Savaş Kabinesi nasıl dağıldı? İsrail'de 'Netanyahu'ya darbe' iddiaları, Biden'ın ateşkes açıklaması ve 'erken seçim' sözleri dikkat çekti
İsrail Başbakanı Netanyahu, Savaş Kabinesi'ni bugün feshetti. Kararın İsrail Ordusu'nun dün Gazze şeridinde askeri faaliyetleri taktiksel olarak durdurmasını açıklamasının ardından gelmesi dikkat çekerken, Netanyahu'nun ordunun aldığı karardan haberinin olmaması 'askeri darbe' olarak değerlendirildi. Fesih kararının, ABD Başkanı Biden'ın 'ateşkes' çağrıları ile birlikte yorumlandığında 'Gazze'deki savaş sona mı eriyor?' sorusu sorulmaya başlandı.
İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee, X sosyal medya platformundan dün sabah yaptığı paylaşımda "Kerem Ebu Salim Sınır Kapısı'ndan Philadelphia Koridoru ve Gazze'nin kuzeyine giden yoldaki askeri faaliyetlerin, uluslararası kuruluşlarla yapılan görüşmelerin ardından insani amaçlarla sabah 08.00'den akşam 19.00'a kadar taktiksel olarak durdurulmasına karar verildiğini" açıklamıştı.
Bu kararın ardından İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun yaptığı açıklama büyük yankı uyandırdı. Netanyahu, "İsrail'deki siyasi liderlik, ordu sözcüsü (Avichai Adraee) tarafından yayımlanan açıklama hakkında önceden bilgilendirilmedi ve benimle koordine edilmedi, bu asla olmayacak." ifadelerini kullandı.
İSRAİL SAVAŞ KABİNESİ DAĞILDI
İsrail Başbakanı, siyasi otoriteyle koordinasyon olmaksızın böyle bir açıklamanın nasıl yapıldığına dair soruşturma yürütüldüğünü belirtti.
Netanyahu'nun bu açıklaması 'İsrail'de darbe' değerlendirmelerini de beraberinde getirirken, 'Taksiksel ara'dan Netanyahu'nun haberi yoktu' haberlerinin ardından Gazze'deki soykırımı gerçekleştiren Savaş Kabinesi bugün çöktü. Reuters haber ajansının İsrailli bir yetkiliye dayandırarak verdiği habere göre Netanyahu, 7 Ekim saldırılarının başlamasıyla kurulan altı üyeli Savaş Kabinesi'ni feshetti.
"ORDU İLE NETANYAHU BİR KEZ DAHA TERS DÜŞTÜ"
TGRT Haber Dış Haberler Müdürü Emre Diner de canlı yayında şu değerlendirmelerde bulundu:
"7 Ekim’deki ‘Tufan Operasyonu’nun ardından Savaş Kabinesi kurulmuştu. Başkanlığı da Netanyahu tarafından koordine ediliyordu. Sabah saatlerinde İsrail medyasından elde ettiğimiz bilgilere göre, hem ordu hem de İsrail Başbakanı Netanyhu arasında karşılıklı açıklamaların yer aldığı bir kriz yaşandığı ifade ediliyor. İsrail Ordu Sözcüsü’nün Gazze Şeridi’nin güneyindeki askeri faaliyetlerin ‘insani amaçlarla’ 08:00 - 19:00 arasında taktiksel olarak durdurulduğunu duyurmuştu. Bu açıklamanın ardından ‘taktiksel ateşkes’ hakkında İsrail Başbakanı Netanyahu ‘Haberim yoktu, medyadan öğrendim’ ifadelerini kullandı. Netanyahu aynı zamanda siyasi otorite ile koordinasyon olmaksızın böyle bir açıklamanın nasıl yapıldığına dair de soruşturma yürütüldüğünü söyledi. Genel hatlarıyla görüyoruz ki ordu ile Netanyahu’nun bir kez daha ters düştüğünü söyleyebiliriz.
"DERİN ÇATLAK BİR KEZ DAHA ORTAYA ÇIKTI"
Netanyahu’nun açıklamaları da önemli, oraya da bakmak lazım. Medyadan ‘ilk kez duydum, benimle koordineli olmadığını söyledim’ ifadelerini kullandı. Tüm bu gerekçeler çerçevesinde Savaş Kabinesi’nin fesettiğini söyledi. 10 Haziran’da Gantz ile eski Genel Kurmay Başkanı istifa etmişti. Aslında perşembenin geldiği çarşambadan belliydi. Netanyahu’nun açıklamasıyla Bu tür bir derin çatlaklığın kamuoyunda bir kez daha açığa çıkacağı da ifade edilmiş olundu.
BIDEN, NETANYAHU'YU KÖŞEYE SIKIŞTIRIYOR
(Gazze'de savaş bitiyor mu?) 5 Kasım’da ABD’de bir seçim var. ABD Başkanı Joe Biden’ın seçim politikasını Gazze’ye yönelik sürdürdüğünü söyleyebiliriz. Biden’ın elinde dış politikaya yönelik bir argüman kalmadı. ABD’nin artık iç kamuoyunda tartışılan konular dış politikadan daha az. ABD’de seçimler artık dış politika üzerinden belirleniyor. Rusya-Ukrayna savaşındaki belirsizlik devam ederken, 7 Ekim’deki İsrail-Hamas arasındaki çatışmaya bakıldığında, Biden’ın Netanyahu’yu köşeye sıkıştırdığı yorumları da yapılıyor. Dolayısıyla Joe Biden’a bir zafer gerekli ve o da o da ateşkes olarak dikkat çekiyor. Biden, geçen hafta BMGK’ya 3 aşamalı bir ateşkes planı sunmuştu. Söz konusu ateşkes ilk kez BMGK’dan 9 ay sonra geçmişti. Dolayısıyla, Biden artık bir ateşkes istediğini deklare etse de Netanyahu’nun buna yanaşmaması, kendisini ABD iç kamuoyunda zora soktuğu gerekçesiyle… Aslında Netanyahu ile ordu arasındaki gerilim kuşkusuz ABD ile arasında da yaşanıyor. Biden, Netanyahu’yu köşeye sıkıştırmış durumda. Biden, Netanyahu’ya “Gazze’deki ateşkesi sağlamadığı taktirde” yerine alternatiflerin hazırlandığı sinyalini de vermiş durumda.
Kurban Bayramı’nın ardından Washington’dan daha güçlü bir ateşkes sesi gelebilir, Netanyahu’ya karşı daha sert bir tutum sergilenebilir. Ordunun Netanyahu’ya danışmadan yaptığı açıklama gizliden bir askeri darbe olarak da ifade edilebilir. Tamamen Netanyahu’nun artık siyasi argümanının kalmadığı ve meşruluğunun da sorgulanacağı günler yakın olabilir.
Benny Gantz
İSRAİL'DE ERKEN SEÇİM KONUŞULUYOR
İsrail’de son dönemlerde ‘İsrail’in yeni başbakanı olarak kimi görmek istersiniz’ diye anketler de yayınlanıyor. Benny Gantz’in oy oranının Netanyahu’nun 1,5 katı olduğunu söyleyebiliriz. Gantz’in geçtiğimiz seçimlerde %11,6 oranında Netanyahu’nun partisinden daha önde olduğu da dikkatleri çekiyor.
Önümüzdeki günlerde İsrail’de Gazze’ye yönelik saldırılar siyasi krize neden olmaya devam edeceğini ve erken seçim sinyallerinin de geldiğini söyleyebiliriz.