Gusül abdesti nasıl alınır, cünüp gezmenin hükmü nedir?

Gusül abdesti ya da halk tabiriyle boy abdesti cünüplükte ve hayz (regl/adet) - nifas (lohusa) hallerinden sonra bütün vücudu su ile yıkamaktır. Gusül abdesti nasıl alınır sorusunun cevabı kadın ve erkek için farklı değildir. Hanefi mezhebine göre gusül, diğer mezheplere göre gusül, gusül abdestinin farzları, gusül abdestinin sünnetleri ve merak edilen diğer detayları bu yazımızda sizler için derledik. Gusül abdesti alırken unutulan yer olursa ne olur, cünüp gezmek, cünüp uyumak...
İslamiyetteki ibadetleri yerine getirirken olmazsa olmazlardan biri gusül abdestidir.
Temizliğe son derece önem veren İslam dininde, ibadetlerin yapılabilmesi için kişilerin normal abdest dışında en az bir defa gusül abdesti alması şarttır.
Bu yüzden de gusül abdesti nasıl alınır konusu dini bilgiler arasında ilk öğrenilen ve öğretilen konuların başında gelir.
İslam kaynaklarında yer alan gusül abdesti ve cünüplük hakkında merak edilenler sizin için hazırlandı.
İşte gusül abdestine dair en merak edilen konular...
GUSÜL ABDESTİ NEDİR?
Gusül kelimesi sözlükte “yıkanmak”, “temizlenmek” anlamına gelir. Gusül abdesti gereken durumlar 3’tür:
- Cünüplük
- Hayz (regl) halinin bitmesi
- Nifas (lohusa) halinin bitmesi
Bu üç durumda bütün vücudu su ile yıkamaya "gusül abdesti almak" denir.
Gusül abdesti İslam dininin çok kolay bir emridir.
Ağzı ve burnu suyla yıkadıktan sonra vücudunun tamamını temiz suya daldıran, denize veya havuza giren, yahut duşta bütün vücudunu ıslatan kişi gusül abdesti almış olur.
GUSÜL ABDESTİ NASIL ALINIR DETAYLI ANLATIM
HANEFİ MEZHEBİNE GÖRE GUSÜL ABDESTİ
Gusül abdesti nasıl alınır erkek ve kadın için aynıdır. Dört hak mezhepten en yaygın mezhep olan Hanefi mezhebine göre gusül abdesti almak detaylı bir şekilde farzlarıyla şöyle açıklanır:
- Önce ağzın içi iyice, her yer ıslanana kadar çalkalanır. Ağızda yapışmış yemek kalıntısı varsa ve altına su değmezse gusül geçerli olmaz.
- Burnu yıkamak. Burundaki kuru kir altını yıkamak, yani ıslanmadık yer bırakmamak farzdır.
- Bedenin her yerini yıkamak. (Vücutta ıslanması sağlığa zararlı olan yerler hariç tutulur. Göbek içini, bıyık, kaş ve sakalı ve altlarındaki derileri ve baştaki saçları yıkamak farzdır. Gözleri ve kapalı küpe deliğini yıkamak gerekmez.)
DİĞER HAK MEZHEPLERDE GUSÜL ABDESTİNİN FARZLARI
Gusül abdesti nasıl alınır konusunda en merak edilenlerden biri de diğer mezheplerin farzlarıdır. İşte diğer mezheplere göre gusül abdesti almanın farzları...
MALİKİ MEZHEBİNE GÖRE GUSÜL ABDESTİ
Maliki mezhebine göre gusül abdesti nasıl alınır:
- Niyet: :Gusül abdesti almaya niyet etmelidir.
- Bedenin her yerini yıkamak: Suyu bedeninin her yerine ulaştırmalıdır.
- Delk, yani ovalamak: Suyu ulaştırırken el ile ovalamalıdır.
- Muvalat: Yani uzuvları ara vermeden, acele olarak yıkamaktır. Önce bir yeri yıkayıp bekleyip sonra diğer yeri yıkamamalıdır.
- Saçları hilallemek: Yani parmaklarla saçları aralama hareketi yapmak. En az 1 defa saçı yıkarken parmakları saç aralarına değdirmelidir.
