Taht savaşları başladı: Yeni Papa seçimi için Konklav süreci nasıl olacak?

Konklav süreci için tüm hazırlıklar tamamlandı. 6 ila 11 Mayıs tarihleri arasında başlaması planlanan seçimde, dünyanın dört bir yanından gelen 135 seçmen kardinal, tam bir gizlilik içinde yapılacak oylamalarla Katolik Kilisesi'nin 267. Papa'sını belirleyecek.
Papa Francis'in vefatının ardından gözler yeniden Vatikan'a çevrildi. Yeni Papa'yı belirleyecek konklavın 6 ila 11 Mayıs tarihleri arasında başlaması ve seçim tamamlanana kadar devam etmesi bekleniyor. Sistine Şapeli'nde dış dünyadan izole edilen kardinaller, yeni Papa'yı seçmek üzere oylamalara geçecek.
SÜREÇ NASIL İŞLİYOR?
Geleneklere göre, bir papanın ölümünün ardından 15 ila 20 gün içinde başlayan konklav süreci için kardinaller Sistine Şapeli'nde toplanıyor. Tüm seçmen kardinaller gizlilik yemini ederek inzivaya çekilmekte.
Her sabah ve akşam iki tur oylama yapılacak, hiçbir aday gerekli çoğunluğu sağlayamazsa şapelden siyah duman yükselecek. Yeni papa seçildiğinde ise bacadan beyaz duman çıkacak.

Sistina Şapeli
KARDİNALLERİN YARISINDAN FAZLASI AVRUPALI DEĞİL
Bu yılki konklavda dikkat çeken önemli bir değişim yaşandı. Tarihte ilk kez seçmen kardinallerin yarısından fazlası Avrupa dışından geliyor. 135 seçmen kardinallerin yalnızca 53'ü Avrupa'dan olurken, diğerleri Asya, Afrika, Kuzey ve Güney Amerika ile Okyanusya'dan katılım sağladı. İtalya ise 17 kardinalle en güçlü ulusal temsil oranına sahip.
KONKLAVDA SÜRECİNDE AKILLARA İLK GELEN OLAY
Konklav tarihine bakıldığında, seçim süreçleri zaman zaman ilginç olaylara sahne oldu. 1559 yılında bir kardinal, lehine oyların arttığını sanarak resmi oylama bitmeden kendisini Papa ilan etti. Ancak oylar tamamlanmadığı için seçimi kaybetti ve bu olay konklav tarihine utanç verici bir not olarak geçti.
Oscar ödüllü "Conclave" filmi, bu gizemli süreci perdeye taşıyarak kardinaller arasındaki güç savaşlarını, entrikaları ve dramatik sahneleri tasvir etmişti. Uzmanlar, bu yılki gerçek seçim sürecinin de benzer şekilde gerilim dolu geçeceğini söyledi.
BEYAZ DUMANI KİM GÖRECEK?
Konklavın ilk günlerinde genellikle sonuç alınamıyor. Eğer ilk üç gün boyunca seçim yapılamazsa bir günlük ara veriliyor, ardından yeniden oylamalar sürüyor. 12-13 gün sonra hala sonuç alınamazsa basit çoğunlukla seçim yapılmasına karar veriliyor.
Yeni Papa seçildiğinde, Aziz Petrus Meydanı'nda "Habemus Papam" (Bir Papa'mız var) ilanı ile tüm dünyaya duyurulacak.
HALEFLİK YARIŞINA SKANDAL!
Yeni Papa’nın kim olacağına ilişkin tartışmalar sürerken, güçlü adaylardan biri olan Malta Kardinali Mario Grech hakkında ortaya çıkan örtbas iddiaları Vatikan’da büyük yankı uyandırdı. SNAP (Cinsel İstismara Uğrayan Rahip Kurbanları Ağı) ve Nate’s Mission adlı mağdur destek gruplarının hazırladığı şikâyet dosyasında Grech’in adı geçti.
Belgelerde, Grech’in Malta’da görev yaptığı dönemde bazı cinsel istismar iddialarını gerektiği şekilde soruşturmadığı ve bazı mağdurları susturmaya çalıştığı öne sürülüyor. Aynı dosyada Kardinaller Luis Tagle, Peter Erdő ve Victor Fernandez’in isimleri de yer alıyor. Dosya, Vatikan Devlet Sekreteri Kardinal Pietro Parolin’e sunulmuş durumda.
Mağdur grupları, bu isimlerin geçmişlerinin papalık makamı için uygun olup olmadığının değerlendirilmesi gerektiğini ifade etti. Grech’in yanı sıra adı geçen diğer kardinal adaylara ilişkin kamuoyuna açık bir soruşturma çağrısı yapıldı.
ÖNE ÇIKAN PAPA ADAYLARI KİM?
Yeni Papa'yı belirleyecek konklav süreci devam ederken, Vatikan kulislerinde adı öne çıkan güçlü adaylar dikkat çekiyor.
PİETRO PAROLİN (İTALYA, 70 YAŞINDA)
Vatikan'ın devlet sekreteri olan Parolin, diplomatik tecrübesi ve dengeli çizgisiyle öne çıkıyor. Orta yolcu yaklaşımıyla hem gelenekçi hem reformcu çevreler arasında kabul görüyor.
LUİS ANTONİO TAGLE (FİLİPİNLER, 67 YAŞINDA)
Eski Manila Başpiskoposu olan Tagle, Asya'nın yükselen yıldızı olarak gösteriliyor. Reformist duruşu, özellikle Katolik nüfusun hızla arttığı bölgelerde destek toplamasını sağlıyor.
PETER TURKSON (GANA, 76 YAŞINDA)
Papa seçimi öncesinde adı en çok geçen isimlerden biri de Gana doğumlu Kardinal Peter Kodwo Appiah Turkson. Katolik Kilisesi'nde ilk siyahi Papa olabileceği iletildi.
GANA'DA DOĞDU, ROMA'DA YÜKSELDİ
Peter Turkson, 11 Ekim 1948'de Gana'da doğdu. İlahiyat eğitimini tamamladıktan sonra 20 Temmuz 1975'te rahip olarak atandı. 1980'lerde Roma'da Kutsal Yazılar üzerine doktora çalışmaları yaptı. 1992'de Cape Coast Başpiskoposu olarak görevlendirildi.

