İkiz gebelik beyin felci riskini artırıyor! Yılda 6 bin çocuğa Serebral Palsi teşhisi konuyor

Ziyneti Kocabıyık'ın haberi - Beyinde oluşan bir hasar nedeniyle, çocuğun belirli kaslarını kullanmakta zorluk çekmesi hâli olan serebral palsi diğer adıyla beyin felci, dünyada yaklaşık 17 milyon kişiyi etkiliyor. Türkiye’de dünyaya gelen bebeklere her yıl 6 bin yeni serebral palsi teşhisi konduğunu söyleyen Türkiye Spastik Çocuklar Vakfı Akademik Kurul Üyesi Çocuk Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Semih Ayta “Günümüzde evlilik yaşının ilerlemesi ve geç çocuk sahibi olmak serebral palsi riskini artırıyor” dedi.

Türkiye Spastik Çocuklar Vakfı tarafından düzenlenen Uluslararası Katılımlı Cerebral Palsy ve Gelişimsel Bozukluklar Kongresi’nde görüştüğümüz Kongre Başkanı Doç. Dr. Ayta, erken teşhisin önemine dikkat çekti. Doç. Dr. Ayta, serebral palsinin kalıcı ancak ilerleyici olmayan bir hastalık olduğunu belirterek “Hareket problemlerine işitme ve görme problemleri, zihinsel problemler de eşlik edebilir. Tamamen iyileşme söz konusu değildir. Fakat erken teşhis, düzenli fizyoterapi, konuşma terapisi, ergoterapi ve bazen ilaç tedavisi ya da cerrahi tedavi yöntemleri hastaların olabilecekleri en iyi hâle gelmeleri mümkündür” açıklamasını yaptı.

GENETİK DE ROL OYNUYOR

Serebral palsinin genetikle ilişkisi üzerinde çalışmaların sürdürüldüğünü anlatan Doç. Dr. Ayta “Özellikle ülkemizdeki akraba evlilikleri sonucu anne babada silik kalan bazı hastalıklar çocukta ortaya çıkarak beyin felcine sebep olabiliyor. Öte yandan anne babada olmayan ama çevresel faktörler sebebiyle döllenme sırasında meydana gelen mutasyonlar hastalığa yol açabiliyor. Tamamen genetik bir hastalıktır diyemiyoruz ama sebeplerden biri olduğunu biliyoruz” diye açıkladı.
beyin oksijensiz kalıyor.

Serebral palsiye yol açan durumların da bilindiğini aktaran Doç. Dr. Ayta, doğum öncesinde, doğum sırasında ya da erken çocukluk döneminde yaşananlar yüzünden beynin etkilenmesi ile hastalığın ortaya çıktığını söyledi. Doç. Dr. Ayta “Hamile annede şeker ya da tansiyon varsa, gebelik zehirlenmesi, düşük ya da erken doğum tehdidi olursa, anne karnında çocuk yeterince gelişemiyorsa, anne depresyona giriyorsa bütün bunlar serebral palsi için risk faktörüdür. Erken doğum, uzamış doğum, makat doğumlar, kordon dolanması, bebeğin kakasını yapması ve bunu yutması sebebiyle bebeğin oksijensiz kalması beynin hasarlanmasına sebep olur. Doğumdan sonra çocuk solunum sıkıntısı sebebiyle veya başka bir sebeple uzun süre kuvözde kaldıysa da serebral palsi açısından riskli bebek olur” dedi.

Serebral palsi rakamlarının Türkiye’de Batı ülkelerinden daha yüksek olduğuna da dikkat çeken Türkiye Spastik Çocuklar Vakfı Akademik Kurul Başkanı Prof. Dr. Hakan Şenaran ise “Dünyada genel olarak görülme oranı bin doğumda 2,5’tir. Türkiye’de ise bu rakam binde 4,4’tür. İki kat daha yüksektir” diye konuştu.

BEBEĞE AŞIRI MÜDAHALE RİSKİ ARTIRIYOR

Doğum öncesinde yaşanan hastalıklar ve doğum sonrasında meydana gelen kuvöz ihtiyacının beyin felci gelişme riskini artırdığına dikkat çeken Prof. Dr. Umut Tugay, günümüzde ileri yaş evlilikleri, tıp teknolojisine bağlı olarak prematüre bebeklerin yaşama şansının artması, tüp bebek teknolojilerindeki gelişmenin diğer taraftan serebral palsi riskini de artırdığını söyledi. Annenin yaşına bağlı olarak gebelikte diyabet, hipertansiyon, erken doğum ihtimalinin yükseldiğini, tüp bebek tedavilerinde ikiz gebeliklerin meydana gelebileceğini ve bütün bunların kuvöze ihtiyacını ve burada kalma süresini etkilediğini ifade eden Prof. Dr. Tugay “Kuvözde kalma süresi uzadıkça, doğum sonrasında bebeğe yapılan müdahaleler arttıkça serebral palsi riski de artmaktadır” diye konuştu.

BEBEĞİNİZİN HAREKETLERİNİ İZLEYİN

Serebral palsinin genel teşhis yaşının 3 yaş civarı olduğunu belirten Doç. Dr. Semih Ayta “Bazı durumlarda ilk aylarda da ortaya çıkabilir. Öncü belirtileri vardır. Aileler çocuğun oturmasına ya da yürümesine odaklanır. Ancak henüz bebeklik döneminde el ya da ayaklarından birinin diğerinden daha hareketsiz olması veya ayaklarının ellerine göre daha hareketsiz olması gibi belirtiler bir çocuk nöroloğuna ulaşmayı gerektirir. Dünyada uygulanan erken müdahale programı ile ‘riskli bebekler’, yenidoğan döneminde bıngıldaklarından ultrason çekilerek hastalık teşhis edilmeye çalışılır. Görünür bir serebral palsi hastalığı olmasa bile bu çocuklar ilk yılda 3 aylık kontrollerle takip edilmelidir. Riskli bebekler erken dönemde yapılan rehabilitasyon programı ile korumaya alınır. Klasik bilgi hala 3 yaş gibi görünüyor serebral palsi ama biz vakıfta erken müdahale programı ile de bunu 1 yaş altına çekmeye, hatta yenidoğan ünitesinden çıkmış, özellikle erken doğmuş 27-28 haftalık bebeğin bize gelmesini sağlayıp rehabilitasyon programına başlıyoruz. Multidisipliner çalışmalarla çocuğun olabilecek en iyi hâle gelmesine çalışıyoruz” diye konuştu.