İsa Karakaş

Geçen hafta hükûmet tarafından “Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” adı altında yeni bir "Torba Kanun"un TBMM’ye sevk edildiğini ve bu Torba Kanun'la yurt dışı borçlanma maliyetlerinin çok fazla artacağı ve erken emeklilik sağlayan SSK emekliliğinin kaldırılacağı hususlarını kamuoyu yine ilk defa bizim yazımızla duymuştu.

​Bugün 15 Temmuz. 15 Temmuz, Demokrasi ve Millî Birlik Günü tatilidir. Dolayısıyla işverenlerin bugün itibarıyla çalışma yapmaları hâlinde dikkat etmeleri gereken iş ve SGK işlemleri bulunmaktadır. Aynı şekilde bugün çalışan işçilerin de ücret ve diğer hakları açısından özellik arz eden durumlar bulunmaktadır.

25 Haziran 2019 tarihinde yeni askerlik kanunu Resmî Gazete’de yayımlanarak resmen yürürlüğe girdi. Buna göre, her erkeğin 20 yaşına girdiği yılın ocak ayının birinci gününden başlayan ve 41 yaşına girdiği yılın ocak ayının birinci gününde biten süre askerlik çağı olarak kabul edildi. Askerlik çağı yoklama, muvazzaflık ve yedeklik olmak üzere üç döneme ayrılmaktadır.

​Hükûmet tarafından “Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” adı altında yeni bir "Torba Kanun" TBMM’ye sevk edildi.

​Yaptığı işten dolayı hastalandıkları tespit edilenler kaç yaşında olurlarsa olsunlar hiçbir yaş şartı gerekmeksizin hemen SGK’dan emeklilik geliri almaya hak kazanabilmektedir. İş veya meslek kaynaklı hastalıklar diğer hastalıklardan farklı olarak meslek hastalığı olarak değerlendirilmektedir.

Yazının başlığını okuyunca birçok memurun “biz iş kazasından faydalanmıyoruz ki bildirim olsun” dediğini duyar gibiyim. Gerçekten memurlar bu konuda son derece haklı.

Ülkemizde 01.07.2007 tarihinden beri her yıl temmuz ayının birinden yirmisine kadar (yirmisi dahil olmak üzere) olan dönem mali tatil olarak uygulanmaktadır. Haziran ayının son gününün tatil günü olması hâlinde ise mali tatil, temmuz ayının ilk iş gününü takip eden günden itibaren başlamış kabul edilmektedir.

İşsizliğin küresel boyutta büyük problem olduğu tüm dünyada istihdamın artırılması günümüzde gittikçe zorlaşmaktadır. İstihdamın artırılmasını sağlayan unsurlardan biri de istihdam üzerindeki gereksiz formalitelerin bertaraf edilmesidir. 2003-2004 dönemimde benim de katkıda bulunduğum istihdamın artırılması ile işsizliğin önlenmesi komisyonlarında özellikle işverenleri hem zaman hem maliyet açısından sıkıntıya sokan çok sayıda gereksiz ve bunaltıcı formalitelerin azaltılması üzerinde çalışmalar yapmıştık.

Emeklilik konusu gerçekten çok geniş kapsamlı ve karmaşıktır. Bu nedenle en çok emeklilikle ilgili sorular gelmektedir. Emeklilik şartları, tabi olunan sigortalılık türlerine göre değişmektedir. Kamuda çalışanların emekliliği hâlen yürürlükten kaldırılan Emekli Sandığı hükümlerine göre yürütülmektedir. Memurların emekliliğinde doğum tarihleri ile sigortalılığın başladığı tarihteki yaş da önemlidir. Emekli Sandığı Kanununa göre sigortalılığın şartları 18 yaşını tamamlamış olmak, Türk vatandaşı olmak ve kamu idarelerinde çalışmış olmak gerekmektedir.

Kayıt dışı istihdamla mücadele ve istihdam üzerindeki formalitelerin azaltılması amacıyla vergi kanunlarına göre maliyenin ilgili birimlerine verilmekte olan muhtasar beyanname ile her ay SGK’ya verilmekte olan aylık prim ve hizmet belgeleri “Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi” adı altında tek bir belgede birleştirilerek ilk defa 01/06/2017 tarihinden itibaren Kırşehir ilinde uygulamaya konmuştu.

Gazetemize en çok gelen yakınma konulardan biri de MEB'in sözleşmeli öğretmenlere 4+2 yıl süre zarfında eş mazereti olsa bile tayin hakkı verilmemesine ilişkindir.

Ülkemizde 9 milyonu aşkın çalışan, SGK’ya asgari ücret ve asgari ücrete yakın prime esas kazanç üzerinden beyan edilmektedir.

Kendi nam ve hesabına bağımsız çalışması bulunan esnaf-sanatkâr ve diğer iş yeri sahibi Bağ-Kur'lular da malulen emekli olabilir.

25 yılı aşkın çalışma hayatımda işçilerin iş ve sosyal güvenlik hukukundan doğan haklarından yeterince yararlanamadıklarına, hak ve yükümlülükleri konusunda gerekli bilince sahip olmadıklarına özellikle haksız işten çıkarılma, sigortasız çalışma, iş kazasına maruz kalma ile diğer hâllerde etkin olarak hak arama yollarını kullanamadıklarına muttali oldum.

Mevcut düzenlemede asgari ücretli ve diğer düşük ücret üzerinden sigortalı gösterilenlerin belirli durumlarda çalıştıkça emekli aylıkları artma yerine azaldığı maalesef bilinen bir gerçektir.

Bu yıl da tatil sezonu başladı. Okuyucularımızın bu konuda merak ettikleri tüm detayları bu yazımızda yer verdik. Hemen belirtelim anayasamıza göre ‘dinlenmek’ bütün çalışanlar için temel bir haktır. Bütün sene boyunca çalışanların uzun süreli dinlenmesi için yıllık izin zorunlu bir ihtiyaç olarak ortaya çıkıyor. Bu ihtiyacın giderilmesi için bütün işverenlerin işçilerine yıllık izin kullandırmaları kanuni bir zorunluluk olarak düzenlendi. Mevzuatımıza göre yıllık ücretli izin hakkından çalışanların da vazgeçmesi mümkün değil.

​Sigortalının ölümü ile geride kalan hak sahibi durumundaki eş ve çocuklarla uğradıkları gelir kayıplarının giderilmesi için ölüm sigortasından ölüm aylığı bağlanmaktadır. Bu aylıktan yararlanan eş ve çocuklara bağlanan aylıklar belirli hâllerin ortaya çıkması durumunda kesilmektedir.

​SGK’dan istirahat parası (geçici iş göremezlik ödeneği) alan sigortalılara istirahatli oldukları süreler için işverenleri tarafından ücret ödenmesi hâlinde prim ödeme gün sayısının hesaplanması özellik arz etmektedir.

Limited şirket ortakları şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağından sermaye hisseleri oranında doğrudan doğruya sorumlu bulunmaktadır.

Bugün mübarek ramazan ayının son günüdür... Yarından itibaren ise tüm İslam âleminde Ramazan Bayramı kutlanacak. Hepinizin bayramını kutluyorum.