Trump'ın gümrük hamlesi Çin'i Türkiye’ye mi yönlendiriyor? Bilinmeyen detaylar ortaya çıktı
Trump’ın yüksek vergilerle Çin’in ihracat kapılarını kapatmasının ardından gözler Türkiye’ye çevrildi. Çin malları ucuz fiyata Türkiye’ye mi akacak? Uzmanlar iç pazar için uyarıyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’e uyguladığı %54’lük rekor gümrük tarifesi, Çinli üreticileri alternatif pazarlar aramaya itti. Uzmanlara göre bu yönelişin yeni adreslerinden biri Türkiye olabilir.
Küresel ticarette yaşanan bu kayma, kısa vadede Türkiye’de fiyatların düşmesine yol açabilir. Ancak bu durum, yerli üreticiler için ciddi bir tehdit anlamına geliyor.
ABD’nin kapılarını kapattığı Çin mallarının, vergi avantajı sunan ülkelere yönelmesi beklenirken, Türkiye’nin bu sürece nasıl tepki vereceği merak konusu. İthalat cazip hale gelirken, üretici kesim koruma önlemleri talep ediyor.
NEDEN TÜRKİYE?
ABD yönetimi, “Kirli 15” olarak adlandırdığı yüksek ticaret açığı verdiği ülkeler başta olmak üzere çok sayıda ülkeye yeni gümrük vergileri getirmişti. Türkiye ise bu listede yer almasa da %10’luk genel tarife kapsamında değerlendirildi.
Euronews Türkçe'ye konuşan Ekonomist Mustafa Sönmez, bu durumun “avantaj gibi görünse de aslında yanlış bir algı” olduğunu belirtti.
Trump’ın hedefindeki ülkeler arasında Çin (%54), Avrupa Birliği (%20), Vietnam (%46), Tayvan (%32) gibi Asya ve Avrupa devleri de yer alıyor. Türkiye’ye uygulanacak oran bu ülkelere kıyasla düşük olsa da uzun vadeli etkileri olacağı tahmin ediliyor.
ÇİN MALLARI TÜRKİYE'YE AKABİLİR Mİ?
Uzmanlara göre, ABD pazarını kaybetme riski yaşayan Çin gibi üretici ülkeler, fazla stoklarını Türkiye gibi üçüncü pazarlara yönlendirebilir. Bu da Türkiye’de fiyatların kısa vadede düşmesine, ancak yerli üreticilerin zarar görmesine yol açabilir.
Sönmez bu durumu şu sözlerle açıkladı: "Çin dumping yaparsa, Türkiye'deki üreticiler zorlanır. Ucuz mallar iç pazarı bastırır, sanayi zayıflar" dedi.
ABD İÇİN İLK ETKİ: YÜKSEK FİYATLAR
Oxford Üniversitesi’nden Ekonomist Clarissa Hahn, gümrük vergilerinin ilk etkisini Amerikalı tüketicilerin hissedeceğini söyledi. Hahn, "Firmalar yeni maliyetleri müşterilere yansıtacak. Fiyatlar artacak" diyerek, iç pazarda enflasyonun kaçınılmaz olacağını vurguladı.
Moody’s Baş Ekonomisti Mark Zandi ise düşük ve orta gelirli Amerikalıların bu süreçten en fazla etkilenecek grup olduğunu belirtti. "Gelir eşitsizliği derinleşecek, servet kaybı yaşanacak" dedi.
TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİ SESSİZ: TESLA VE APPLE NE YAPACAK?
Trump'ın yeni vergi kararı, özellikle Asya’da üretim yapan teknoloji şirketlerini zora sokabilir. Tesla’nın üretiminin %51’i Çin’deki fabrikadan gelirken, Apple da iPhone üretiminin büyük kısmını Hindistan ve Vietnam’da gerçekleştiriyor. Yeni tarifeler bu firmaların stratejilerini değiştirmeye zorlayabilir.
