Vehbi Tülek

Ferve bin Amr el-Huddâmî, Ammân'da Bizans Kayserinin nâibi (vâlîsi) idi. Muhammed aleyhisselâmın peygamberliğini işitince îmân etti. Onun Müslümân olduğunu öğrenen Kayser vâlîlikten azledip hapse attırdı...

Tabiinden olan Muhammed Bâkır hazretleri bir gün eshab-ı kiramdan Câbir bin Abdullah radıyallahü anhı ziyarete gider. Mübarek sahabe "Sana Resulullah'tan selam getirdim" deyince Muhammed Bâkır şaşırır!

Rodosluların yirmiye yakın kadırgasına karşı küçük bir Türk çektirisi, ölümüne bir mücadeleye hazırlanıyordu. Leventler, şahin bakışlarını düşman gemisine dikmiş, onlarla göğüs göğüse çarpışacakları anı bekliyorlardı...

Hazreti Musa zamanında beş asır ateşperest olarak yaşamış bir ihtiyar vardı. Musa aleyhisselâm ona "Hak teâlâya iman et" buyurdu. O da iman etti ancak kendinden geçerek yere yığıldı!..

Zâtürrikâ Gazvesinden dönülüyordu. Bir eşkıyâ ata binmiş ve bir deveyi de yularından çekiyordu. Resûlullah Efendimizin huzûruna geldi ve peş peşe sorular sormaya başladı!..

Süleyman bin Abdülmelik, Emevi halifelerindendir. 96-99. H (714-717. M) tarihleri arasında hüküm sürmüştür. Halife olarak kendi yerine amcasının oğlu Ömer bin Abdülaziz hazretlerini vasiyet etmiştir...

Osmanlının ilk Şeyhülislâmlarından olan Fahreddîn-i Acemî, Hanefî mezhebi fıkıh, kelâm ve tefsîr âlimidir. Hurûfî denilen kimselerin sapıklıklarını isbât ederek ehl-i sünnete büyük hizmet yapmıştır...

Muhammed aleyhisselamın vasıflarını Tevrat'ta gören Şamlı bir Yahudi, ona iman etmek üzere hemen yola çıktı. Ancak Medine'ye vardığında Peygamber efendimiz üç gün önce vefat etmişti!..

Abdullah-i Hadramî hazretleri tasavvufta üstün hâllere kavuşmuştu. Allahü teala ona öyle bir hâl verdi ki; yalnız kaldığı zaman ortalığı bir nûr kaplar, kendisi de bu nûrda kaybolur gibi olurdu...

Babürlüler'in kahraman hükümdarı Bayram Han Afganlılarla yaptığı bir savaşta esir düşmüştü. İdam edileceği zaman silah arkadaşı Kasım Bey, "Bayram Han benim! Yanlış adam asıyorsunuz!" diyerek ileri atıldı. Herkes şaşırmıştı!

Hâce Muhammed bin Ebî Ahmed Çeştî hiç evlenmemişti. Yanında kalan sâlihâ bir kız kardeşi vardı. O da hiç evlenmemişti. Hâce Muhammed bir gün rüyada babasını gördü. "Kız kardeşini evlendir" diyordu!..

Nûreddîn Cerrâhî hazretleri buyurdu ki: "Aba giyinmiş (fakir) birini görünce küçültücü bir nazarla bakma. Kibirle arkadaşlık eden sonunda kahredilmişler safında yer alır."

Tâvûs bin Keysân, Tâbiînden, meşhûr hadîs âlimi ve velîlerdendir. Aslen İranlıdır. Eshâb-ı kirâmdan yetmiş kişiyi gördüğünü söylerdi. Çok namaz kıldığı için, alnında "secde izi" oluşmuştu...

Bir kimse Ca'fer-i Sâdık hazretlerine on bin akçe verdi ve "Yâ İmam, ben hacca gidiyorum. Bu parayla bana bir ev alınız ki döndüğümde orada oturayım" dedi. Adam hac dönüşü mübareğin yanına gitti. Aldığı cevap enteresandı!

Seyyid Yahyâ Şirvânî büyük velîlerdendir. Azerbaycan'da, doğdu. Doğum târihi bilinmemektedir. 1464 (H.868) târihinde Bakü'de vefât etti. Kabr-i şerîfi Şirvan Şahlar Saray Külliyesindedir...

İmâm-ı Eş'arî hazretlerinin "Şeyh-i Şiraziyyîn" diye meşhûr olan talebesi Abdullah ibn-i Hafîf buyurdu ki: "Nefsin kırılması, Allahü teâlânın dînine hizmet etmek ile olur..."

Abdülkâdir-i Geylânî, Ebû Saîd Abdullah ve İbn-üs-Sakkâ adında üç genç ilim öğrenmek istiyorlardı. Yûsuf-i Hemedânî hazretlerinin şöhretini duymuşlar, ona gidiyorlardı... Ancak üçünün de niyetleri farklıydı!..

İbrâhim Nehâî, İmâm-ı A'zâm Ebû Hanîfe hazretlerinin fıkıh ilmini almış olduğu hocalar silsilesindendir. Hadis ilminde, bilhassa fıkıh ilminde müctehid derecesine yükselmiştir...

Selâhaddîn Zerkub, Konya'nın büyük velîlerindendir. Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hazretlerinin önde gelen talebelerindendir. Kuyumculuk yapardı. Ancak bir gün, altınlarıyla beraber dükkanını terk etti!..

Evliyânın büyüklerinden olan İmran el-Kasr hazretleri buyurdu ki: "Bir Müslümanı medhedemiyorsan, bâri kötüleme. Faydalı olamıyorsan bâri zararlı olma, sevindiremiyorsan hiç olmazsa üzme!"