Osmanlı Padişahları: İlk Osmanlı padişahı ile son Osmanlı padişahı arasındaki bütün sultanlar
Osmanlı padişah sıralaması tarih meraklıları için en merak edilen konuların başında yer alıyor. Osmanlı padişahları sıralaması kronolojik olarak bilindiğinde sınavlara hazırlanmak veya tarih öğrenmek de kolaylaşıyor. Padişahların öne çıkan özellikleri ve dönemlerindeki olaylar öğreniliyor. Peki Osmanlı padişahları sıralaması kronolojik olarak nasıldır? Osmanlı tarihinde ilk padişah kimdir, son Osmanlı padişahı kimdir ve en çok tahtta kalan padişah hangisidir? İşte detaylar…
6 asır boyunca hüküm süren Osmanlı hanedanı 1299’dan 1922’ye kadar Osmanlı Devleti’ni ayakta tutmuştu.
Osmanlı Devleti’nin kıtalar arası bir coğrafyada çok uzun yıllar hüküm sürdüğü herkesçe biliniyor.
Bu uzun zaman aralığında gerçekleşen olayları ve ara dönemleri iyi anlamak için Osmanlı padişahlarını tanımak son derece önem taşıyor.
İLK PADİŞAH KİMDİR?
Kültürel, siyasi, askeri, sosyolojik olarak birçok yeniliğe imza atan Osmanlı İmparatorluğu’nu 600 yıl boyunca ayakta tutan Osmanlı padişahlarının sayısı 36’dır. Osmanlı hanedanı, Oğuzların kıymet verdiği Kayı kabilesinden gelir. Kayı boyunun torunlarından Süleyman Şah’ın 4 oğlundan biri Ertuğrul Gazi’dir. Selçuklular döneminde Kayı boyundan Ertuğrul Bey ve halkı önce Ankara’ya sonra Söğüt’e yerleşir.
Ertuğrul Gazi Söğüt’te vefat edince yerine emir olarak küçük oğlu Osman Gazi geçer. Osman Gazi bir süre sonra, 1299 yılında Söğüt kasabasında Osmanlı Devleti’ni kurar. Osmanlı Devleti’nin ilk hükümdarı ve Osmanlı Hanedanı’nın kurucusu Osman Gazi’dir. Devletin dini İslam’dır. Kanunlar ve sosyal işler İslamiyet’e göre düzenlenmiştir.
SON PADİŞAH KİMDİR? OSMANLININ SON PADİŞAHI
Son Osmanlı padişahı Sultan Mehmed Vahideddin (Vahdettin) Han’dır (1918 - 1922). Sultan Vahdettin, Sultan Abdülmecid’in oğludur. Osmanlı padişahlarının 36’ncısı ve sonuncusudur.
İslam halifelerinin ise 101’incisi ve sonuncusudur. 1926’da İtalya’da San Remo’da vefat etmiştir. Sultan Vahdettin'in kabri Şam’da Sultan Selim Camii kabristanındadır.
EN ÇOK TAHTTA KALAN PADİŞAH KİMDİR?
Dağılma döneminde en çok tahtta kalan padişah Sultan 2. Abdülhamid olsa da, aslında bütün padişahlar arasında en çok tahtta kalanı Kanuni Sultan Süleyman’dır. Yaklaşık 46 yıl tahtta kalan Kanuni, imza attığı başarıların evrensel bir şekilde kabul görmesi nedeniyle Batı’da “Muhteşem Süleyman” olarak anılmıştır.
OSMANLI PADİŞAHLARI SIRALAMASI
1) Osman Gazi (1299 – 1326)
Osmanlı Devleti'nin kurucusu ve ilk padişahıdır. Devletin temellerini atarak genişleme politikası izledi ve birçok fetih gerçekleştirdi.
2) Orhan Gazi (1326 – 1362)
Osman Gazi'nin oğlu olan Orhan Gazi, babasının vefatının ardından tahta geçti. Hükümdarlığı döneminde Bizans İmparatorluğu dengeli bir siyaset izlemekle beraber yoğun bir mücadele içinde de oldu.
3) Sultan 1. Murad (Hüdavendigar) (1362 – 1389)
Sultan 1. Murad, Sırpsındığı ve I. Kosova Savaşları gibi önemli muharebelere bizzat at sırtında katıldı.
Edirne'yi fetheden padişah, I. Kosova Savaşı'nda şehit düştü. Hüdavendigar lakabıyla da meşhur oldu.
4) Sultan Yıldırım Bayezid (1389 – 1402)
Yıldırım Bayezid (Beyazıt) Osmanlı topraklarını Fırat Nehri'ne kadar genişletti.