ŞAFİİ MEZHEBİNE GÖRE GUSÜL ABDESTİ
Şafii mezhebine göre gusül abdesti nasıl alınır:
1- Niyet,
2- Bedenin her yerini yıkamak.
HANBELİ MEZHEBİNE GÖRE GUSÜL ABDESTİ
Hanbeli mezhebine göre gusül abdesti nasıl alınır:
- Niyet etmek,
- Besmele çekmek,
- Bedenin her yerini yıkamak,
- Ağzın içini yıkamak,
- Burnun içini yıkamak.
NOT: Hanbeli mezhebine uyan Müslümanlar için, ağzın içini ve burnun içini yıkamak (mazmaza ve istinşak) abdest alırken de gusülde de farzdır.
GUSÜL ALIRKEN UNUTULAN YER OLURSA
Gusül abdesti alırken ağzını veya vücudundaki başka yerini yıkamayı unutarak veya bir yerinin yıkanmadığını fark etmeden namaz kılan kişi, sonradan bunu hatırladığında sadece ıslanmamış yeri yıkar. Kıldığı namazı yeniden kılar.
Gusül alırken unutulan bir yer olduğunda yeniden gusül almak gerekmez. Sadece unutulan yeri yıkamak yeterlidir.
GUSÜL ABDESTİ ALIRKEN HANGİ DUA OKUNUR
Gusül abdesti nasıl alınır konusunda kıbleye dönülmesi ve dua okunması gerektiği gibi söylentiler olsa da bu doğru değildir.
Gusül abdesti alırken kıbleye dönülmez ve dua okunmaz. Sadece besmele çekilir ve kelime-i şehadet söylenebilir.
GUSÜL ABDESTİNİN SÜNNETLERİ
Sünnetler dinimizde Peygamber Efendimizin (sallallahü aleyhi vesellem) uyguladığı, Müslümanların taklit etmesi çok sevap olan fakat terk edince bir mahzur olmayan pratiklerdir.
Yine de sünnetleri özürsüz terk etmek tavsiye edilmemektedir. Gusül abdesti nasıl alınır anlatılırken sünnetleriyle beraber anlatılmıştır.
Aşağıdaki sünnetler yapılmasa da gusül abdesti geçerli olur. Ancak sünnetlerle beraber çok sevap olur.
İşte gusül abdesti alırken sevabı artıran sünnetler:
- Gusletmek için niyet etmek. (Niyet etmek yaygın olan Hanefi’de sünnet, diğer 3 mezhepte farzdır. Guslederken niyeti unutanın da guslü geçerli olur.)
- Temiz olsa bile önce iki elini ve avret yerini yıkamak.
- Bedeninde necaset varsa yıkamak.
- Önce namaz abdesti alıp, sonra bütün vücut yıkamak.
- Vücudu yıkarken önce üç defa başa, sonra üç defa sağ omuza, sonra üç defa sol omuza su dökmek. Birinci döküşte ovmak. Her döküşte, o taraf tamamen ıslanmalı.
- Guslederken besmele okumak. Kelime-i şehadet getirmek iyi olur.
GUSÜL ABDESTİ İLE İLGİLİ MERAK EDİLEN DETAYLAR
Gusül abdesti nasıl alınır konusunu merak edenler için başka detaylar da vardır. Gusül abdestinin bozulması, cünüp gezmek, cünüp uyumanın hükmü için kaynaklarda yazan bilgiler önemlidir.
Gusülde bütün beden, tek bir organ sayılır. Bu yüzden akan su vücudun farklı yerlerine değebilir. Örneğin ele dökülen su, ayağa akarsa ayak da temizlenmiş olur.
- Gusül tamam olunca, tekrar abdest almak mekruh olur, yani yapılmaması gerekir.
- Gusül abdesti alırken sabunlanmak, keselenmek uygun olmaz. Kirden yıkanma işini gusülden sonra veya önce yapmak gerekir.
- Gusül abdesti alırken, namaz abdestini bozacak bir durum olursa (mesela kan çıksa, yellenilse, idrar çıksa vs.) gusül abdestine kalınan yerden devam edilir. Çünkü abdesti bozan şey gusül abdestini bozmaz. Sadece bu abdestle namaz kılınmaz, sonra yeniden namaz abdesti almak gerekir.
