İsa Karakaş

Koronavirüs (Covid-19) salgınının ekonomik etkilerinin azaltılması, istihdamın korunması ve çalışanların geçimlerini sürdürmeleri açısından kısa çalışma uygulaması hayati önem taşımaktadır.

Koronavirüs (Covid-19) salgınının etkilerinin azaltılması için alınan en önemli tedbir hiç kuşkusuz evde kalmaktır. Bu çağrıya uyup evde kalan ancak yeterli geliri olmayan ya da işini yapma imkânı kalmayan çok sayıda vatandaşımız bu zorlu günleri atlatmak için sosyal yardımları âdeta can simidi olarak görmektedir.

Koronavirüs (Covid-19) salgınının ekonomik ve sosyal hayata etkilerinin azaltılması için yeni "Torba Kanun" 16 Nisan 2020 günü TBMM’de kabul edildi.

Dünya Sağlık Örgütü’nün küresel salgın olarak ilan ettiği koronavirüs (COVİD-19) dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de hemen hemen her ilimize yayılmıştır. Hâl böyle iken devletin aldığı tedbirlerin yanı sıra her vatandaşın ve her işverenin de alması gereken tedbirler bulunmaktadır.

Sosyal Güvenlik Kurumu, “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu”nda öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyenler hakkında idari para cezası uygulamaktadır. SGK tarafından uygulanan idari para cezaları;

Geçtiğimiz ay kamuoyunda "Torba Yasa" olarak bilinen ve 52 maddeden oluşan “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” yürürlüğe girmişti. Bu kanunda başta emekliler olmak üzere tüm çalışan ve işverenlere getirilen düzenlemeleri önceki yazılarımızda detaylı olarak okuyucularımızla paylaşmıştık.

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yeni koronavirüs ile mücadele devam etmektedir. Covid-19 olarak adlandırılan bu bela nedeniyle binlerce esnaf-sanatkâr ve iş yeri sahibi faaliyetlerine geçici olarak son verdi. Başta yevmiyeli çalışanlar olmak üzere çok sayıda çalışan kısa çalışma ödeneği şartları tutmadığı için ya işsiz kaldı veya ücretsiz izne ayrıldı. Diğer yandan düzenli geliri olmayan ya da hiç geliri olmayan muhtaç durumdaki vatandaşlarımızın sayısı daha da arttı.

Çin’de başlayan yeni koronavirüs (Covid-19) tüm dünyaya yayılarak bir milyon yüz binden fazla insana bulaştı. 65 bine yakın insanın hayatını yitirmesine neden oldu. Maalesef bu virüs ülkemizde de bir numaralı gündem hâline geldi. 4 Nisan itibarıyla toplam vaka sayısı 23 bin 934, can kaybı ise 500’ü aştı.

Yeni koronavirüs (Covid-19) mücadele kapsamında hükûmetin aldığı tedbirlerden biri de ihtiyaç sahibi olan vatandaşlarımıza 1.000'er TL para desteği sağlanmasıdır.

Hükûmet, koronavirüs ile mücadele kapsamında çok sayıda tedbir aldı. Hâlen de almaktadır.

Kamuoyunda "Torba Yasa" olarak bilinen ve 52 maddeden oluşan “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” TBMM’de kabul edildi.

Dünyayı tehdit etmeye devam eden ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak nitelendirilen koronavirüs (Covid-19) salgınından vatandaşlarımızı korumak ve salgının yayılmasını engellemek amacıyla İçişleri Bakanlığı Genelgesi ile sadece 15-18 Mart tarihleri arasında ülke genelinde 149.382 iş yeri geçici süreliğine faaliyetlerine ara verildi.

"Covid-19" salgını nedeniyle kapanan, faaliyetleri azalan ya da diğer zor durumdaki tüm iş yerleri ve çalışanları için âdeta hayat öpücüğü niteliğinde olan kısa çalışma ödeneğinden faydalanmak en makul ve kazançlı yoldur.

SGK sigortalısının ölümü hâlinde hak sahiplerinin mağduriyetinin azaltılması amacıyla başta maaş bağlanması olmak üzere cenaze ödeneği ve diğer yardımlar yapılmaktadır. Hak sahiplerinin destekten yoksun kalmaları da göz önünde bulundurularak bunlara maaş bağlama şartları diğer uzun vadeli sigorta kollarına göre daha basit olarak düzenlenmiştir.

Korona ile yatar korona ile kalkar olduk. Gerçekten de koronavirüs salgını tüm dünya için kâbusa dönüştü. Dünya Sağlık Örgütü de koronavirüsü "küresel pandemi" olarak sınıflandırıldı. Bu kâbus başta çalışanlar olmak üzere herkesi derinden etkiledi ve etkilemeye de devam edecek. Keza zor durumda olan birçok işveren çareyi işçi çıkarmada ya da ücretsiz izin kullandırmada görmeye başladı. Hâl böyle iken işsizler ordusu gittikçe daha da büyümeye başladı. Oysa işçi çıkarmadan önce mevzuatımızda birçok kolaylıklar da bulunmaktadır.

İlk olarak Çin’in Vuhan şehrinde aralık ayının sonlarında solunum yolu belirtileri (ateş, öksürük, nefes darlığı) gelişen koronavirüs (2019-nCoV) başta İtalya ve İran olmak üzere dünyanın birçok ülkesine yayılmıştır. Nitekim ülkemizde de bu virüse yakalanan hastaların bulunduğu, resmî makamlarca tüm kamuoyuyla paylaşılmıştır.

En son yayınlanan TÜİK verilerine göre istihdam edilenlerin sayısı 2019 yılı aralık döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 3 bin artarak 27 milyon 658 bin kişi, istihdam oranı ise 0,7 puanlık azalış ile %44,7 oldu. Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı ise 2019 yılı aralık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 92 bin artarak 4 milyon 394 bin kişi oldu.

Sosyal Güvenlik Kurumu, 4/1-a (SSK), 4/1-b (Bağ-Kur) emeklilik işlemlerinde bu yıl sonuna kadar birçok yenilikler öngörmektedir.

TÜİK’in en son açıkladığı işsizlik oranı %13,3. Bu rakama çeşitli nedenlerle iş aramayanlar, iş bulma ümidini yitirmesi nedeniyle iş aramayanlar ile diğer kişilerin dâhil edilmediği göz önünde bulundurulduğunda ülkemizde işsizliğin bu rakamların çok ötesinde olduğu ortaya konmaktadır. Hâl böyle iken işsizlik, çok yönlü sonuçlar doğurmaktadır.

Ülkemizde işsizlik rakamlarının yüksek olmasının da etkisiyle bu durumu fırsata çeviren bazı kötü niyetli işverenlerin, çalışanlara mobbing uyguladığı, keyfî işten çıkardığı ya da alacak ve tazminatlarını vermediği yönünde her gün çok sayıda gazetemize ve sosyal medya hesaplarımıza ulaşan iletilerden anlaşılmaktadır. Çalışanlar bu konuda nasıl hak arayacaklarını, nereye başvuracaklarını sormaktadır. Bu bağlamda işçilerin hak arama noktasında artık yaygın olarak kullanılmakta oldukları ALO 170 hattında gelinen en son durumu bu yazımızda değerlendirdik.