Topa kafa atan sporcular dikkat! Als hastalığı futbolcuları vuruyor

ZİYNETİ KOCABIYIK'IN HABERİ - Yaklaşık 25 yıldır ALS ile yaşayan Trabzonspor eski futbolcusu İsmail Gökçek, 12 yıl bu hastalıkla savaştıktan sonra 2009 da hayatını kaybeden millî futbolcu Sedat Balkanlı, Fenerbahçe ve Galatasaray’da forma giyen eski futbolcu İlyas Tüfekçi ve 10 yıl bu hastalıkla savaştıktan sonra 45 yaşında hayata veda eden Ordusporlu Barış Takaoğlu…

Bunlar isimlerini bildiğimiz ALS hastalığına yakalanmış futbolcular. Nadir görülen hastalıklardan biri olan ALS’nin futbolcularda sık görülmesinin bir tesadüf olup olmadığını merak ettik ve Liv Hospital Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Ayhan Öztürk’e sorduk. Sinir hücrelerinin etkilenmesi sonucu ortaya çıkan ALS’nin futbol gibi travmaya açık sporları yapanlarda daha sık görüldüğünü söyleyen Prof. Dr. Öztürk “Yapılan bilimsel çalışmalar uzun yıllar profesyonel düzeyde futbol oynayan ve topa daha fazla kafa vuran futbolcularda demans ve ALS gibi nörodejeneratif hastalıkların daha sık görüldüğü ortaya koyuyor. Topa kafa vuran futbolcular bu anlamda risk altında” dedi.

YOLDA ÇOK TÖKEZLİYORSANIZ

İlerleyici bir hastalık olan ALS’nin belirtilerinin hastadan hastaya değişiklik gösterdiğini ifade eden Prof. Dr. Öztürk, kollarda ya da bacaklarda güçsüzlük veya incelmenin ilk belirtiler arasında olduğunu söyledi. Prof. Dr. Ayhan Öztürk çok farklı olan belirtiler konusunda şunları söyledi: Kalem tutmanın, düğme iliklemenin, çanta taşımanın zorlaştığı ya da yürürken dengesizleşip tökezlendiği anların dikkate alınması gerekir. Bazı hastalarda ise hastalık, konuşma veya yutma güçlüğü şeklinde başlar. Hastanın kendisi ya da yakınları peltek, genizden konuşmayı fark eder. Bu belirtilere kaslarda seğirme, ağrı ve kramplar eşlik edebilir. Kontrol edilemeyen ağlama ve gülmeler olabilir.

TARIM İLAÇLARI VE AĞIR METALLER SUÇLANIYOR

İstemli hareketlerimizi etkileyen sinir hücrelerinin hasar gördüğü bir hastalık olan ALS ilerleyici olduğunu ve sinir hücrelerinde yıkımla seyrettiğini ifade eden Prof. Dr. Öztürk “Sebep olarak tarım ilaçları ve ağır metaller gibi bazı çevresel etkenler, hormonal bozukluklar, vitamin eksikliği, virüsler, kanser gibi pek çok faktörün hastalığa yol açtığı düşünülmüş, ancak bunların hiçbiriyle ilgili yeterli kanıt bulunmamıştır.

Muhtemel çevreyle ilgili risk faktörlerinden biri sigara içmektir. Bulaşıcı bir hastalık olmayan ALS; dünyanın her yerinde ve her kesimden insanda ortaya çıkabilir. Ortalama başlangıç yaşı 55’tir. ALS özellikle 50-60 yaş arasındaki erkeklerde daha sık görülür. Genetik geçiş gösteren aileye bağlı ALS hastalığı ise daha genç (20-40’lı yaşlar) hastalarda ortaya çıkmaktadır. Bütün ALS hastalarının yüzde 90’ı tesadüfi, yüzde 10’u aile kaynaklı ALS hastasıdır” diye anlattı.

TEDAVİSİ OLMAYAN NADİR HASTALIK

Ortalama yaşama süresinin 5 ile 10 yıl arasında değiştiği ALS hastalığında, hastanın iyi bakıldığı durumlarda 15 yıl ve hatta daha fazla yaşayan hastalar olduğunu belirten Prof. Dr. Ayhan Öztürk yeni ilaç çalışmalarının sürdürüldüğünü ancak hastalığın bir tedavisinin bulunmadığını söyledi. Prof. Dr. Öztürk “ALS hastalarına özel yaygın olarak kullanılan bir ilaçla hastalığın ilerleyişi yavaşlatılır, hastalarda solunum cihazına bağımlığını ya cerrahi yollarla soluk borusuna giden bir delik açılması işleminin başlangıcını geciktirir.

Öte yandan, destekleyici tedaviler çok önemlidir. Günümüzde hastanın rehabilitasyonuna yönelik pek çok imkân bulunmaktadır. Bunlar her hastanın ihtiyacına göre belirlenir” dedi.