Yılmaz Öztuna

Suriye kaynıyor. Değiştirilen hükûmet de giden hükûmetin tıpkısının aynısı, hattâ aynısının tıpkısı! Dünya tarihinin en uzun sıkıyönetimi (48 yıl) devam ediyor. Kaldırılacağı hakkında tek söz, hattâ ima yok.

Suriye ne olacak? muammasının cevabı, Orta Doğu'nun huzuru için birinci mesele hâline geldi. Açılımlardan yani reformlardan, tanzimat, ıslahat ve teceddüd (yenileşme) gereklerinden kaçınan, bunları zinhar geciktiren toplumlar ve devletler, çağa uyum sağlamakta zorlanırlar. Problem üzerine problem biner. İçinden çıkılması müşkül duruma gelir. Sonunda mutlaka ama mutlaka açılım yapılır. Ama kaybedilen zaman zarfında büyük zarar oluşmuştur.

Askerî darbeler ve Baas rejimi, Suriye-Türkiye ilişkilerini çok kötü şekilde bozdu. Başbakan Erdoğan, inanılması zor bir beceri ile ilişkileri Osmanlı dönemi derecesinde canlı hâle getirdi.

Avrupa Birliği'nin gerçek kurucuları Fransa ile Almanya'dır. Fikir Fransa'da doğdu. Almanya okey dedi. Zira bu iki devlet de iki cihan savaşında kıyasıya savaşmışlardı (1914-18 ve 1939-45). Her ikisi de savaşlardan yıkıntı ile çıktı. Milyonlarca Alman ve Fransız ölmüştü. Yanlarına İtalya ile Belçika, Hollanda, Lüksemburg'u aldılar. Avrupa Birliği doğdu. Demirel'in tabiriyle tarihin en büyük medeniyet projesidir.

Başbakan Tayyip Erdoğan, Irak'a kısa, fakat olağanüstü önemli, bir o kadar anlamlı ziyarette bulundu. Orta Doğu'nun geleceğini değiştirecek olaylar öncesinde yaşadığımız şu günlerde, ilgili bütün dünya devletlerine Türkiye'nin izlediği ve doğru gördüğü politikanın ilkelerini anlatan mesaj verdi.

Başbakan Tayyip Erdoğan, telefonla iki defa Suriye cumhurbaşkanı Beşar Esad'la konuştu.

Gündemimiz Suriye başlığını koyarken, Türkiye gündeminden değil, dünya gündeminden bahsediyorum. Zira Suriye konusu milletlerarası çapta yankılar yapacak, en çok da Türkiye'yi ilgilendirecektir.

Türkiye'nin Libya (Trablus) Büyükelçiliği ve Bingazi Başkonsolosluğu, Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Fransa'yı temsil etmekle görevlendirildi. Zira Amerika, İngiltere, İtalya'nın Libya temsilcilikleri kapılarını kapattı. Libya'daki bütün ABD, İngiltere ve İtalya vatandaşları, malları, menfaatleri, Libya devleti ve hükûmeti nezdinde artık Türkiye tarafından temsil ediliyor.

Hâtıra yazarları olayları işine geldiği gibi nakleder. Çok defa yalan da söyler, zira taraftır... Acemi tarihçilerin yanı sıra gerçek tarihçilerden bile hâtıra palavralarını tarih gerçeği gibi kabûl edip okuyucuya sunanlar vardır.

Nükleer enerjinin vazgeçilemezliği hakkında yazdığım makaleye epey karşı çıkan oldu. "Karşı fikir" fikir hürriyetinin temelidir, vazgeçilmezidir. Karşı fikirsiz tefekkür oluşamaz. İlimler gelişemez. Demokrasi mümkün değildir. Allah bu milleti karşı fikirden mahrum kılmasın!

Genişletilmiş Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da 2011 halk hareketleri, otoriter yönetimlere karşı hak ve hürriyet isteyen toplumların eseridir. Tunus'ta başladı. Mısır, Yemen, Bahreyn, Libya'da gerçekleşti.

Türkiye nükleer enerjide en geri kalmış Avrupa ülkesidir. Doğal enerji kaynaklarımız, su olsun maden olsun, hızlı sanayileşme ve şehirleşme hızımıza yetmedi. Petrol ve doğalgazın büyük müşterilerinden biri hâline geldik. Nükleer santral kuramadık. GAP'ı tamamlayamadık. Bu iki hususta elimiz tutulmuştur.

Kaddafi, 1 Mart günü telefonda Sayın Erdoğan'ın feragat teklifini kabul etmedi. Etseydi, Mısırlı Mübârek gibi yumuşak iniş yapabilirdi. Bugün böyle bir şansı kalmadı.

Bir diktatörün daha sonu geldi. Ancak sıradan bir diktatör değil. Tam 42 yıl iktidarda kalmakla dünya tarihinde diktatörler listesinde (ki böyle bir listeyi hiçbir tarihçi yapmadı) müddet bakımından 1. geliyor. Muammer Kaddâfî aynı zamanda diktatörlerin en eksantriklerinden biri sıfatıyla da tarihe geçecek. Megaloman olması önemli değil, çok tabii. Zira megaloman olmayan, mütevazı bir diktatörü tarih kaydetmedi.

Akıncı'nın karada yaptığını korsan, denizde ifa ederdi. Osmanlı'nın korsanları, düşman devletlerin ulaştırma yollarını keser, ticaretini engellemek için baskınlar yapardı.

Bahreyn Türkiye'de pek adı geçen bir devlet değil. Avrupa'da da öyle. Ancak bugünlerde dış politikada dünya medyasında Japonya'dan sonra ilk sırayı alarak Libya ve Kaddafi konusunu bile geçti.

Türkiye, Kaddafi'den, muhalifleriyle anlaşarak, kendiliğinden çekilmesini, daha fazla kardeş kanı akmamasını istiyor. Başbakanımız, bu mealde Kaddafi ile birkaç telefon görüşmesi yaptı.

Savaşların en kötüsü iç savaşlardır. Kardeş kardeşi vurur. Mezhep savaşları aynı derecede tüyler ürperticidir. "Hangi yüzyıldayız?" falan demeyin. İngiltere'de Katolik İrlandalılar'la Anglikan Protestan İngilizler'in günümüze kadar uzanan savaşlarını hatırlatıyorum (İrlandalılar da İngilizce konuşurlar, İrce hiç konuşulmaz).

Japonya'da deprem ve tsunami trajedisi, 2011 Arap İhtilâli şeklinde tarihe geçecek halk eylemlerinin gelişen safhalarını dünya gündeminde ikinci sıraya düşürdü. Japonya, en az 100 milyar dolar denen zararlarını en kısa zamanda kapatacak ekonomik ve teknik güce sahiptir. Ölen binlerce Japon için bir defa daha tâziyetlerimi sunuyorum.

Japonya, yüzyılın deprem ve tsunami (büyük dalga) felâketine uğradı. İnsan kaybı daha çok tsunami sebebiyle oldu. Zira 8.9 bile Japon binalarını yıkamadı. 1 dakika önce depremin geleceği haberini alan Japonlar, meskenlerinden, mekânlarından fırlamadılar. Panik görülmedi. Herkes sükûnet içinde felâketin sona ermesini bekledi. Dost Japonya halkına büyük geçmiş olsun!