M. Ali Demirbaş

Tavaf-ı kudûm'dan sonra ve hac ayları içinde olmak şartı ile, Safâ ile Merve tepeleri arasında, yedi kere say etmek, yani, usûlü ile yürümek. Tavafsız say, sahih olmaz. 2- Arafat'tan dönüşte, Müzdelife'de, vakfeye durmak.

İhram, iki parçalı bez olup, iple bağlanmaz, düğümlenmez. Tavafa başlarken, ihramın ortasını sağ koltuk altından geçirip, iki ucunu sol omuz üstüne getirmek sünnettir.

Haccın şartları iki kısımdır: Vücûb şartları: 1- Müslüman olmak. 2- Kâfir memleketinde olanın, haccın farz olduğunu işitmesi. 3- Akıllı olmak. 4- Bâlig olmak. 5- Hür olmak. 6- Geçim ihtiyacından fazla olarak hacca götürüp getirecek ve geride kalan kimselere yetecek kadar, helal parası olmak.

İslâmın beşinci şartı hacdır. Yani, gücü yetenin, ömründe bir kere, Kâbe'ye gidip, oraya mahsus ibadetleri yapması farzdır. İkinci ve daha sonra yapılan haclar, nafile olur. Hac; ıstılahta, belli bir yeri, belli bir zamanda, belli şeyleri yaparak ziyaret etmek demektir.

Cahiller, ahmaklar, (Allah, dostlarına niçin bela gönderiyor da, nimet vermiyor) diyerek, bu sevgili kullara inanmıyorlar. Kâfirler, insanların en iyisine de böyle söylerdi. (Kâfirler, bu nasıl Peygamber, bizim gibi yiyip içiyor, sokakta geziyor.

Bu dünya, imtihan yeridir. Burada hak ile batıl; haklı ile haksız karışıktır. Burada, Allahü teala, dostlarına sıkıntılar, belalar vermeseydi, yalnız düşmanlarına verseydi, dost, düşmandan ayrılır, belli olurdu. İmtihanın faydası kalmazdı. Halbuki, gayba iman etmek gerekir. Dünya ve ahiretin bütün saadetleri, görmeden inanmaya bağlıdır. Hadid suresinin, (Allahü teâlâ, Peygamberlerine, gaybdan, görmeden, yardım edenleri bilmek için...) mealindeki 25. ayetinde, bu hal bildirilmektedir.

İmam-ı Rabbani hazretleri, insana belanın geliş sebeplerini sual ve cevaplarla şöyle açıklıyor: Sual: Enbiya ve evliya, hep dert ve bela içinde yaşadı. Halbuki, Şura suresinde, (Size gelen belalar, kabahatlerinizin cezasıdır) buyuruldu. Bu ayete göre, dertlerin çokluğu, günahın çokluğunu gösteriyor. Enbiya ve evliya olmayanın, çok sıkıntı çekmesi gerekirken dostlarına, neden dert, bela veriyor? Düşmanları neden rahat ve nimet içinde yaşıyor?

Abdülaziz Dehlevi hazretleri buyuruyor ki: Cenab-ı Hakkın rızasına kavuşmak, şeytanın aldatmasından kurtulmak için, silsile itibariyle hocaları Resulullah efendimize dayanan bir evliyayı sevmek, onun tarafından sevilmek gerekir.

Ahirette hesaba çekilen herkes sıkıntı görür. Onun için sorgusuz sualsiz cennete girmeye çalışmalı! Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

Günümüzde aklını dinde ölçü kabul eden bazı kimseler, yanarak ölene kabir suâli ve kabir azabı olamaz sanıyor. Ehl-i sünnet itikadını en güzel şekilde anlatan meşhur (Emali) şerhinde buyuruluyor ki: (Bir kimse kurtlar tarafından parçalanıp yense, yahut ateşte yanıp kül olsa, denizde çürüse, kabir suâli olur, kabir azabına veya kabir nimetine kavuşur.)

Ehl-i sünnetin ve hanefî mezhebinin reisi olan İmam-ı a'zam hazretleri buyurdu ki: (Kabirde ruhun cesede iadesi, kâfirleri ve bazı günahkâr müslümanları kabrin sıkması ve azap edilmesi haktır.) [Kavl-ül fasl]

Dün, ayet-i kerimelerle kabir azabının hak yani gerçek olduğunu bildirmiştik. Bugün de kabir azabı ile ilgili hadis-i şeriflerden bazılarını bildiriyoruz. Resulullah sallallahü aleyhi ve sellem efendimiz buyuruyor ki: (Kabir azabı haktır.) [Buharî] (Kabir, ya cennet bahçesi veya cehennem çukurudur.) [Tirmizî] (Sadaka, kabir azabından korur.) [Beyhekî]

Aklı ölçü alan Mutezile fırkası, kabir hayatını ve kabir azabını inkâr etmiştir. Ehl-i sünnet âlimleri ise, bunların var olduğunu vesikalarla bildirmişlerdir. Günümüzde de aklı ölçü alan bazı cahiller, kabir azabını inkâr ediyor.

Günümüzde mezhep taklidi ile ilgili müslümanlar üçe ayrılır: 1- Zaruret de olsa, başka hak mezhebi taklit etmeyi caiz görmeyenler. (Taassup ehlinin yolu) 2- Her mezhebin kolay gelen hükümlerini alıp ortaya yeni mezhep çıkarmaya çalışanlar. (Mezhepsizlerin yolu)

Gazetede çıkan aşağıdaki sual ve cevaplar, bazı okuyucularımız tarafından iyi anlaşılmamıştır. Sual: Maliki'yi taklit eden, öğleyi asrı evvele kadar kılamazsa, tekrar Hanefî'yi taklit edip öğleyi asr-ı evvelde kılsa câiz olur mu? CEVAP: Caiz olur. Açıklaması şöyledir:

Sağlam bir kimsenin, gemi, tren, uçak ve otobüs gibi vasıtalarda, farzları oturarak kılması caiz değildir. Ancak teyemmüm yapmak için gereken özürler varsa caizdir.

Bir gayri müslim dükkanına dini bir levha asıyor. Bir fâsık, menfaat için dindar gibi görünüyor. Yahut bir müslüman dini istismar ediyor. Gerek şahsi, gerek siyasi menfaat veya nüfuz sağlama işine din istismarı denir ki, bunun dinimizdeki adı riyadır.

Komşu hakkı önemlidir. İyi komşuluğun imanla da ilgisi vardır. (Güzel komşuluk et ki, hakiki mümin olasın) hadis-i şerifi bunu açıkça gösteriyor. Peygamber efendimiz, (Komşuya da, ana-babaya hürmet eder gibi hürmet etmek gerekir) buyuruyor.

Dün, Maliki'yi taklidin lüzumunu bildirmiştik. Bugün ise bunları sual ve cevaplarla açıklıyoruz ...

Başka mezhebi taklit ederken, bütün şartlarına uyulmazsa, taklit caiz olmaz. Ancak bütün şartlarına uymak imkansız olursa o zaman, uyulabildiği kadar uyulur.