ABD'li yatırımcılarla ne konuşuldu? Bakan Şimşek: Ortalık yatıştığında avantaj görülecek

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Uluslararası Para Fonu (IMF)-Dünya Bankası Bahar Toplantıları için gittiği ABD'de bir haftada 60'tan fazla toplantı yapmış ve Türkiye'ye dönmüştü.

Şimşek, Dünya Bankası, Uluslararası Finans Kurumu, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, Asya Altyapı Yatırım Bankası, İslam Kalkınma Bankası ve Avrupa Yatırım Bankası ile işbirliklerimizi güçlendirmek üzere bir araya geldiğini duyuran Şimşek, "Bu kuruluşlardan 3 yıllık dönemde uzun vadeli ve düşük maliyetli yaklaşık 41 milyar dolar proje finansmanı sağlamayı öngörüyoruz." ifadelerini kullanmıştı.

İlgili Haber

Türkiye'ye 3 yılda 41 milyar dolar proje finansmanı geliyor! Bakan Şimşek o projeleri sıraladı

CANLI YAYINDA ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR

Bugün Habertürk yayınında ABD ziyaretini değerlendiren Bakan Şimşek dikkat çeken açıklamalarda bulundu.

Bakan Şimşek'in açıklamaları şöyle:

"Gittiğimiz toplantılar IMF’nin yanında G20 toplantılarını da içeriyordu. Oldukça verimli geçtiğini söyleyebilirim.

Kredi derecelendirme kuruluşlarının tepe yöneticileriyle bir araya geldik. Üç önemli uluslararası kredi derecelendirme kuruluşuyla birer saatlik toplantılar yaptık. Hem doğrudan yatırımcılar hem de küresel yatırımcılarla da New York’ta bir araya geldik. Daha sonrasında Washington’a geçtik ve toplam 60’ın üzerinde toplantı gerçekleştirdik. 7-8 küresel yatırım bankasının konferansında konuşma fırsatı bulduk.

"2 BİNİN ÜZERİNDE YATIRIMCIYA HİTAP ETTİK"

Yatırım bankalarıyla buluşma fırsatı bulduk. Küresel büyük ölçekli yatırım kuruluşlarıyla bir araya gelme fırsatı bulduk. Bu toplantılar için orada bulunup da yolumuzun kesişmediği kimse kalmadı. 2 binin üzerinde yatırımcıya hitap etme fırsatı bulduk.

"ENFLASYONU DÜŞÜRMEK BİRİNCİ ÖNCELİĞİMİZ"

Bizim net yol haritamız var. Enflasyonu düşürmek birinci önceliğimiz. Programa olan siyasi destekte de herhangi bir gerileme yok. Programa çok güçlü bir destek söz konusu. Bizim gündemimiz hayat pahalılığı ile mücadele, yapısal dönüşüm. "

Türkiye büyümek için dış talebe az bağımlı. Türkiye ekonomisini sürükleyen faktör daha çok iç taleptir ve yatırımdır. Küresel belirsizliğe karşı daha dayanıklı kılıyor. Büyüme artık çok aranan, prim verilen husussa, Türkiye bu programla Türkiye sağlıklı büyümenin temellerini atıyor, orta-uzun vadeli büyüme perspektifimiz güçlü. Türkiye ihracatının yüzde 62'si serbest ticaret anlaşmalarının olduğu ülkelere gidiyor. Dolayısıyla bir anlamda Türkiye'nin ihracatının büyük kısmı ya serbest ticaret anlaşması olan ülkelere ya da komşuluk ilişkilerimizin çok güçlü olduğu ülkelere gidiyor. 

Onlara dediğimiz şu; Şimdilik diyelim ortalık toz duman... Ortalık yatıştığı zaman dönüp bakacaklar, hangi ülkeler avantajlı hangi ülkeler dezavantajlı.

"ORTALIK YATIŞTIĞI ZAMAN..."

(ABD'nin tarife açıklamaları) Türkiye'ye uygulanan ilave gümrük vergisi yüzde 10. AB bizim iki katımız. Bazı Asya ülkelerinki 3-5 katımız. Asya ile bir kırılma var şu anda. Bir kırılma yaşanıyor. Asya'daki üreticiler yeni dönemden nemalanmak için yatırımlarını Türkiye'ye yönlendirebilir. Tekrar Türkiye'ye ihracat sanayii yatırımlarını artırabilirler. Türkiye'nin küresel belirsizliğe karşı dayanıklılığı konuşulurken, fon sürecinde daha fazla etkilenmiş olabiliriz. İçerideki gelişmeler de üst üste geldi. Ortalık yatıştığı zaman Türkiye'nin çok ciddi avantajlı olduğu ortaya çıkacak. Küresel korumacılığa karşı en güçlü ilaç bölgesel entegrasyondur. Türkiye'nin büyük avantajları var. Yatırımcılar ortalık yatıştığında düşüneceklerdir.

