Haberler > Dünya > Sandıksız seçimler! ABD e-oylama sistemiyle başkanını seçiyor

Sandıksız seçimler! ABD e-oylama sistemiyle başkanını seçiyor

Kaynak: AA

30 Ekim 2024 09:11 - Güncelleme: 30 Ekim 2024 10:29

Dünya Haberleri / AA

5 Kasım'da yapılacak ABD başkanlık seçimleri için geri sayım sürerken "erken oy verme işlemleri" için seçmenler sandık başına gitti. Ancak gerçekte sandık bulunmuyor. Amerikalılar Türkiye'de de düşünülen elektronik oylama sistemi (e-oylama) ile başkanlarını seçiyor.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD)'nde aylardır süren seçim maratonunda son haftaya girildi. 5 Kasım'da yapılacak başkanlık seçimleri için seçmenler sandık başına gidiyor.

60. başkanlık seçimleri için geri sayım sürerken, milyonlarca Amerikalı seçmen, erken oy verme hakkını kullanmaya devam ediyor.

Elektronik oylama sistemi kullanan erken oy kullanmak üzere oy kullanma merkezlerine gelen vatandaşlar, Columbus bölgesinde oylarını kullandı.

Özellikle bu seçimlerde salıncak eyalet olarak tanımlanan Arizona, North Carolina, Georgia, Pensilvanya, Nevada, Michigan ve Wisconsin'de seçmenlerin ne ölçüde sandığa gideceği büyük önem taşırken, bu eyaletlerde de erken oy kullanma işlemleri sürüyor.

E-OYLAMA SİSTEMİ NASIL ÇALIŞIYOR?

ABD'de uzun zamandır "sandık başına gitmek" ifadesi tarih olmuş durumda. E-oylama sisteminin geçmişi 2000 yılına kadar uzanıyor.

20 yıla yakın bir zamandır e-oylama sisteminin kullanıldığı ülkede dijital altyapı artık normalleşmiş durumda.

ABD'de de ilk oylama makineleri mekanik çalışıyordu. Zamanla özel oylama makineleri dokunmatik ekranlı bilgisayarlara dönüştü.

Oylama makineleri de seçimlere göre fonksiyonel değişikliklere sahip. Farklı kullanılabilirlik, güvenlik, verimlilik ve doğruluk seviyeleriyle çalışan bu makinelerden bazısına tüm seçmenler erişebilirken belirli engelli seçmenler erişemeyebiliyor.

Ancak e-oylama halkın seçimleri denetlemesi üzerinde pek çok kolaylık sağlıyor.

Yaşlıların ve engellilerin oy kullanırken sistemle yaşayacakları problem de anında gideriliyor.

Seçmenlerin oylarını kullanırken "sandık görevlileri" de bulunuyor. Bir problem olduğunda yetkililer gerekli müdahaleleri yapıyor.

Sistem üzerinde yapılan her hamle ve hareket kaydediliyor.

TÜRKİYE'DE ELEKTRONİK SEÇİM

Dünya'da Birleşik Krallık, Hollanda, İtalya, Brezilya, Kanada, Estonya, Avustralya, ABD ve Fransa elektronik oylama sistemi kullanıyor.

Türkiye'deki elektronik oylama, 298 sayılı seçim kanunu gereği sadece yurt dışındaki seçmenleriçin kullanılabiliyor.

Türkiye'de yurt içi elektronik seçim için çalışmalar uzun zamandır planlanıyor. Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Ahmet Yener Türkiye'de de elektronik oylamaya yönelik çalışma yapılabileceği yönünde açıklamada bulunmuştu.

Türkiye'de elektronik seçimler için Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler, Hukuk ve Mühendislik Fakülteleri ile YSK'den uzmanlardan oluşan çalışma grubu oluşturulmuştu.

Grup şu anda, yurt dışındaki elektronik oylama örneklerini inceleyerek bilgisayar ve yazılım altyapısına dair hazırlıklar yapıyordu.

31 Mart 2024 Mahalli İdareler Genel Seçimleri'nin ardından ağırlık verilecek çalışma sonucu oluşturulacak sistemle, ilk olarak meslek örgütleri, kooperatifler, üniversitelerdeki öğrenci temsilcisi seçimlerinde kullanılması kararlaştırıldı.