Isınma 4,5 kat arttı, son 40 yılın toplamından fazlası olacak! Enerji dengesizliği iklimi vuracak

HABER MERKEZİ -  Aşırı hava olaylarının can kayıplarına neden olduğu, sıcaklık rekorlarının peş peşe kırıldığı ve dünya genelinde iklim krizinin etkilerinin daha belirgin hale geldiği 2024, iklim değişikliğinin en fazla hissedildiği ve küresel çapta endişe oluşturduğu yıllardan biri olmuştu. 

YÜZEY SICAKLIKLARINDA KORKUTAN ISINMA HIZI

2024'teki aşırı hava olaylarının ardından yeni yapılan bir araştırmaya göre, uydu verileri, deniz yüzey sıcaklıklarının giderek daha hızlı bir şekilde arttığını ortaya koydu. 1980'lerin sonlarına kıyasla, günümüzde deniz yüzey sıcaklıkları 4,5 kat daha hızlı ısınıyor.

Environmental Research Letters adlı dergide yayımlanan araştırmaya göre, 1985 ile 1989 yılları arasında deniz yüzey sıcaklıkları on yılda yalnızca 0,06 derece artarken, 2019-2023 döneminde bu artış oranı dramatik bir şekilde on yılda 0,27 dereceye yükseldi.

EL NİNO'DAN ÇOK DAHA BÜYÜK

Bu hızlanan ısınma modeli, 2023 yılında neden eşi benzeri görülmemiş deniz sıcaklıkları kaydedildiğini de açıklıyor. Aşırı sıcaklıklar 450 gün boyunca kesintisiz sürdü ve yalnızca El Niño gibi iklim olaylarıyla açıklanamayacak kadar büyüktü.

Reading Üniversitesi’nden çalışmanın baş yazarı Chris Merchant, “Bu enerji dengesizliği iklim değişikliğini tetikliyor” diyerek, okyanus ısınmasındaki hızlanmanın ve değişen iklim dinamiklerinin, iklim modellerimizin gelecekteki sıcaklık artışlarını doğru yansıtabilmesi için sürekli izleme ve veri iyileştirmeleri gerektirdiğini vurguladı.

BİRİKEN ISI ENERJİSİ FELAKETE YOL AÇABİLİR

Araştırma ekibi, Avrupa Uzay Ajansı’nın İklim Değişikliği Girişimi’nden (ESA-CCI) elde edilenler dahil olmak üzere, 40 yıl boyunca 20 farklı uydudan toplanan verileri analiz etti. Normal iklim değişkenlikleri deniz sıcaklıklarında dalgalanmalara neden olsa da, temel ısınma eğiliminin hızlandığı açıkça görülüyor.

Bu bulgular, küresel ısınmanın sabit ve doğrusal bir hızda ilerlediğine dair yaygın varsayımı çürütüyor. Aksine, araştırmacılar ısınmanın, Dünya sisteminde biriken ısı enerjisiyle birlikte hızlandığını ortaya koydu.

Bilim insanları 2023-2024 El Niño olayını, 2015-2016’daki büyük El Niño ile karşılaştırdığında, sıcaklık farkının yaklaşık %44’ünün yalnızca hızlanma etkisi dikkate alınarak açıklanabileceğini keşfetti.

ESA-CCI deniz yüzeyi sıcaklık projesinin bilimsel lideri ve makalenin ortak yazarı Owen Embury, “Çalışmamız, gezegenimizin enerji birikiminin uzun vadeli deniz yüzeyi ısınmasının baskın nedeni olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor. El Niño, volkanik faaliyetler ve güneş değişimleri gibi kısa vadeli değişkenler yalnızca dalgalanmalara yol açıyor; ancak genel hızlanan eğilimi değiştirmiyor” dedi.

Çalışma, bu hızlanmanın ana nedenleri arasında artan sera gazı seviyeleri ile atmosferdeki soğutucu etkisi olan aerosollerdeki muhtemel azalmayı gösteriyor.

40 YILDA GÖZLEMLENEN TOPLAM ISINMAYI AŞABİLİR

Bu gözlemlerle gelecekteki ısınmayı projekte eden araştırmacılar, deniz yüzeyi sıcaklıklarının önümüzdeki on yıllarda önceki tahminlerden daha hızlı artmasının muhtemel olduğunu belirtiyor. Orta senaryoya göre, 2025 ile 2045 yılları arasında okyanus yüzeyi sıcaklıkları 0,78 derece artabilir. Bu, son 40 yılda gözlemlenen toplam ısınmayı bile aşan bir değer.

En iyimser senaryoda bile, yani sera gazı azaltım önlemlerinin başarılı bir şekilde uygulanması halinde, ısınma geçmişteki doğrusal eğilimlerin iki katı hızla sürecek.

Araştırma, iklim politikaları açısından çarpıcı uyarılar taşıyor. Çalışma şu ifadeyle sonuçlanıyor:

Son on yıllarda kaydedilen küresel ısınma hızı, önümüzdeki on yıllarda beklenen daha hızlı değişimin zayıf bir göstergesidir; bu da fosil yakıt kullanımının derinlemesine azaltılmasının aciliyetini ortaya koyuyor.

Okyanus ısınmasındaki bu hızlanma, aşırı hava olaylarını şiddetlendirebilir, deniz ekosistemlerini bozabilir ve deniz seviyesinin yükselmesini hızlandırabilir. Bu nedenle sürekli izleme ve model iyileştirmeleri, doğru iklim projeksiyonları için hayati önem taşıyor.