Türkiye için en büyük avantaj şu görüldü; Eğer küresel büyüme yavaş seyredecekse küresel emtia fiyatları düşecek. Nitekim de düştü. Bu Türkiye için inanılmaz etkileri var. Hem enflasyonu hem de cari açığı aşağıya çekiyor.

"ENFLASYONLA İLGİLİ KAFAMIZDA BİR TEREDDÜT YOK"

Şunu söyledik; Enflasyonu yukarı iten ve aşağı çeken faktörler var. Ama nette enflasyon MB hedef patikası içinde kalacak. Neden? Beklentilerde sınırlı bir kötüleşme var. Doğru. Lirada sınırlı bir değer kaybı var. Bunlar enflasyonu yukarı çeken faktörler. Ama petrol fiyatlarındaki düşüş çok net bir şekilde dezenflasyonist. Bir de tabii ki program tepki verdi. Finansal koşullar içeride sıkılaştı. Ekonomide iç talep daha da yumuşayacak. Aslında çıktı açığı büyüyor, dezenflasyonist bir süreçteyiz. MB bugün itibarıyla yüzde 24'e ulaşılabileceğine inanıyor. Çünkü petrol fiyatları enflasyonu aşağıya çekecek. Sıkılaşan içerideki finansal koşullar enflasyonu aşağı çekecek. Diğer iki faktörün, beklenti ve kurdaki sınırlı değer kaybı, talep zayıf olduğu için kur geçişkenliği de zayıf olacak. Enflasyonla ilgili kafamızda  bir tereddüt yok.

ALINACAK TEDBİRLER

Büyümeye gelelim. Büyümede bir yavaşlama söz konusu olabilir. Neden? Beklentilerde bir bozulma söz konusu. İçerde finansal koşullar daha sıkı. Dünyada büyüme muhtemelen daha yavaş. Biz başka bir gezegende yaşamıyoruz. Türkiye bu gelişmelerden etkileniyor. Biz de arz yönlü bazı tedbirler alıyoruz.

Birincisi, bütçemiz var. Bütçede kaynakları daha üretken alanlara, rekabet gücünü artıracak, verimliliği artıracak alanlara kaydıracağız. Geçen sene başlatmıştık, tasarruf ve verimlilik paketiyle.

İkinci konu, YTAK üzerinden teknoloji yatırımlarını çok daha güçlü şekilde destekleyeceğiz. Programı büyütme üzerinde çalışıyoruz. Bu önemli. 2023'ün sonunda açıklamıştık, muazzam ilgi var.

Üçüncü olarak HİT30 programına çok büyük ilgi var. Onu güçlü bir şekilde sürdüreceğiz. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız yeni teşvik sisteminde çalışmaların sonuna geldi. O da arz yönlü olarak devreye girecek yakında. Yatırım ayağını çok güçlü şekilde destekleyeceğiz.

"CARİ AÇIK DAHA DÜŞÜK OLACAK"

Cari açık programda öngördüğümüzden daha düşük olacak. Petrol fiyatlarındaki düşüş bu haliyle kalırsa cari açığı 7-8 milyar dolar aşağı çekecek.

Euro/dolar paritesinin 1 civarına düşmüşken tekrar 1.10’un üzerine çıkması nette Türkiye’nin dış ticaret açığını 4 milyar dolar iyileştirecek. 

İkisini topladığınız zaman milli gelirin yüzde 1’i kadar bu seviyeler korunursa bizim cari açığımızda programa iyileşme olacak. Cari açık bunun oldukça altında olacak.

Ben küresel çalkantıların getirdiği fırsatları görüyorum.

TBMM'de önemli bir reform çalışması var. Yatırımların hayata geçişini hızlandıracak çok ciddi bir reform çalışması var. Enerjide dışa bağımlılığı azaltmak da bizim en önemli hedefimiz.

Büyümenin geçici olarak yavaşlama riski var evet. Ancak yapacaklarımızın dezenflasyonist olması önemli. Yatırımı, ihracatı, istihdamı destekleyerek büyümedeki yavaşlamaya tepki vereceğiz.

Cari açık programda öngördüğümüzden daha düşük olacak. Petrol fiyatlarındaki düşüş cari açığı 7-8 milyar dolar düşürecek.

"EN ÖNEMLİ BAŞLIĞIMIZ YAPISAL DÖNÜŞÜM"

Enerjide yeşil dönüşüm büyük fırsatlar içeriyor. HİT30 kapsamında güneş paneli üretiminde Avrupa'nın en büyük üssüne dönüştük. Rüzgarda da öyle. Yakında elektrikli araçlarda, bataryada ve birçok alanda Türkiye güçlü bir şekilde öne çıkacak.

Amacımız Türkiye ekonomisinin dönüşümünü sağlamak. Bir taraftan fiyat istikrarı bir taraftan cari dengede cari dengede kalıcı iyileşme ama en önemli başlığımız yapısal dönüşüm.

'Carry Trade' çekme gibi özellikle bir çabamız olmadı olmayacak. Ama program gereği giriş çıkışlar olabiliyor.