Ekonomist Mustafa Sönmez ise şu soruları gündeme getiriyor:
"Kaç şirket fabrikasını ABD’ye taşımayı göze alacak? Yeterli iş gücü, aynı maliyet koşulları bulunabilecek mi?"
AB'DEN SERT TEPKİ: "HEPİMİZLE UĞRAŞIRSANIZ..."
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Trump’ın kararını "dünya ekonomisine büyük darbe" olarak nitelendirdi. Çin, Fransa, Almanya, İtalya ve İspanya gibi ülkeler ise ABD’ye karşı "kararlı karşı önlemler" uyarısı yaptı.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, "Bu karar acımasız ve temelsiz. Hem ABD ekonomisi hem küresel sistem için zararlı" dedi.
AB, %20’lik gümrük vergisiyle karşı karşıya kalırken, karşılıklı tarifelerle bir ticaret savaşının kapıda olduğu değerlendiriliyor.
TÜRKİYE NE YAPACAK?
Türkiye'nin tepkisi henüz resmi olarak açıklanmadı. Ancak uzmanlar, Türkiye’nin Avrupa Birliği ile olan yakın ekonomik entegrasyonu nedeniyle AB çizgisini takip etmesi gerekeceğini düşünüyor.
Ekonomist Sönmez, "Türkiye’nin AB ile ortak hareket etmesi, ama aynı zamanda iç üreticiyi koruyacak önlemleri tartması gerekiyor" dedi.
Bu süreçte Türkiye’nin, ihracatını çeşitlendirme ve gümrük rejimlerini yeniden gözden geçirme zorunluluğu doğabilir.
SERBEST TİCARETİN SONU MU?
Trump’ın yeni tarifeleri, II. Dünya Savaşı sonrası oluşan serbest ticaret düzeninin geleceğini yeniden tartışmaya açtı. Nomura Araştırma Enstitüsü’nden Takahide Kiuchi, "Bu adım küresel ticaret düzenini yıkabilir" derken, uzmanlar süreci “Ticaret Savaşları 2.0” olarak yorumlanmaya devam ediyor.
Türkiye gibi ülkeler için ise bu dönemin, hem fırsatlar hem de tehditler sunduğu bir kırılma anı olduğu görüşü hakim.
DÜNYA LİDERLERİNDEN SERT TEPKİ: EKONOMİK SAVAŞ BAŞLADI
Trump’ın 5 Nisan’da duyurduğu yeni gümrük tarifeleri, küresel ticaret dengelerini sarsarken dünya liderlerinden art arda açıklamalar geldi. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, bu adımı “dünya ekonomisine büyük bir darbe” olarak nitelendirerek, “Bu kararın milyonlarca insanı etkileyecek muazzam sonuçları olacak” dedi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, kararı “acımasız ve temelsiz” bulduğunu belirterek “ABD ekonomisi ve tüketiciler daha fakir ve daha zayıf olacak” ifadelerini kullandı. İngiltere Başbakanı Keir Starmer ise soğukkanlılık çağrısı yaparken, gerekirse misilleme vergileri için liste hazırladıklarını açıkladı.
Çin, ABD’nin bu hamlesine karşılık “kararlı önlemler” alacağını ilan ederken; Japonya, Güney Kore, Tayland, Tayvan ve Hindistan gibi Asya ülkeleri, kararın “tek taraflı ve zararlı” olduğunu vurguladı. Kanada, Brezilya ve Meksika gibi ülkeler de Trump'ın vergi artışlarının kendi ekonomilerine zarar vereceği uyarısında bulundu.
Özellikle Avrupa Birliği içinde “tek sesli karşı duruş” mesajları öne çıkarken, birçok lider Trump’ın attığı bu adımı küresel serbest ticaret düzenine karşı bir tehdit olarak yorumladı. Avrupa Parlamentosu ve DTÖ yetkilileri ise önümüzdeki günlerde “uluslararası hukuki süreçlerin” başlatılabileceğini ifade etti.
'da Takip Edin!
