Yılmaz Öztuna

İsviçre'nin Cenevre şehrinde dışişleri müsteşarımız Feridun Sinirlioğlu, İsrail Başbakanı Netanyahu'nun temsilcisi diplomatla, iki gün üst üste görüştü. Olumlu sonuç bekleyen dünyanın gözü üzerimizde idi.

İsrail, Türkiye ile barışmak istiyor. Türkiye'nin Batı'dan kopmamasını istiyor. Amerika Yahudileri tarafından bu yöne itiliyor.

Başbakan Tayyip Erdoğan, İsrail tarihinin en büyük orman yangınına 2 uçak göndererek hârikulâde bir jest yaptı. İsrail Başbakanı Netanyahu'nun, yangın alanını havadan görmek için Türk uçağına binmesi karşı-jesti de hiç gecikmedi. Ancak ilişkilerin düzelmesi daha epey gayreti gerektiriyor.

Bu hafta da Wikileaks'in 5 ülkede 4 gazete + 1 dergiye verdiği ABD dışişleri cripto'larını yayınlaması, manşetlerden değilse bile, 1. sayfalardan düşmeyecek.

20 yüzyılın en büyük Türk tarihçisi Mehmed Fuad Köprülü, 4 Aralık 1890'da İstanbul'da babasının Küçük Ayasofya'daki konağında doğdu. Bugün doğumunun 120. yıldönümüdür.

ABD hâriciye kripto'larının dünya basınına verilmesi, süper fantastik bir gelişmedir. Nasıl ve niçin gerçekleşti? Biz de fantastik düşünelim ve bu işin Amerika'ca düzenlendiğini varsayalım. Acaba Washington, açıkça söyleyemediği bazı şeyleri, bu suretle dünyaya ilân etmiş olmasın?

Julian Assange, gelmiş geçmiş en büyük belge casusu ve bilgisayar şifre kırıcısı olarak şimdiden tarihe geçti. Avustralya asıllı ABD uyruklu. Her iki devletçe de aranıyor. Bilgisayardan (internetten) çaldığı -son rakamlara göre- çeyrek milyon belgeyi yayına vermeden bir gün önce Norveç'e kaçmıştı. Şimdi nerede bilinmiyor. Ama Amerika onu yakalar ve bir daha bırakmaz.

WikiLeaks adlı internet sistemi sahibi Julian Assange, devletinin gizli belgelerini dünyanın 4 büyük gazete ve 1 dergisine dağıttı. Sonra Norveç'e kaçtı. Amerika'ya döner mi? Bilemeyiz. Bütün ciddi devletlerin mevzuatında bu şekilde devletini dünya ile karşı karşıya getirerek kâr sağlayan adam, bir daha hapishaneden çıkamaz.

Wiki Leaks internet sitesi, Amerika Birleşik Devletleri'nin bazı (bilhassa Asya) büyükelçiliklerinin 8 yıl (2002-2010) zarfında Washington'da Devlet sekreterliğine (yani dış işleri bakanlığına) yolladığı kripto'ları ele geçirmiş. Bu gizli belgelerin sayısı yarım milyon kadarmış. Bunları peyderpey dünyanın 5 büyük yayın organına (ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, İspanya) dağıtarak yayınlatıyor.

Cumhurbaşkanı Sayın Abdullah Gül'ün İsviçre ziyareti dikkat çekti. Zira İsviçre, hiçbir devlete benzemeyen bir devlettir. Avrupa'nın en eski cumhuriyetidir. 3 resmi dili vardır (Almanca, Fransızca, İtalyanca), mahalli bir dil olan Romanca da resmi idi, şimdi yarı resmiliğe indirgendi. Halkın yarısına yakını Protestan, yarıdan az fazla Katolik'tir. Denizlerden uzak, Avrupa'nın göbeğinde, Alp Dağları üzerinde 41.284 km2, 7 milyon nüfuslu bir devlettir.

Doğuşundan batışına kadar Osmanlı'nın tek resmî dili Türkçe'dir. Fakat imparatorluktaki mevcut düzinelerce dilin konuşulmasına, yazılmasına, öğretilmesine karışılmamıştır.

İran, stratejik (yani kıt'a aşan, ABD'yi vurabilen) füze ve ucuna takmak için atom bombası çalışmalarında epey ilerledi.

Eğitim-kültür politikamız üzerinde önce Başbakan Demirel, 10 yıl sonra Başbakan Özal bana (önce ekonomi) demişlerdi. Ben Menderes'in (ekonomik ve kültürel kalkınmamızı dengeleyemediği), yalnız ekonomiye ağırlık verdiği için düştüğünü söylemiştim. Menderes hakkındaki bu hükmümü, devletin resmî ansiklopedisinde de yazmıştım.

Lizbon Zirvesi'nin 2. günü Obama-Medvedev görüşmesi, vaktiyle Reagan-Gorbaçov mülâkatı derecesinde tarihin seyrini etkileyen sonuçlar verebilir. Tahminimiz budur. Fos çıkmak ihtimali zayıftır. Zira böyle bir ihtimal eşyanın tabiatına aykırıdır.

Afganistan, NATO'nun Lizbon zirvesinde ele alındı. Zira NATO, çoğu Amerikalı, Afganistan'da 140.000 asker bulunduruyor. Bizim asker sayımız 1790. Fakat Tâlibân ile savaşa katılmıyoruz. Osmanlı ve Atatürk devirlerindeki gibi Afganistan'ın çağdaşlaşmasına, dünyaya uyum sağlamasına, ayağa kalkmasına yardım ediyoruz. Tâlibân da, birkaç olay dışında, bize sataşmıyor.

Portekiz'in başkenti Lizbon'da toplanan 2 günlük NATO zirvesi, heyecanlı geçti. Bütün dünyada dikkatle izlendi. NATO'ya önümüzdeki 10, hattâ 20 yıl yön verecek ilkeler tespit edildi, kararlar alındı.

Yalnız İstanbul'da 30.000'den fazla insan imaretlerde karnını doyururdu. Ayrıca yoksul ailelere günde 3 ilâ 6 akça nakden yardım fonu olan imaretler vardı.

Dünyanın dikkati, bugün Lizbon'da başlayan ve yarın bitecek NATO zirvesinde. 28 NATO üyesinin devlet veya hükûmet başkanları katılıyor. Bizden Cumhurbaşkanı Sayın Abdullah Gül ile Dışişleri ve Savunma Bakanlarımız gitti. NATO'nun önemli konuları görüşülüp karara bağlanacak. En önemli konu, Türkiye'de kurulacak süper radar sistemi ki, düşman füzelerini ateşlendikleri anda görüp bildirecek.

Biz Türkler'in Kurban Bayramı dediğimiz en büyük dinî bayramımızı milletçe neş'e içinde kutluyoruz. Yakın geleceğimize ümitle bakıyoruz. Bizi millet olarak ayrıştırmak isteyen iç ve dış mihraklara zerre kadar şans tanımıyoruz. Biz bu birliği 1000 (bin) yılda kurduk, bin yıl yürüttük. Nifak sokmak kimin haddine?..

Tarihî şahsiyetlerin mezarlarını taşımak, tarih şuuruna muhtaçtır. Aksi takdirde yapılan nakiller millî kültürümüze zarar verir. Bu konuda epey yanlış icraatımız vardır. En büyüğü Enver Paşa'yı Türkistan'dan İstanbul'a -hem de devlet töreni ile- taşımak oldu.