M. Ali Demirbaş

Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki: Dinin aslı bilmek değil, inanmaktır. Herkes, bilgisini iman zannediyor, bu yanlıştır. İnanmak çok farklıdır. İmanın kaynağı kalb, bilmenin kaynağı ise beyin, yani akıldır.

Sual: Bir kimse, hep aynı günahı işlemeye devam edip, ardından tevbe etse, sonra yine aynı günahı işlemeye devam etse, tevbesi makbul müdür?

Sual: Gece uyanınca okunacak bir dua var mı? CEVAP: Evet, vardır. Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:

Sual: (Hristiyanlarla iman birliğimiz olduğu için, ortak olan kelimede buluşuyoruz. Onlar da, Allah'a inanıyorlar) deniyor. İmanda birliğimiz var mı? Allah inancında ortak mıyız?

Sual: (Dört mezhepteki âlimler, taraflı hareket etmişler, âyetleri kasten kendi mezheplerine göre tefsir etmişler, hattâ kendi mezheplerini desteklemek için, âyetlere yanlış mâna vermişlerdir) deniyor. Böyle bir suçlama uygun olur mu?

Sual: İmam-ı Rabbani hazretlerinin yazdığı Mektubat'ın özelliği nedir? CEVAP: İtikad ve fıkıh bilgilerini, tasavvufun marifetlerini açıklayan ve Müslümanlara her konuda yol gösteren, çok kıymetli bir eserdir.

Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki: Bugün insanlar, bir bardak suda fırtına koparıyorlar. Neden? Çünkü bu bardağa sığmak, bu bardağın içinde yer almak istiyorlar. Tabiî küçük olan bardağın içi, hemen dolup taşıyor ve kördüğümün içinde kavga başlıyor.

Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki: Haramlara dalan, haramların aslına kavuşur. Haramın aslı, ateştir. Çay yerine, meşrubat yerine şarap içen, onun aslına kavuşur. Helâli tercih eden ise, helâlin aslına kavuşur. O da Cennet nimetleridir. Her şeyin aslı, Cennette veya Cehennemdedir.

Sual: Allah için ziyaretin önemi nedir? CEVAP: Önemi büyüktür. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: (Allahü teâlâ buyurdu ki: Benim için birbirini seven, benim için toplanıp dağılan, benim için birbirini ziyaret eden, benim için birbirine yedirip içireni severim.) [İ. Malik]

Sual: İmanı muhafaza etmek için nelere dikkat etmeli? CEVAP: İman, beş katlı bir kaleye benzer. Bunlar, bakır, demir, tunç, gümüş ve altın katıdır.

Sual: Bir arkadaşı, Allah için sevmenin önemi nedir? CEVAP: Sevdiğini Allah için sevmek, imanın temelidir. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki: (Allahü teâlâ Kıyamette buyurur ki: Benim azametim için birbirini sevenleri, hiçbir himayenin bulunmadığı bugün, rahmetim altında himaye ederim.) [Müslim]

Sual: Dinî sual sorana cevap vermemenin vebali var mıdır? CEVAP: Evet, cevap vermemenin vebali büyüktür. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

Sual: Kendisine güvenilip dinî sual sorulan kimsenin, bilmiyorum demesi doğru mudur? Cevap vermezse güvenimizi yitirmiş olmaz mı?

Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki: Kâbe-i şerif, ilk görülünce, yapılan dua reddedilmez. Müminin kalbi ise, Kâbe'den kıymetlidir. Çünkü Kâbe, İbrahim aleyhisselamın yapısı, Allahü teâlânın tecelli ettiği yerdir.

Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki: Büyük bir zat, oğluna şöyle vasiyette bulunur: (Oğlum, insanlardan altın değil, dua iste! Altın biter, ama duanın faydası bitmez.)

Sual: Âhirete inandığı hâlde, (Peşin, veresiye gibi olmaz. Peşin elbette iyidir. Sen bu dünyada bana bulgur ver, ben sana âhirette pirinç veririm. Sen bana tavuk ver, ben sana ahirette kaz veririm) diyenler oluyor. Böyle söylemek uygun mudur?

Sual: Birbirine çok benzeyen iki dinî meseleyi birbirine kıyas edip, bir hükme varabilir miyiz? CEVAP: İki mesele birbirine çok benzese de, biz kıyas edemeyiz. Kıyası ancak müctehid âlim yapar. Müctehid âlim de, nassa dayanır. Nassız kıyas olmaz. İmam-ı a'zam hazretleri, buna şu üç örneği veriyor:

Sual: Dinî konuda yorum ve kıyas yapabilir miyiz? CEVAP: Eskiden müctehid imamlar, usulüne uygun kıyas yapıyorlardı. Yani dinin emirlerini açıklıyorlardı. Günümüzde müctehid olmadığı için dinde yorum ve kıyas yapmak çok tehlikelidir.

Sual: Kuşların öterken zikrettikleri doğru mudur? CEVAP: Evet, doğrudur. Başka şeyler söyledikleri de bildirilmiştir. İmam-ı Begavi hazretleri, Kab-ül-Ahbar hazretlerinden nakleder. Bazı kuşlar öterken derler ki:

Sual: İnsanlar kabirden nasıl kalkacak? CEVAP: Hazret-i Muaz, (Hepiniz bölük bölük gelirsiniz) mealindeki âyetin tefsirini sorunca, Peygamber efendimize şöyle buyurmuştur: