Mehmet Oruç

Nuh aleyhisselam tufanda gemiye bindiği zaman, Cenab-ı Hakkın emri gereği her canlıdan bir çifti gemiye aldı.

Biri İsa aleyhisselam ile arkadaşlık yapmak istedi ve beraber seyahate çıktılar. Bir nehrin kıyısında yemek yediler.

Ahirette haramın azabı olduğu gibi helalin hesabı vardır. Kıyamet gününde haramdan mal toplamış, haramdan sarf etmiş bir kişi getirilir. Onun için 'Bunu ateşe götürün!' denir. Helâlinden mal toplayıp harama sarfeden başka bir kişi getirilir. Onun için de 'Bunu ateşe götürün!' denir. Başka bir kişi getirilir. Haramdan mal toplamış, helâle sarf etmiş. Onun için 'Bunu da ateşe götürün!' denir. Bir kişi getirilir. Helâlden mal toplamış, helâle sarf etmiş. Onun için; - Sen dur! Denilerek, hesaba çekilir. Şöyle sorarlar:

Peygamberimiz buyurdu ki: "İstemeden verilen şeyi alınız! Allahü teâlânın gönderdiği rızıktır." Bir kimse, helâl mülkü olan malından hediye verse, istenmeden verilen bu hediyeyi kabûl etmek sünnettir.

Bir kimse, elinden geldiği kadar haramdan kaçmaya çalışır, fakat buna rağmen elde olmayan sebeplerle harama düşerse, mesela şarapla pişirilmiş bir eti bilmeden yerse günahı olmaz. Nitekim, necâsetle kılınan namaz kabûl olmaz. Fakat, necâset olup da, bilmese kabûl olur. Necâset olduğunu namazdan sonra anlasa, kaza etmek lâzım gelmez de demişlerdir. Resûlullah efendimiz namaz kıldıktan sonra Cebrâîl aleyhisselam, nalınının kirli olduğunu haber verdi, fakat efendimiz namazı kaza etmedi.

"Müslümanın, Müslüman üze-rinde beş hakkı vardır: Selamını almak, hastalanınca ziyaret etmek, cenazesine gitmek, davetine icabet etmek, aksırıp da 'elhamdülillah' dediği zaman, 'yerhamükallah' demektir..."

Cenab-ı Hak kullarına çekemeyecekleri yükü yüklemez. Bunun için insanlara, "Muhakkak helâl olan, Allahü teâlânın helâl bildiği şeyleri yiyiniz!" diye emrolunmadı.

Ziyarette, sıkıntı vermemeli, kardeşliğin şartı, zahmet vermemektir. Zahmet, sıkıntı, sık görüşmeye, dostluğa mâni olur. Peygamber efendimiz, "Ben ve ümmetimin takvâ sâhibleri tekellüften beriyiz" buyurdu...

Abdülgani Nablüsi hazretleri buyurdu ki: Verâ yâni helâle, harama dikkat etmek abdeste ve necâsete dikkat etmekten daha mühimdir.

İleri derecede olanlar takva ve verada da önde idiler. Meselâ, Bişr-i Hâfî hazretleri, sultanların veya adamlarının yaptırdığı çeşmelerden su içmezdi. Bazıları, hacca giderken, sultanların yaptırdığı su kanallarından sulanmış bağların üzümlerini yemezdi.

Haramlardan kaçmanın yanında, şüphelilerden de kaçan hatta bu korku ile mubahları bile ölçülü kullanan İslam büyüklerinden biri de, Halîfe Ömer bin Abdülazîz hazretleridir. Bir gün halifenin yanına ganimet eşyasından misk getirdiler. Burnunu tıkadı. Bunun faydası kokusudur. Bu ise, Müslümanların hakkıdır dedi.

Helâl kazanmanın önemini gösteren nice hadis-i şerifler ve büyüklerin sözleri vardır. Bunun içindir ki, verâ sahipleri haramdan çok sakınmışlardır.

İslam büyükleri, harama bulaşmamak, haramdan uzak olmak için her türlü sıkıntıya razı olurlardı.

Bid'at, Peygamberimizin ve dört halîfesinin zamanlarında bulunmayıp da, onlardan sonra, dinde meydana çıkarılan, ibâdet olarak yapılmaya başlanan şeylerdir...

Bütün peygamberler ümmetlerine önce haramlardan kaçıp, Cenab-ı Hakkın emrine uymalarını, takva sahibi olmalarını emretmişlerdir.

İmam-ı Rabbani hazretleri buyurdu ki: Takvâ, ibâdetlerin en kıymetlisidir. Çünkü, bir şeyi tezyîn etmek, süslemek için, önce pislikleri, kötülükleri yok etmek lâzımdır. Bunun için, günahlardan temizlenmedikçe, tâatların, ibâdetlerin faydası olmaz. Hiçbirine sevap verilmez. Bütün iyiliklerin temeli takvâdır. Her şeyden önce, takvâ sahibi olmaya çalışmak lâzımdır. Herkese, takvâ sahibi olmalarını emir ve nasihat etmelidir. Dünyada rahata, huzura kavuşmak, kardeşçe yaşayabilmek, âhirette de, sonsuz azâbdan halâs olarak, ebedî nîmetlere, saadetlere kavuşmak, ancak takvâ ile nasip olur.

"Bid'at sahipleri ile birlikte bulunmayınız! Onların kötülükleri, uyuz hastalığı gibi bulaşıcıdır", "Bid'at sahibine hürmet etmek için yürüyen kimse, İslâmı yıkmaya yardım etmiştir..."

İmam-ı Rabbani hazetleri buyurdu ki: "Bütün günahlara tevbe etmek nasip olur ve verâ ile takvâ yâni haramların ve şüpheli olanların hepsinden sakınmak müyesser olursa, büyük nîmet, yüksek devlet ele geçmiş olur. Bu, ele geçmezse, bazı günahlara tevbe etmek ve bazı haramlara verâ eylemek de nîmettir. Bu bazılarından kaçmanın bereket ve nûrları, belki hepsine sirâyet eder de, bütün günahlara tevbe etmeye ve tam verâ sahibi olmaya yol açar. 'Bir şeyin bütünü ele geçmezse, hepsini elden kaçırmamalıdır' buyuruldu. Yâ Rabbî, bize beğendiğin şeyleri yapmak nasip eyle! Bizleri senin dîninde bulunmaktan ve sana itaat etmekten ayırma!.."

Mısır evliyâsından Ali bin Şihâb hazretleri, zâlimlere yardımcı olduklarını tahmîn ettiği kimselerin hiçbir şeyini alıp yemezdi. Bir gün kendisine, birisi yemek getirdi. Getirilen yemeği yemedi. Getiren kişi; "Efendim bu helâldir. Alnımın teri ile kazandım" deyince; "Ben terâzisini tutanın, hangi tarafın ağır bastığını ihlâsla gözetmeyenin yemeğini yemem!" buyurdu.

Avn bin Abdullah hazretleri oğluna şöyle nasîhatte bulundu: "Ey oğul! Takvâya, Allah korkusu ile haramlardan kaçma ipine iyi sarıl. Eğer, bugünün dünden, yarının da bugünden daha hayırlı olmasını temin edebilirsen, bunu yap. Namaz kılarken, vedâ edip, ayrılacak olan kimsenin namaz kılışı gibi kıl. Çok ihtiyaç peşinde koşmaktan, özür beyân etmek zorunda kalacağın işi yapmaktan sakın."