Prof. Dr. Kemal İnat

Son dönemde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Amerikan Başkanı Trump arasındaki görüşmeler, Washington yönetiminin PKK’nın üst düzey üç isminin başına koyduğu ödüller, İran yaptırımlarında Türkiye’nin de muaf tutulan sekiz ülke arasında yer alması ve Menbiç sorununun çözümü konusunda iki ülke arasında yaşanan yakınlaşma ile birlikte Türk-Amerikan ilişkilerinde bir normalleşmeden bahsedilmeye başlandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan neden Filistin’le yakından ilgileniyor?

Bir önceki yazıda Amerikan yönetiminin İran’a karşı başlattığı yaptırımların içeriğinden ve Washington’un hedeflerinden söz etmiş, ardından bu yaptırımların Türkiye üzerinde ne gibi etkileri olabileceği konusuna kısaca değinmiştik.

ABD’nin İran’a karşı yaptırımlarının ikinci safhası da pazartesi günü başladı. 7 Ağustos’ta başlayan ilk safhasıyla birlikte düşünüldüğünde yaptırımlarla birlikte İran’ın petrol satışı tamamen engellenmeye çalışılırken, finansal alanda getirilen yasaklamalarla birlikte bu ülkenin dünya ile ekonomik bağları kesilmeye çalışılıyor.

​2005 yılından beri Almanya’nın başında olan Başbakan Angela Merkel mülteci krizinin neden olduğu türbülansa dayanamadı ve partisi Hıristiyan Demokrat Birliği’nin (CDU) başkanlığına ve başbakanlığa artık aday olmayacağını açıkladı.

Kaşıkçı cinayetiyle ilgili süreçte Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Suudi Arabistan Kralı’ndan bahsederken ısrarla “Hadimü'l Harameyn-i Şerifeyn” unvanını kullanmaya dikkat ettiğini fark ettiniz mi?

Türkiye, Rusya, Fransa ve Almanya liderleri bugün İstanbul’da Suriye meselesini görüşmek üzere toplanıyorlar.

​Danışmanları Amerikan Başkanı Trump’ı fena hâlde yanıltıyorlar herhâlde.

Amerikan Başkanı Trump’ın birkaç hafta önce Suudi Arabistan Kralı’na “Bak Kral, biz seni koruyoruz. Biz olmazsak iki haftaya devrilirsin” dediğini açıklaması bütün dünyada önemli yankı uyandırmıştı.

Amerikan Başkanı Trump, Rahip Brunson’ın serbest bırakılmasının ardından, “artık Türkiye hakkında iki gün öncesine göre hislerinin değiştiğini, Türkiye hakkında çok iyi hisse sahip olduğunu” söylemiş!

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun hafta içindeki Irak ziyareti, bir taraftan Türkiye’nin Irak politikasına dair temel hedeflerinin yeniden altının çizilmesi imkânını getirirken bir yandan da bu politikanın önündeki zorlukların gündeme gelmesine vesile oldu.

Geçen hafta içerisinde gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın Suudi Arabistan’ın İstanbul Konsolosluğunda kaybolması ve Amerikan Başkanı Trump’ın Suud Kralıyla ilgili aşağılayıcı açıklamaları dikkatleri Suudi Arabistan ve bu ülkenin hırslı Prensi Muhammed bin Selman’ın üzerine çekti.

​İki hafta önce Ilyushin-20 tipi bir Rus askerî uçağının Suriye hava savunması tarafından düşürülmesi olayında Moskova’nın İsrail’i sert bir şekilde eleştirmesi Rusya-İsrail ilişkilerinde yeni bir dönemin işaretçisi olmuştu.

​İran son dönemde giderek artan bir şekilde terör saldırılarının hedefi oluyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Almanya gezisi, bu ülkenin Türkiye politikasının şekillenmesinde gündeme gelen üç kesimin olduğunu yeniden gösterdi: Rasyonel siyasetçiler ve iş çevreleri, Türkiye karşıtı lobi mensupları ve Türkiye’yi hâlâ Almanya’nın nüfuz alanı olarak görenler.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantıları çerçevesinde New York’ta birçok ülke lideri dünya sorunlarına kendi bakışlarını dile getirme imkânı buluyor. Suriye iç savaşından mülteci meselesine, İran nükleer sorunundan Ukrayna, Libya, Yemen, Afganistan ve Kuzey Kore’ye kadar birçok çatışma ve sorun alanı gündeme getiriliyor.

Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda’nın hafta içerisinde Amerikan Başkanı Trump’ı ziyareti sırasında yaptığı öneriler ve iki liderin kararlaştırdığı konular başta Almanya olmak üzere bütün Avrupa’yı ve Rusya’yı yakından ilgilendiriyor.

​Pazartesi günü Türkiye ile Rusya’nın İdlib konusunda vardıkları uzlaşı, özellikle Rusya’nın bundan sonraki Orta Doğu politikası açısından İdlib ve Suriye’nin ötesine uzanan mesajlar içeriyor.

​2003 yılındaki müdahalenin ardından Amerikalılar ve müttefikleri Irak savaşını kazandıklarından çok emindiler.

​İdlib’in Suriye sorununun en önemli cephesi hâline geldiği günümüzde bütün yerel, bölgesel ve küresel aktörler bu meseleye ilişkin politikalarını şekillendirirken birtakım riskleri de üstlenmek durumunda kalıyorlar.