Abdüllatif Uyan

Fahreddin-i Acemî hazretlerine birkaç kişi geldi bir gün. Her biri bir sıkıntısını arz edip çaresini sordular. Birincisi; - Efendim, çok sıkılıyorum, ne yapayım? diye sordu.

Tabiinin büyüklerinden Eyyub-i Sahtiyanî hazretlerine, bir gün bazı sevdikleri gelip; - Efendim, iyi insan olmak için ne yapalım? diye sordular.

Edirne velilerinden "Evliya Kasım Paşa"ya, bir gün bir sevdiği gelip; - Efendim, nefs nedir? diye sordu.

Konya evliyasından "Evhadüddin Kirmanî" hazretlerine, bir gün bazı sevdikleri gelip; - Efendim, rızık değişir mi? diye sordular.

İstanbul evliyasından "Esrar Dede" bir gün sevdikleriyle sohbet ediyordu ki; - Kardeşlerim, üç grup insan vardır ki, siz onlardan olmayın, buyurdu. - Onlar nedir? dediler.

Bursa'da medfun bulunan Eskici Mehmet Dede, bir gün, bazı gençlerle sohbet ederken; - Çocuklar, mertlik nedir, bilir misiniz? diye sordu onlara. - Bilmiyoruz, dediler.

Hindistan velilerden Emir Hüsrev Dehlevî hazretlerine, bazı gençler gelip; - Gerçek fakir kimdir? diye sordular. Cevabında;

Mısır'da yetişen velilerden Emir Hayalî Çelebi hazretlerine, bir gün bazı gençler gelip; - Efendim, îmanın altı şartından başka ayrıca bir şart daha varmış, öyle mi? diye sordular. - Evet öyledir, buyurdu.

Buhara evliyasından Emir Gilan-ı Vaşî hazretleri, bir gün birkaç talebesiyle sohbet ediyordu ki; - Kıyamet günü evvela "Îman"dan, sonra "Namaz"dan sorulacak, buyurdu. Îman, en büyük nimettir ki, bu nimetin şükrü üç şeyle ifa edilebilir ancak.

Yozgat evliyasından "Şeyh Osman Efendi" bir gün, namaza gevşek olan bazı gençlerle sohbet ediyordu ki; - Elhamdülillah, Müslüman bir anne babadan dünyaya gelmişiz. Bu, ne büyük nimet, buyurdu.

İstanbul'un büyük velilerinden Emir Ahmet Buhari hazretlerinin komşusu bir genç vardı ki, anne babasını üzüyordu ara ara. Bir gün, bu zatın dergahına gelip oturdu bu genç. Büyük veli onu görünce gülümsedi.

Hindistan evliyasından "Emanullah Lahorî" hazretlerine, bir gün bir genç gelip; - Efendim, "Dünyadan sakınınız!" buyuruluyor, bu ne demek? diye sordu. - "Dünyadan sakınınız!" demek, "Haram ve günahlardan sakınınız!" demektir, buyurdu.

Anadolu velilerinden "Ethem Baba", bir gün bir hasta ziyaretine gitmişti. Geçmiş olsun dileğinde bulunup sonra kalkmak için izin istedi. Giderken de;

Kabr-i şerifi Bandırma'da bulunan "Kerpiçli Dede" Allah'ın kullarına karşı olan aşırı merhametinden dolayı çok ağlar, herkesin ahirette kurtulması için dua ederdi.

Anadolu'da yetişen velilerden "Atâullah Efendi", bir gün sevdikleriyle sohbet ederken; - Kardeşlerim, bazı müstesna kimseler, mahşerdeki "bin sene"yi, Arş-ı âlânın gölgesinde, nurdan kürsîlerde oturarak geçireceklerdir, buyurdu.

Balıkesir evliyasından "Yürek Dede" hastalandı bir gün. Öyle ki, ayağa kalkacak takati kalmamıştı. Hanımı yemeğini yanına getirir, abdestini almaya yardım ederdi. Ama bir gün, sevenleri ziyaretine geldi bu zatın. Onları görünce mübarek fırladı yataktan ve koyu bir sohbete koyuldu onlarla. Unuttu hastalığını. Kendinden geçti adeta. Hanımı da bitişik odada olup, onun bu haline taaccüp etmişti. Misafirler gidince hışımla girdi yanına.

Mevlânâ Ebû Said Evbehî hazretleri, bir günkü sohbetinde; - "İslâmiyet üç kısımdır" buyurdu. "İlim, amel ve ihlas". - İlimden maksat nedir? dediler.

Şam'da yetişen velilerden "Ebu İshak-ı Şâmî" hazretleri, bir gün talebelerine; - Çocuklar, "bir şey" var ki, o "bir şey"e kavuşan, her şeye kavuşur. O bir şeye kavuşamıyan, hiçbir şeye kavuşamaz, buyurdu.

Suriye'de yetişmiş velilerden Ebu İshak İbrahim hazretleri, bir gün cemaatine; - Kardeşlerim, bugün insanların çektiği çeşitli sıkıntıların sebebi nedir, biliyor musunuz? diye sordu.

Kûfe velilerinden Ebu İshak El-Fezarî hazretlerine bir gün; - Efendim, amelsiz iyi niyete sevap var mıdır? diye sordular.