10 kat elektrik yarım litre su! Google’dan daha masraflı... İşte ChatGPT’ye soru sormanın maliyeti

Yapay zekâ sistemleri hayatımızı ne kadar kolaylaştırsa da enerji ve su tüketimi hızla artıyor. Şu an tek bir ChatGPT isteği, bir Google aramasından 10 kat daha fazla elektriğe ihtiyaç duyarken, ortalama 20 sorgu için yarım litre su harcıyor.
ÖMER TEMÜR - Yapay zekâ (AI) yalnızca teknolojiyi dönüştürmekle kalmıyor, veri merkezlerindeki hızlı büyümesi elektrik ve su talebinde önemli bir artışa sebep oluyor.
Bu tesisler daha güçlü ve yaygın hâle geldikçe daha fazla enerji ve suya ihtiyaç duyuluyor. Dünyada şu an 11 bin 800 veri merkezi bulunuyor. Bu veri merkezleri küresel elektriğin yaklaşık yüzde 1,5’ini tek başına tüketiyor. Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre yapay zekâ ve kripto para teknolojilerindeki gelişmelerle veri merkezlerinin elektrik tüketiminin 2026’ya kadar iki katına çıkması öngörülüyor. Buna göre, 2022’de 460 teravatsaat olan veri merkezlerinin enerji tüketiminin, 2026’da 1.000 teravatsaate yükselmesi bekleniyor. Bu da veri merkezlerinin enerji tüketiminin Almanya’nın yıllık enerji tüketiminin (507 teravatsaat) yaklaşık iki katı olacağı anlamına geliyor.
Şu an tek bir ChatGPT isteği, bir Google aramasından 10 kat daha fazla elektriğe ihtiyaç duyuyor. Ortalama bir ChatGPT sorgusunun maliyeti ise yaklaşık 0,0036 ABD doları. Buna rağmen yapay zekâ hesaplamasına olan talep hızla artıyor. Son yıllarda Meta, makine öğrenimi eğitimi ve çıkarımı için yıllık hesaplama talebinde %100’den fazla bir artış gördü. Eğer büyük dil modellerini 8 milyar insan birden kullanmaya başlarsa enerji tüketimi devasa boyutlara ulaşacak.
Yapay zekâ sadece enerjimizi değil suyumuzu da tüketiyor. Yapay zekâ veri merkezleri, ortalama 20 sorgu için yarım litre su harcıyor. Bu miktarı küresel çapta düşündüğümüzde ciddi seviyelere çıkıyor. Su, veri merkezlerindeki soğutma tesislerinde, buharlaştırıcı soğutma sistemlerinde ve nemlendirmede sıcaklık seviyelerini yönetmek için kullanılıyor. Şirketin kullandığı suların hemen hemen tamamının içilebilir sulardan oluşması ise su krizlerinin yaşanmasının beklendiği bir dönemde veri merkezlerinin su tüketimini tartışmaların odağına yerleştiriyor. Küresel AI talebinin 2027 yılına kadar 6,6 milyar metreküp su tüketmesi ve Danimarka’nın toplam yıllık su çekimi olan 4-6 milyar metreküpü aşması bekleniyor.
Kimi büyük şirketler, enerji ve su tüketimini gizlemek ya da azaltmak için yeni teknolojiler üzerinde çalışıyor. Mesela yapay zekânın enerji tüketimini azaltmak için daha verimli algoritmalar geliştirildiği söyleniyor. Ancak ne kadarının gerçek ve güvenilir olduğu bilinmiyor.