Vehbi Tülek

Evrengzib, (Birinci Âlemgîr Şah), Bâbürlü hükümdarıdır. Şah Cihan'ın Mümtaz Mahal'den doğan üçüncü oğludur. İyi bir eğitim gören bu hükümdar, ahlâkının güzelliği ile kendisini halka ve çevresine sevdirmişti...

Ferrâ, meşhûr Arap dili âlimidir. İsmi Yahyâ bin Ziyâd bin Abdullah bin Mervân ed-Deylemî, künyesi, "Ebû Zekeriyyâ"dır. "Ferrâ" diye meşhur olmuştur...

Abdülkerim el Irâkî hazretleri, Mısır'da yaşamış olan İslam âlimlerindendir. Şafii mezhebinde söz sahibiydi. Ayrıca hadis ilminde de büyük ilim sahibiydi. 1304 (H. 704) senesi Safer ayında Kahire'de vefat etti...

Alâeddin Attar hazretleri Buhârâ'da yetişen velîlerden ve "Silsile-i aliyye" denilen büyük âlim ve velîlerin on altıncısıdır. Bu mübarek zat bakın annesini nasıl anlatıyor, birlikte okuyalım...

İskender bin Kâbus, Kûhistan Sultanı'dır. 1082 yılında vefat etti. Oğlu Gilan Şaha nasihatleri meşhur olmuş ve bunlar "Kâbusnâme" adıyla nesilden nesile aktarılmıştır...

Basra'da yaşayan ve büyük velilerden olan Mutarrif bin Abdullah hazretleri, herkes tarafından sevilen bir zat idi. Ancak bir gün bu mübarek zatı bir densiz çok üzmüştü!..

Fatih Sultan Mehmed Han'ın, üç oğlu vardı. Bunlar, Bayezid, Mustafa ve Cem isimli şehzadeler idi. Cem Sultan, Fâtih'in küçük oğludur. Çileli bir hayattan sonra genç yaşta zehirlenerek öldürülmüştür...

Hüseyin-i Meczub, Mısır'da yaşamış evliyanın büyüklerindendir. Evliyalık halleri ve Allah aşkı ile devamlı kendinden geçmiş bir halde bulunurdu. Zamanında evliya arasında, devamlı oruç tutan bir zat olarak bilinirdi.

Büyük velî Yahyâ bin Ahmed (Münâvî) fıkıh ve hadîs âlimidir. "Haddâdî", "Münâvî" ve "Mısrî" mahlasları olup, künyesi Ebû Zekeriyyâ'dır. Lakabı Şerefüddîn'dir. Şâfiî fıkhını en iyi bilenlerden idi...

Saltuk Türkî, büyük velîlerdendir. Zamânının büyüklerinden Mahmûd Rıfâî'den ilim öğrenip feyz aldı. İlimde yüksek mertebeler, tasavvufta üstün dereceler sâhibi bir zat idi...

Muhammed bin Ahmed Salihi, Hanbeli mezhebi fıkıh âlimlerindendir. Ayrıca nahiv ilminde de ileri derecede idi. Bu mübarek zat, çok güzel ve süratli yazı yazardı. Çok Mushâf-ı şerîf yazmıştır...

Feth-i Musûlî hazretleri, Musul âlimlerinden ve evliyânın büyüklerinden. Künyesi Ebû Muhammed, ismi Feth bin Saîd el-Mûsulî'dir. Haram ve şüphelilerden kaçması ile meşhur bir zat idi...

Fâtıma-i Nişâbûriyye, Nişâbur'da yetişen hanım velîlerdendir. Aslen Horasanlı olup, Mekke'ye yerleşmişti. 837 (H.223) senesi umre yapmak için giderken yolda vefât etmiştir...

Ebü'l Hasen Bağdadî buyurdu ki: "İnsan, ihsân ve iyiliğin her şeklini yerine getirse, fakat sâdece kümesindeki tavuğa kötülük etse, yine de muhsin denilen iyi insanlardan olamaz!.."

Ebû Abdullah el-Kureşî, Endülüs, Mısır ve Filistin taraflarında yaşamış olan büyük velîlerdendir. İsmi Muhammed bin Ahmed bin İbrâhim'dir. Hazret-i Hasan'ın soyundan olup, "Kureşî" ve "Hâşimî" nisbeleriyle bilinir...

Yusuf-i Hemedani hazretleri, insanları Hakka dâvet eden, onlara doğru yolu gösterip, gerçek saadete kavuşturan ve kendilerine "Silsile-i aliyye" denilen büyük âlim ve velilerin sekizincisidir...

İmâm-ı Âsım, Tâbiîn devrinde yetişen kırâat âlimlerindendir. Meşhûr "Kırâat-ı Seb'a" adı verilen yedi büyük kırâat âliminin beşincisidir. 745'te 80 yaşında vefât etti. Kabri Semâve'dedir.

Ali Hâfız, 1892 senesinde Bayburt'un Hart köyünde doğdu. Bayburt'ta, önce Eşref Efendi'den sonra da Hâfız İbrâhim Efendi'den ders aldı. Ömrü Amasya'da geçmiştir...

Alâeddîn Âbizî, evliyânın büyüklerindendir. İsmi Muhammed bin Mü'min Âbizî, lakabı Alâeddîn'dir. Kûhistan'a bağlı Âbiz köyünde doğdu. 1486 senesinde vefât etti. Kabri, Herat'ta hocası Sa'deddîn-i Kaşgârî'nin yanındadır...

Dürrîzâde Mustafa Efendi, Şeyhülislâm Dürrî Mehmed Efendi'nin oğludur. Anadolu ve Rumeli Kazaskerliklerinde bulunmuş ve aynı tarihte Damadzâde Feyzullah Efendi'den sonra Şeyhülislâm olmuştur...