"TEKNOLOJİ FİRMALARININ TEPE YÖNETİCİLERİYLE GÖRÜŞTÜM"

ABD yönetimi şu anda Türkiye'ye oldukça olumlu yaklaşıyor, olumlu bakıyor.

Şimdi isim vermeyeyim, reklam olmasın. Ben oradayken, ABD'nin önde gelen teknoloji firmalarının tepe yöneticileriyle bir araya geldim. İsim vermek istemiyorum. Orada da çok verimli görüşmeler yaptık. Türkiye'nin dijital dönüşümü başarması lazım. Türkiye yapay zeka hazırlık endeksinde kendisine benzer ülkelerden çok daha ileri. Ama gelişmiş ülkelerin bir miktar gerisinde. Biz gelişmiş ülkelerin seviyesine çıkmak istiyoruz.

TÜRK TELEKOM'UN GELECEĞİ

Türk Telekom'un şu anda bir süreci var. 20 yıllık süre gelecek yıl sona erecek. Biz bu süreyi uzatacağız. Uzatırken yatırım bizim önemli koşullarımızdan birisi olacak. Fiber optikte dünyanın gelişmiş ülkeleriyle aynı seviyede olmak istiyoruz. 5G+'ya yatırım bu sene inşallah gerçekleşir.

"TÜRKİYE İÇİN EN BÜYÜK RİSK..."

Mal ihracatına herkes odaklanmış durumda, biz ise hizmet ihracatına... Burada bizim için en büyük risk ne? ABD, Asya'ya yönelik gümrük vergilerini çok yüksek tutarsa, ABD'ye satılamayan ürünlerin bizim pazarlara yönlendirilmesi riski var. O risk, yatırımcılar tarafından en çok dillendirilen risktir. Belirsizlik kaynağı olarak bu görülüyor. Bizim ortaya koyduğumuz tüm argümanlara oldukça olumlu bakılıyor, sadece kaygılandıkları bir husus var o da Asya'nın ABD'ye satamadığı malları nereye satacağı konusu.

"REZERV KAYBININ YÜZDE 58'İ DIŞ KAYNAKLI"

Bizim programın önceliklerinden bir tanesi piyasa koşulları el verdiğince ve dezenflasyon programıyla çelişmediği sürece, bir rezerv birikimi söz konusu. Biz orada da başarılı olduk. Brüt rezervlerimiz 2023'ün ortasında 98 milyar dolardı, net rezervmiz en dar tanım -60 milyar dolardı. Türkiye çok mesafe kat etti. Bugünkü haliyle bile brüt rezervde rezerv yeterliliğini sağlıyoruz. 140 milyar doların üstünde brüt rezervimiz var. Net rezervde de artıdayız. Tabi ki bir rezerv kaybı söz konusu. Biz bu rezervleri içerideki portföy tercihleriyle ve kısmen de yurt dışı portföy yatırım kaynaklı...

Risk iştahında bir düşüş var, riskten bir kaçış var. Rezervler bir tampon görevi görüyor. Eğer siz sağlıklı politikalara sahipseniz, işleyen bir para politikanız varsa, dış dengede iyileşme söz konusuysa, bu durumda zaten rezerv noktasında farklı yeterlilikler konuşulabilir. Ama önemli bir rezerv kaybı var. Bunun yüzde 58'i dış kaynaklı. Birçok ülkelerden çıkış oldu. 19 Mart sonrası da bir çıkış var. Sonrasında da devam eden bir çıkış var ama bu duruldu. Son 1 haftada dalgalanmalar altın fiyatlarıyla da yakından ilgili. Ama büyük orada durdu. Vatandaşlarımız ilk defa programa güvenin göstergesi olarak bu çıkışa ilgi göstermedi. Bu toplam rezerv kaybının yüzde 34'ü firmalarımız aldı bu rezervi. Bunlar bankacılık sisteminde duruyor. Vatandaşlarımızın talebi yüzde 7-8 civarı. Çok sınırlı oldu.

Geçmişte karşılaştırılamayacak bir şey... Çok iyi hatırlıyorum 2023 ortalarını... Banknot talebi çok yüksekti. Şimdi tam tersi var. Orada da bir şey yok. Programa ilişkin bir soru işareti yok. Dezenflasyonda bir sorun görmüyoruz.

"MERKEZ BANKASI GEREKENİ YAPTI"

Şartlar, bugünkü koşullar Merkez Bankamızın kuru önemli ölçüde yönettiği bir süreç gerektiriyor. Kur politikasını bir kez belirlersiniz MB yönetir. Rezerv politikası da öyle. Hükümet olarak müdahil olduğumuz bir alan değil. Ve doğru iş yapıyorlar. Biz programı önceliklendirdik. Dezenflasyon programı. Enflasyonun düşüşünün devamı için, MB doğru adımlar attı. Şuanda piyasa TL için Merkez'e gelmek zorunda. Finansal koşulları daha da sıkılaştırdı, faiz artırarak. Rezerv bir tampon görevi görüyor, iç ve dış şoklara karşı. Merkez Bankası da bu çerçevede gerekeni yaptı, önümüze bakalım."