PAPA'NIN ÖZEL ELÇİSİ OLDU
2003 yılında Papa II. John Paul tarafından kardinal ilan edilen Turkson, 2009-2017 yılları arasında Papalık Adalet ve Barış Konseyi Başkanlığı görevinde bulundu. 2016'da Papa Francis tarafından Güney Sudan barış süreci için özel elçi olarak atandı. 2022 yılında Papalık Bilimler Akademisi ve Papalık Sosyal Bilimler Akademisi'nin şansölyesi olarak görevlendirildi.
PETER TURKSON TÜRK KÖKENLİ Mİ?
Soyadının "Türkoğlu" anlamına gelmesi nedeniyle kamuoyunda "Peter Turkson Türk mü?" sorusu gündeme geldi. Ancak resmi biyografik kayıtlarda Türk kökenli olduğuna dair bir bilgi bulunmuyor. İsminin yalnızca tesadüfi bir benzerlik taşıdığı belirtiliyor. Öte yandan, Turkson’ın amcasının Müslüman olduğu bilgisi kaynaklarda yer aldı.
PETER ERDO (MACARİSTAN)
Muhafazakâr Katolik çevrelerin desteklediği Erdő, Katolik doktrinlerine sıkı bağlılığıyla tanınıyor. Avrupa'da geleneksel kanadın güçlü bir temsilcisi olarak görülüyor.
MATTEO ZUPPİ
Yoksulların ve marjinalleştirilmiş grupların savunucusu olan Zuppi, barış elçisi kimliğiyle reformcu çevrelerin desteğini alıyor. Ukrayna krizinde de aktif diplomatik roller üstlenmişti.
JOSE TOLENTİNO DE MENDONÇA
Kültürel açıklığı ve modern yaklaşımlarıyla dikkat çeken Mendonça, genç yaşına rağmen Vatikan çevrelerinde saygı gören bir figür olarak öne çıkıyor. Kadınların kilisedeki rolüne ilişkin açık görüşleriyle biliniyor.