Vehbi Tülek

"Yâ Rabbî! Nefsimi bana musallat kılma. Ona karşı beni yardımsız, yalnız bırakma. Nefsim bana acımıyor. Bana sen merhamet eyle. Ondan beni muhâfaza eyle!.."

"Müşkil bir mesele olursa, ehlini buluncaya kadar sabret. Nefsine uyarak sabrı elden bırakma! Zîrâ nefsin senin en büyük düşmanın olup, sabretmene mâni olmaya çalışır..."

Şeyh Azerî hazretleri, hikmetli şiirleriyle meşhur arif bir zat idi. 1380 (H.782) yılında Maverâünnehr'de İsferâyin kasabasında doğdu. 1462 (H.866) yılında vefât etti.

Âşık Paşa Kırşehir'de yetişen tasavvuf şairlerindendir. 1272 (H.670) târihinde doğdu. Osmanlı Padişahı Orhan Gâzi zamânında şöhret sâhibi olmuştur. En meşhûr eseri "Garibnâme"dir. Bir şiirinde şöyle buyuruyor:

"Allahü teâlâya kavuşturan yola dâvet edenler, fâsık kimselere dahi kaba ve kırıcı olmamalılar. Onlara rıfk ile muâmele edip, ihsân ve kerem göstererek gönüllerini hoş tutmalılar..."

Vezîr Süleymân Paşa, Ahmed Nahlâvî'nin bulunduğu yere vazifeli gelmişti. Bunu haber alan Nahlâvî, talebeleri ile birlikte vezîrin ziyâretine gider...

Aziz Nesefî hazretleri Mâverâünnehir bölgesinde yetişen velîlerin büyüklerindendir. Nesef şehrinde doğdu. 1300 (H.700) yılında vefât etti. Küçük yaşta ilim tahsîline başladı. Tasavvuf âlimlerinin sohbetlerinde bulundu. Sâdeddîn-i Hammûî hazretlerine talebe olmakla şereflendi. Hocasından icâzet, diploma, aldıktan sonra ilim öğretmeye başladı. Çok tesirli vaaz ve nasîhatler yapardı. Buyurdu ki:

"Komşular üç kısımdır. Birinin bir hakkı vardır. Bu, (hakkı) en az olan komşudur. İkincisinin iki hakkı vardır. Üçüncüsünün üç hakkı vardır. En fazla hakkı olan budur!.."

Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hazretlerinin meşhûr talebelerinden Ateşbâz Velî buyurdu ki: "Tövbe bineği ne acâib binektir. Bir lâhzada sâhibini zeminden semâlara eriştirir."

"Halkı hakka dâvet eden kimse, canavar terbiyecisi gibi olmalıdır. Canavar terbiyecisi, nasıl uğraştığı hayvanın huyunu ve istidâdını bilip de ona göre davranırsa, o da öyle!.."

"Allahü teâlâ bir kimseye gerek nazm gerekse nesir yazma kâbiliyeti verdiği zaman, o kimsenin bunlardan dolayı büyüklenmemesi, kalbini bunlarla meşgûl etmemesi gerekir..."

"İlim üç kısımdır. Birincisi, Âdemoğlunun ilmidir. İkincisi, meleklerin ilmidir. Üçüncüsü ise, mahlûkâtın ve mevcûdâtın ilmidir. Bu kısımlardan başka dördüncü kısım vardır ki!.."

Ali Geylânî buyurdu ki: "Bir namâzı amden yani bile bile kılmayan, kâfir olur. O hâlde, ey din kardeşim, bir namâzını kaçırma ve gevşek kılma, seve seve kıl!"

Ali Kazvânî, Suriye'de yaşayan velîlerdendir. Bir gün Mekke-i mükerremeye gider ve orada dünyâyı seven birisi olarak görünerek halktan sadaka ister!..

Ahmed Kâdirî buyurdu ki: "İnsanın, hevâ ve arzularına uyması, kendisine büyük bir zulümdür. Farzları yapmak gibi tâat yoktur. Günahı küçük görmek gibi musîbet yoktur."

Muhammed Bahrak hazretleri, Hindistan'a gitmişti. Bir sihirbâz, orada bulunanların îmânlarını sarsmak için sihirbâzlığını göstermeye kalktı ve havada bağdaş kurup oturdu!..

Bir gün, Eshâb-ı kirâm, (aleyhimürrıdvân) "Yâ Resûlallah! Bir kişinin sünnet ve cemâat, üzere olduğu ne zaman (ne ile) bilinir?" diye sual ettiler...

Resulullah efendimiz buyurdu ki: "Bana en menfur olanınız, kıyamet günü de mevkice benden en uzak bulunacak olanınız, gevezeler, boşboğazlar ve yüksekten atanlardır..."

Ali Hâdî (Nakî) hazretleri "Oniki İmâm"dan onuncusudur. 829 (H.214) senesinde Medîne'de doğdu. 868 (H.254)de Bağdât'ta, Samarra nâhiyesinde vefât etti. Ehl-i beytten hazret-i Hüseyin'in torunudur...

"Allahü teâlânın sevgili kullarını vesîle ederek bâzı ihsânlara kavuşulursa, bu yardımları ve ihsânları evliyâdan bilmemek lâzımdır. İhsânı yapan Allahü teâlâdır..."