Çok süratli at kullandığı ve ordusunu hızlı hareket ettirdiği için "Yıldırım" lakabıyla meşhur oldu.
Niğbolu Savaşı'nda Haçlı ordusunu ağır bir yenilgiye uğrattı. Ancak Ankara Savaşı'nda Timur'a esir düştü ve 1403 yılında esaret altında hayatını kaybetti.
5) Çelebi Mehmed (1413 – 1421)
Ankara Savaşı sonrası yaşanan Fetret Devri, Çelebi Mehmed'in tahta geçmesiyle sona erdi. Kardeşleriyle yaptığı mücadelelerde akıllıca bir yol izledi.
Anadolu'daki siyasi birliği yeniden sağladığı için "Osmanlı Devleti'nin ikinci kurucusu" olarak tarihe geçti.
6) Sultan 2. Murad (1421 – 1451)
Varna ve II. Kosova Savaşları'na katılan Sultan II. Murad, Balkanları bir Türk yurdu haline getirdi.
Mehmed Çelebi döneminde sağlanan siyasi birliği imar ve inşa faaliyetleriyle destekleyerek devleti güçlendirdi.
7) Fatih Sultan Mehmed (1451 – 1481)
Osmanlı Devleti'nin en güçlü padişahlarından biri olan Fatih Sultan Mehmed, İstanbul'u fethederek tarihe adını altın harflerle yazdırdı.
İstanbul'un fethi sonrası Trabzon Rum İmparatorluğu'na da son verdi.
Katolikler tarafından düzenlenen karadan ve denizden Haçlı seferlerine karşı çetin bir mücadele verdi. Stratejileriyle hem yeni fetihler sağladı hem de devleti merkezi olarak güçlendirdi. Böylece Osmanlı Devleti artık bir dünya imparatorluğu oldu.
8) Sultan 2. Bayezid (1481 – 1512)
Fatih Sultan Mehmed'in oğlu olan II. Bayezid, daha sulh ve sükun içinde bir siyaset izledi. Fatih sultan Mehmed döneminde elde edilen topraklarda imar ve inşa faaliyetlerine hız verdi.
Ticaret, sanat ve ilme destekler vererek ülkenin dört bir yanında halka hizmet eden binalar inşa ettirdi. Denizlerdeki Osmanlı gücünü arttırdı.
Döneminde gerektiğinde savaştan da geri durmadı. Deniz savaşlarıyla öne çıktı ve Akdeniz'de Venedik üstünlüğüne son verdi.
9) Yavuz Sultan Selim (1512 – 1520)
Sultan Bayezid döneminde güçlenen Şii İran Safevi Devleti karşısında Sultan Selim şehzadeliği döneminden itibaren mücadeleye girişti. Tahta çıkmasıyla Doğu seferlerine ağırlık veren Yavuz Sultan Selim döneminde Safevi Devleti Çaldıran Savaşı ile mağlup edildi. Şah İsmail kaçtı.
Şah İsmail'e destek veren ve Portekiz tehlikesine karşı Hicazı koruyamayan Memlükler ile de mücadele etti.
Sina Çölü'nü at sırtında ordusuyla aşan sayılı hükümdarlardan oldu. Mercidabık ve Ridaniye savaşları Memlük Devleti'nin sonunu getirdi.
Mekke ve Medine başta olmak üzere Hicazı tehdit eden Portekiz tehdidi bertaraf edildi. Mukaddes Emanetler (Emanat-ı Mukaddese) Yavuz Sultan Selim'e teslim edildi. Böylece halifelik de Osmanlı Devleti'ne geçti.
Sultan Selim Topkapı Sarayı'ndaki padişaha ait has odayı mukaddes emanetlere tahsis ederek İstanbul'u hilafet merkezi haline getirdi.
10) Kanuni Sultan Süleyman (1520 – 1566)
Osmanlı tarihinde en uzun süre tahtta kalan padişah olan Kanuni Sultan Süleyman, tam 46 yıl hüküm sürmüştür.
Batılılar "Muhteşem Süleyman (Suleiman the Magnificent) lakabıyla andı.
Osmanlı toprakları batıda Viyana önlerine kadar genişledi.
11) Sultan 2. Selim (1566 – 1574)
Sultan Selim döneminde Osmanlı İmparatorluğu gücünü korudu. Tunus, Sakız Adası ve Kıbrıs gibi yerler fethedildi. İnebahtı Savaşı bu dönemin önemli olaylarındandı.
