Abdüllatif Uyan

Hindistan evliyâsından "Fethullah Evdehî" hazretlerine, bir gün birkaç sevdiği; - Efendim, (Sünnetimi terk edene şefaatim haram oldu) hadis-i şerifinin açıklaması nasıldır? diye sordular. - Buradaki "Sünnet"ten maksat, tâkib edilen yol, yâni "İslâmiyet yolu" demektir, buyurdu. Ve izah etti:

Hindistan evliyâsından "Abdülvehhab Buhârî" hazretleri, bir sohbetinde; - Kardeşlerim, bir farz namazı, hiç özrü yokken vakti geçtikten sonra kılmak, yâni kazâya bırakmak, haramdır, büyük günahtır, buyurdu.

Cizre evliyasından "Muhammed Kadri Hazîn" hazretleri, bir gün birkaç talebesine; - Şimdi, dünyada beraber olduğumuz gibi, inşallah âhirette de beraber oluruz, buyurdu. Gençler;

Büyük âlim ve velî "Ahmet Mekkî Efendi" hazretleri, bir gün birkaç sevdiğine; - Kardeşlerim, çocuklarınıza İslâmiyeti öğretin. Namaz kılmanın önemini anlatın ve mutlaka kıldırın! buyurdu.

Hindistan evliyâsından "Hüseyin Sâhib" hazretleri, bir sohbetinde; - Üç çeşit şeytan vardır, buyurdu. Birincisi bilinen "Şeytan"dır ki, kötülük yaptırabilirse yaptırır, yoksa çekip gider.

Hindistan evliyâsından "Abdülaziz Dehlevî" hazretleri, birkaç sevdiğiyle sohbetinde; - Kardeşlerim, her şeyden önce, zaruri bilmemiz gereken îman edilecek bilgileri ve yapılacak dînî vazîfeleri öğrenmemiz lâzımdır, buyurdu.

Evlad-ı Resul'den "Ahmet Mekkî Efendi", bir gün bâzı gençlere; - Bu gençlik zamanınız, büyük nîmettir, buyurdu. Kıymetini iyi bilin! - Nasıl bilelim? dediler. - Bu vakti, en lüzumlu şeyleri yaparak geçirin! - En lüzumlu şey nedir ki efendim?

Kabr-i şerîfi Siirt'te bulunan "Muhammed Hazîn" hazretleri, bir sohbetinde; - Cehennemden en son çıkacak olan Müslümana, Cennette ne kadar yer verilecek, biliyor musunuz? diye sordu. - Bilmiyoruz, ne kadar? dediler. - Bu dünyanın on misli büyüklüğünde yer ihsan edilecek. Diğer Müslümanları düşünün artık!..

İran'da, Bedahşan'ın Keşm kasabasında medfun olan "Muhammed Hâşim-i Keşmî" hazretleri, birkaç sevdiğiyle sohbet ederken;

Büyük velîlerden "Muhammed Hârezmî" hazretleri, bir iki ahbabıyla sohbet ederken; - Allahü teâlâ, bir kuluna iki korkuyu birden vermez, buyurdu. - Anlamadık, dediler.

Keşan'da medfun bulunan "Süleyman Zâtî Efendi", bir ev sohbetinde; - Bir ibâdetin ilmini öğrenmeyenin, şartlarını bilmeyenin yaptığı ibâdet, ihlâs ile yapılmış olsa bile sahih olmaz, buyurdu.

Elazığ'da medfun bulunan "Muharrem Hilmi Efendi", bir sohbetinde; - Gençlerin, İslâm dînini, "Ehl-i sünnet âlimleri"nin kitaplarından okuyup öğrenmeleri şarttır, buyurdu. Ve ekledi:

Hindistan'da yetişen büyük âlim ve velîlerden "Muhammed Hacı Efdal" hazretleri, bir gün sevdiklerine; - Kardeşlerim, dînimiz nakil dînidir, akıl dîni değil, buyurdu.

İstanbul evliyasından "Fethi Ali Efendi", bir sohbette; - Kardeşlerim, Allahü teâlâ bir kuluna bir nîmet verdiyse, bu nîmeti o kulunun üstünde görmek ister, buyurdu.

Semerkant'ta medfun bulunan büyük velî "Muhammed bin Fadl Belhî" hazretleri, bir gün şunu anlattı sohbetinde: Nuh aleyhisselâm zamanında insanlar bin sene kadar yaşarlardı. O devirde bir kadının oğlu öldü bir gün. Kadıncağız iki gözü iki çeşme ağlıyordu ki, komşu kadınlardan biri gelip teselli etti onu:

Erzincan evliyâsından "Muhammed Sâmi Efendi", bir sohbetinde; - Kardeşlerim, müminin, büyük dahî olsa günah işlemekle îmanı gitmez, kâfir olmaz, buyurdu.

Hindistan evliyâsından "Hacı Hıdır Efgan" hazretlerine, bir gün; - Efendim, farzlara ve haramlara inanıp da, tembellikle yapmayan bir Müslümanın âhiretteki durumu nedir? diye sordular.

Kabr-i şerîfi Mısır'da bulunan büyük velîlerden "Muhammed Emin Erbîlî" hazretleri, bir sohbetinde; - Kâfirler Cehennemde sonsuz kalacaklardır, buyurdu.

Arvas'ta yetişen büyük velîlerden "Muhammed Emin Efendi", bir gün sevdiklerine; - Ey insanlar! Her Müslümanın birinci vazifesi, İslâmiyeti yaşamaktır, buyurdu.

Bağdat Evliyâsından "Muhammed bin Ebû Verd" hazretleri, bir sohbetinde; - Ey insanoğlu! Bil ki o, "benim..." diye övünüp, sımsıkı sarıldığın mallar var ya, onlar aslında senin değil, sende birer "emanet"tir, buyurdu.