GUSÜL ABDESTİNİ GECİKTİRMEK, TERK ETMEK, CÜNÜP DOLAŞMAK HAKKINDA İSLAMİ KAYNAKLAR NE DİYOR?
İslami kaynaklara göre namaz kılsa da kılmasa da hiç kimse bir namaz vaktini cünüp şekilde geçiremez. Namaz vakitlerini cünüp geçirmek haramdır. Dinimiz bir namaz vaktini cünüp geçirene şiddetli azap yapılacağını bildirip Müslümanları uyarır.
İmam-ı Gazali hazretleri bu konuda şöyle buyurur: “Cünüp olup gusletmeden bir namaz vaktini geçirene, ateşten gömlek giydirilecektir.”
Bu yüzden mesela öğle ezanından sonra cünüp olan veya gusül abdesti alması gereken kişi; eğer öğle namazını kılmamışsa, ikindi vaktine öğleyi kılacak kadar zaman kalınca gusletmelidir, bunu yapması farzdır.
Gusül abdesti almayı terk eden kişi dinden çıkmaz fakat çok büyük günah işlemiş olur. Hadis-i şerifte bu konuda şöyle buyurulur:
“Allahü teala buyuruyor ki: Şu üç şeye devam eden, gerçek dostumdur. Bunları terk eden de, gerçek düşmanımdır. Bu üç şey, namaz, oruç ve cünüplükten gusüldür.” [Beyheki]
Başka bir hadis-i şerifte ise şöyle buyurulur:
“Kirlenince, çabuk gusül abdesti alın! Çünkü kiramen katibîn melekleri, cünüp gezen kimseden incinir.”
Buradaki günah ve azap cünüp olmaya değil, cünüp olduğu halde üzerinden namaz vakti geçenedir.
Gusletmeden, namaz vaktini geçirmemek şartıyla uyunabilir.
“Cünüpken ölen kafir olarak ölür” sözü asılsızdır. Yine de yukarıda belirtilen ölçülerde gusül abdestini hemen almak gerekir.
CÜNÜP ORUÇ TUTULUR MU? NELER YAPAMAZ?
Ramazan ayının gelmesiyle birlikte merak edilenlerden biri de cünüp oruç tutulur mu sorusudur. Cünüp ya da halk arasında cenabet olan oruç tutabilir mi sorusu her zaman yanlış cevaplanmaktadır. Cünüp kişinin neler yapıp yapamayacağı da karıştırılır.
Oruç tutarken cünüp olan kişi eğer uyurken olmuşsa orucu sahih olur, tutmaya devam eder. Orucunu yemez.
Fıkıh kitaplarında bunun cevabı şöyledir:
“Cünüp olan erkeğin ve kadının, gusül abdesti almadan evvel, abdestsiz yapılması caiz olmayan, amellerden birini yapması, dört mezhepte de haramdır. Mesela, cünüp iken, farz veya nafile namaz kılması helal değildir. Su bulamaz ise veya hastalık gibi bir sebeple, suyu kullanamazsa, teyemmüm etmesi lazım olur. Cünüp iken, farz veya nafile oruç tutması sahih olur." (El-fıkh-ü alel-mezahib-il-erbea)
Oruçluyken isteyerek cünüp olan kişinin orucu bozulur. Kaza ya da kefaret gerekir.
Kaynaklarda cünüp olanın oruç tutması ve neler yapıp yapmayacağının cevabı şöyledir:
- Cünüp kimse, Besmele çeker, dua okur, la ilahe illallah diyerek zikir çeker, salevat okur. Hatta Fatiha, Rabbena âtina gibi âyetleri dua niyetiyle okuyabilir.
- Cünüp mushafı, Kuran-ı Kerimi tutamaz, ezbere de olsa Kur’an-ı kerim okuyamaz.
- Cünüp camiye giremez.
- Cünüp olanın kasıkları bölgesini tıraş etmesi, saç, tırnaklarını kesmesi, mekruh olur. Hayzlı olanlara, bunlar mekruh değildir.