Mehmet Oruç

Fudayl bin Iyad hazretleri "Tevazu, ister cahilden, ister çocuktan duyulsa da hakkı tereddütsüz kabul etmektir" buyuruyor. Kabul edemeyen kibirlidir. Çok kimse, bu kötü hastalığa yakalanmıştır. Kibirli olan, salih insan olamaz.

Tarih boyunca, dinlere, peygamberlere, din büyüklerine, bunların kitaplarına karşı gelip kibirlenenler, alay edenler, hiç eksik olmadı. Bu kibirlenmeleri, âciz, zavallı, elinden bir şey gelmeyen, hattâ kendinden ve bedeninin yapısından haberi olmayan kulun, kendine, sahibine, kuvveti, gücü sonsuz olan Rabbine karşı bir savaş idi.

Kibir her hayra, her iyiliğe manidir. Kibir, kişinin kendisini başkasından üstün görmesidir. Kendini başkasından üstün görmekle, kalbi rahat eder.

Hazreti Ali buyurdu ki: "Mirasın hayırlısı ilimdir. Rızkın en iyisi edeptir. Azığın hayırlısı, takvadır. Sermayenin en kazançlısı ibadettir. En iyi rehber salih amellerdir. Arkadaşın iyisi güzel huydur. Hilm, en iyi yardımcıdır. Muhtaç olmamanın en iyisi kanaattir. Yardımın hayırlısı tevfiktir yani Allahü tealanın yardımıdır. Terbiye edicilerin en iyisi ölümdür."

Antakî hazretleri buyurdu ki: "Amellerin en faziletlisi gizli günahları terk etmektir." Kendisine bunun sebebini sorduklarında o, şu cevabı vermiştir:

Evlenilecek kadında eğer güzel huy değil de, meslek, kariyer esas alınırsa kişinin hem dünyası hem de âhireti kararır. Huzur yuvası olması gereken ev, cehennem azabına dönüşür!..

Hazret-i Ebu Bekr buyurdu ki: "Beş zulmetin beş ışığı vardır. Dünya zulmettir. Işığı, taattir. Günah zulmettir.

İmam-ı Şafiî hazretleri buyurdu ki: "Âlime yakışan odur ki; kendisiyle Rabbi arasında kalan iyi amellerden çokça yapsın. Çünkü aşikâr olan amelsiz ilimin uhrevî faydalarının azlığıdır... İyilerden birinin rü'yada görülüp de 'Rabbim beni ilmim sayesinde bağışladı' dediği pek nadirdir."

"Evlilikte, aile hayatında kariyerin, yüksek öğrenimin kaliteyi artırması beklenirken; diplomalar enâniyet (benlik) yarışına yol açmakta, o da sinir harbi başlatmakta..."

Bişr'ül-Hâfî buyurdu ki: "Kişinin, elde ettiği bilgilerin tamamı ile amel etmedikçe bilgisini artırma peşinde koşmaması, akıllı oluşundandır. Çünkü bu takdirde ilmi, mucibiyle amel etmek için tahsil etmiş olur." Bu zat, hadîs okutmayı bıraktığı zaman kendisine, "Kıyamet günü Allaha ne cevap vereceksin?" demişler. O, şu karşılığı vermiş: "Derim ki: Ey Rabbim, sen bana ihlâslı olmayı emrettin. Ben ise kendimde ihlâs bulamadım."

Mansur bin Mu'temir hazretleri zamanının âlimlerine dedi ki: "Sizler gerçekten âlim değil, sadece ilimle uğraşan kişilersiniz. Eğer ilminizle âmil olsaydınız, nice keder ve acıları yudumlar, ilminizle haram ve şüpheli şeylerden uzaklaşır idiniz."

Ka'bül-Ahbar hazretleri buyurdu ki: "Öyle zamanlar gelecek ki, cahiller ilme heves edecekler.

Hazreti Ali buyurdu ki: "En hayırlı söz faydalı olandır. Lüzumlu olmayan bilgiden bir fayda temin edilemez. İslâmiyette ne varsa hepsini anla ve öğren. Şunu aklından çıkarma: En büyük zenginlik akıldır. En büyük vahşet kibirdir. En büyük fakirlik ahmaklıktır. En büyük meziyet güzel ahlâktır. Ahmaklarla asla dostluk kurma. Çünkü o sana faydalı olayım derken zarar verir."

Kötü din adamları, insanların en kötüsüdür. Kur'an-ı kerimde, Cuma suresi 5. âyetinde, kötü din adamları, kitap yüklü merkebe, Araf suresi 176. âyetinde ise, dilini sarkıtıp soluyan köpeğe benzetilmiştir. Hadis-i şerifte buyuruluyor ki:

İlim sahibi, yani din bilgilerini öğrenen kimse, ya sonsuz saadete kavuşur, yahut nihayetsiz felakete düçar olur.

"Ey insan, sana gelen her iyilik, Allahü teâlânın ihsanı olarak, nimeti olarak gelmekte; her dert ve belâ da kötülüklerine karşılık olarak gelmektedir. Hepsini yaratan gönderen Allahü teâlâdır." (Nisa 79)

İmam Mâlik Hazretleri buyurdu ki: "İlmiyle tanınmak isteyen bir âlim, şeytandan daha şerlidir!" İlmiyle amil gerçek âlim medhedilmiştir, övülmüştür. Peygamber efendimiz, "Âlimlere tâbi olun! Onlar, dünya ve ahiretin ışıklarıdır.", "Âlimler; kurtuluş yolunu gösteren, birer rehber ve kılavuzdur" buyurmuştur.

İnsanoğlu içinde bulunduğu rahat ortama çok kısa zamanda adapte oluyor, çok hızlı değişiyor. Eski günlerini hiç yaşamamışçasına çabuk unutuyor... Makam, mevki, mal, mülk, zenginlik... İnsanı bambaşka bir insan yapıyor çoğu zaman.

Resûlullah efendimiz, "Âlimlerin kötüsü, insanların en kötüsüdür" buyurdu. Çünkü âlimler, bilerek günâh işlemektedir. Kötü din adamı, kanalizasyona benzer. Görünüşte, sağlam, san'at eseridir. İçi ise, pislik doludur.

Peygamber efendimize, "İnsanların şerlileri kimlerdir?" diye sorulduğunda, "Yoldan çıkmış, kötü din adamlarıdır!" buyurmuştur.