Abdüllatif Uyan

Fudayl bin İyâd hazretleri, gençliğinde eşkıyâlık yapıyordu. Sonra tövbe etti ve yükselip, büyük bir Velî oldu. Hârun Reşîd'e nasîhatları meşhurdur. Tövbe edicilerin başında, bu zat vardır.

Fudayl bin İyâd hazretleri bir gün; "Bir kişi Allah'a âsi olsa, mahlûklar da ona isyân eder. Ben Rabbime isyân edip etmediğimi, hayvanlarımın tavrından anlarım" buyurdu.

Fudayl bin İyâd hazretleri, gençliğinde eşkıyâlık yapardı. Bir gün adamları, büyük bir kervanın geleceğini haber aldılar. Kervandaki birinin çok malı vardı.

Fudayl bin İyâd hazretlerinin vefâtı yaklaşınca, hanımını çağırıp; "Ben ölünce, şu iki kızımı alıp Ebû Kubeys dağına çık. Orada duâ et" diye vasiyyet etti. Kadıncağız sordu:

Bir gün, Fudayl bin İyâd hazretleri Mira dağında bulunuyordu. Yanında bâzı sevdikleri de vardı. Bir ara onlara dönüp; "Meselâ Allah dostu bir Velî zât şu dağa "sallan!" diye seslense, dağ o an sallanır" buyurdu. O sözünü bitirdi.

Fudayl bin İyâd hazretlerinin bir oğlu vardı ki, ne zaman Kur'ân-ı kerîmi dinlese, âhiret korkusundan bayılır, düşerdi. Bir gün babasının yanına bir hâfız geldi. Sesi çok güzeldi.

Hârun Reşîd, bir gün Fudayl bin İyâd hazretlerine geldi ve kendisinden biraz nasîhat istedi. Hazret-i Fudayl; "Ey Hârun! İyi bil ki, senin şu güzel yüzün Cehennemde yanar da çirkinleşir" buyurdu. Hârun ağlamaya başladı.

Hârun Reşid bir gün Fudayl bin İyâd hazretlerine geldi ve nasîhat istedi kendisinden. Hazret-i Fudayl; "Pekâlâ" dedi.

Hârun Reşîd, bir akşam üzeri vezîriyle birlikte Fudayl bin İyâd hazretlerinin kapısını çaldılar. Hazret-i Fudayl kapıyı açmadan sordu:

Fudayl bin İyâd hazretleri, Hârun Reşîd zamanında yaşamış büyük bir velîdir. Halîfe Hârun Reşîd, bir gece vezîrini yanına çağırdı;

Fudayl bin İyâd hazretleri, gençliğinde işlediği bütün günahlarına tövbe ettikten sonra Beytullaha gitmeyi arzu etti. Hanımına seslendi.

Fudayl bin İyâd hazretleri, gençliğinde yaptığı günahlarına tövbe etmişti. Bir gün sultânın adamlarını gördü yolda. Yanlarına gitti.

Fudayl bin İyâd hazretleri, soygunculuktan tövbe edip, kimden ne almışsa fazlasıyla ödeyip helâllaştı. Ancak bir Yahûdî hâriç. O, işi yokuşa sürüyordu.

Bir gün, bir kervan, Fudayl bin İyâd'ın pusu kurduğu yere gelip mola verdi ve kervandaki bir yolcu Kur'ân-ı kerîm okumaya başladı.

Fudayl bin İyâd hazretleri, gençlik senelerinde soygunculuk yapardı. Bir gün, adamları bir kervanı soydular. Sonra da yemek için bir yere oturdular. O sırada kervandan biri gelip sordu:

Hazret-i Ömer "radıyallahü anh" âdeti üzere bir gece şehri dolaşıyordu ki, bir evden konuşmalar duydu. Anne kız münâkaşa ediyorlardı:

Evzâî hazretleri, "rahmetullahi aleyh" Tebe-i tâbiîndendir. Sevdiklerinden biri, bir gece rü'yâ gördü. Şöyle ki;

Ebû Eyyûb-i Sahtiyânî hazretlerinin bir sevdiği anlatır: Bir gece rü'yâmda hazret-i Ebû Bekr ile hazret-i Ömer'i "radıyallahü anhümâ" gördüm.

Ebû Bekr bin Iyâş hazretleri, tâbiîndendir. Heysem adında sevdiği biri anlatıyor: Gece rü'yâmda Ebû Bekr bin lyâş'ı gördüm. Önünde bir hurma tabağı vardı.

Dâvûd-i Tâî hazretleri vefât ettiği gece sabaha kadar Kur'ân-ı kerîm okudu, duâ etti, günahlarını düşünüp uzun uzun ağladı. Sonra da kalktı. Namaza durdu.