M. Ali Demirbaş

Sual: Müctehidin sözü, âyet ve hadis gibi senet olmaz. Ebu Hanife veya İmam-ı Şafii ictihadında yanılsa, hiç araştırma yapmadan, deliline bakmadan bu yanlış ictihada uymak nasıl caiz olur? Bunun için, mezheplerin içindeki isabet eden hükümleri tespit edip amel etmek, daha uygun olmaz mı?

Sual: Kur'ana göre insan, her bakımdan üstün ve mükemmel yaratılmıştır. Bugün, maymunun hafızasının, insandan daha kuvvetli olduğu ortaya çıktı. İnsanın mükemmelliği nerede kaldı?

Sual: Çayın şekerini karıştırırken, sağdan sola doğru karıştırmak, bardağı sağ elle tutmak, çayı tek sayıda içmek zevaid sünnettir deniyor. Peygamber efendimiz çay mı içti de, bunlar sünnet olsun?

Sual: Bekara suresinin (Rabbimiz, bizden öncekilere yüklediğin gibi, bize gücümüzün yetmediği yükü yükleme) mealindeki son âyetinde, önceki ümmetlere böyle yükler yüklendiği bildiriliyor.

Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki: Helal para helal, haram para haram yere gider. Bunlar birbirlerine gitmez. Bir talebe hocasına gelir, (Hocam biraz param var, hayır hasenat yapmak istiyorum, kime vereyim?) diye sorar.

Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki:

Sual: Kur'anın emri farz olduğuna göre, Kur'anda (Yapın) denilen her şey farz mıdır?

Sual: Ruhsatla ve zaruret halinde zayıf kaville amel etmek günah mıdır?

Sual: Muhammed bin Abdurrahman el-Humeyyis isimli bir Vehhabi, ŞİRK diye bir kitap yazmış.

Sual: (Hıristiyanlık ve İslâm diniyle büyümüş insanlar, Allah'ın birliği, Ona olan sevgi ve inancı gibi, iki ortak temel düşünce benimsemeli ve bu ortak payda, gelecekteki ortak inancın temellerini oluşturmalı) diyenler oluyor. Buradaki ortak inançtan maksat ne ki? Acaba bu zihniyetteki insanlar İslamiyet'le Hıristiyanlığı birleştirip, yeni bir din mi oluşturmaya çalışıyorlar?

Sual: (Sual kelimesi öğrenmek için, soru ise imtihan için sorulur) deniyor. Bu doğru mudur? CEVAP: Bazı kimseler arasında bu yaygındır; ama hep o manada kullanılmaz. Sual, Türkçe'de soru demektir. Sorgulamak, sorguya çekmek, sorgu sual ifadeleri imtihan içindir. Sual kelimesi de imtihan için olabiliyor. Sual kelimesinin sorgu anlamında kullanıldığı, din kitaplarında geçmektedir. Birkaçı şöyledir:

Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki:

Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki: Hazret-i Ömer, Musul'a bir vali tayin eder. Bir süre sonra, (Musul'daki bütün fakirlerin listesini bana gönder!) diye haber gönderir.

16- Anasına bak kızını al, kenarına bak bezini al // Beş parmağın beşi bir değil.

12- Zorla güzellik olmaz // Zora dağlar dayanmaz.

8- Akıl akıldan üstündür // Aklın yolu birdir.

5- Ya olduğun gibi görün ya göründüğün gibi ol // Hocanın dediğini yap, yaptığını yapma. AÇIKLAMA: (Münafıklık yapma, yani için ve dışın başka olmasın, neysen öyle görün) demektir. Adam fakirdir, zengin gibi görünür, çorba içip çıkar, döner yediği intibaını vermek için dişini kürdanla karıştırır.

Sual: Aşağıdaki atasözleri çelişkili değil mi? CEVAP: Atasözlerinde çelişki olmaz. Doğrulukları her asırda onaylanarak gelmiştir. Açıklamaları aşağıdadır: 1- Birlikten kuvvet doğar // Körler sağırlar, birbirlerini ağırlar.

Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki:

Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki: Dinimiz, şahitlik üzerine kurulmuştur. İki şahit, bir Müslüman için, (Biz şahidiz, bu Müslüman Ehl-i sünnet itikadındadır) diye şahitlik etseler, günahları ne kadar çok olsa da, o iki şahit Müslümanın hatırına, Cenab-ı Hak hepsini affediyor. O halde salih arkadaşları çoğaltmalı.