12) Sultan 3. Murad (1574 – 1595)
Osmanlı Devleti'nin en geniş sınırlara ulaştığı dönemde tahta çıkan III. Murad, Fas, Gürcistan ve Tiflis'i fethetti.
13) Sultan 3. Mehmed (1595 – 1603)
8 yıllık saltanatı boyunca sadece bir kere sefere çıkan III. Mehmed, Eğri ve Kanije Kaleleri'ni fethetti.
Artık bu padişah sonrasında bütün dünyada savaşların seyri değişti. Coğrafi keşifler oldu ve Osmanlı İmparatorluğu yavaş yavaş zorlu dönemlere girmeye başladı.
14) Sultan 1. Ahmed (1603 -1617)
Sancağa çıkmadan tahta geçen ilk padişah olan I. Ahmed döneminde, Zitvatorok Antlaşması ile Avusturya'ya karşı üstünlük kaybedildi.
15) Sultan 1. Mustafa ( 1617 – 1618)
I. Mustafa, iki defa tahta çıkan üçüncü padişahtı. İlk saltanatı sadece 96 gün sürmüştür.
16) Sultan II. Osman (Genç Osman) (1618 – 1622)
I. Mustafa'nın tahttan indirilmesiyle tahta çıkan II. Osman, 13-14 yaşında tahta çıkması sebebiyle Genç Osman olarak da meşhur oldu.
İran, Lehistan ve Akdeniz üzerine seferler düzenledi. Ancak Yeniçeri isyanlarının en korkunçlarından biri Genç Osman devrinde yaşandı. Şöyle ki:
Padişah yeniçerilerin gevşekliği yüzünden kuşatmış olduğu Hotin kalesini ele geçiremedi.
Devletin eski gücüne kavuşabilmesi için bazı reformlar yapmaya karar verdi. Yeniçeri Ocağı’nı kaldırıp yerine daha disiplinli bir ordu kurmak da bu kararlar arasındaydı.
Tecrübesizliği yüzünden fikirlerini çevresine açtı. Bu durumdan haberdar olan yeniçeriler isyan etti. Sarayı basan yeniçeriler, aklî dengesi bozuk olan şehzâde I. Mustafa’yı tahta çıkardı.
Genç Osman yeniçerilere teslim olmak zorunda kaldı zira elinde askeri gücü yoktu. Mertlik an'anesi gereği kendilerine sığınan birisine yeniçerilern bir şey yapmayacaklarını umdu. Ancak yeniçeriler sultanı, kışlalarında bulunan Orta Câmi’ye hakaret ederek götürdüler. Yeni vezîr-i âzam Kara Davud Paşa’nın tahrikiyle de Yedikule zindanlarında katlettiler.
17) Sultan 4. Murad (1623 – 1640)
Tütün yasaklarıyla tanınan IV. Murad bununlar hem isyan toplantılarını hem de İstanbul yangınlarını önledi.
Orduyu eski gücünü kavuşturacak hamleler yapan padişah, Bağdat, Erivan ve Kafkaslar'ın büyük bir kısmını Osmanlı topraklarına yeniden kattı.
18) Sultan İbrahim (1640 – 1648)
I. Murad'ın kardeşi olan Sultan İbrahim, 1648 yılında tahttan indirilmiş ve idam edilmiştir.
19) Sultan 4. Mehmed (1648 – 1687)
Sultan İbrahim'in tahttan indirilmesiyle tahta çıkan IV. Mehmed, II. Viyana Kuşatması'nın başarısızlığı üzerine tahttan çekilmiştir.
20) Sultan 2. Süleyman (1687 – 1691)
Bu dönemde kaybedilen Belgrad, yeniden Osmanlı topraklarına katılmıştır.
21) Sultan 2. Ahmed ( 1691 – 1695)
Sultan Ahmeddöneminde Avusturya ile mücadeleler ön plandaydı. 1695 yılında Sakız Adası yeniden fethedilmiştir.
22) Sultan 2. Mustafa (1695 – 1703)
Avusturya'ya karşı üç sefer düzenleyen II. Mustafa, son seferde ağır bir yenilgi alarak Karlofça Antlaşması'nı imzalamak zorunda kalmıştır.
23) Sultan 3. Ahmed (1703 – 1730)
Bu dönemde Sırbistan ve Belgrad kaybedilmiştir.
24) Sultan 1. Mahmud (1730 – 1754)
Osmanlı Devleti'nin Avrupa tarzı ıslahatlar yaptığı bir dönemdir. Kara Mühendishanesi bu dönemde kurulmuştur.
25) Sultan 3. Osman (1754 – 1757)
III. Osman, sadece 3 yıl tahtta kalmıştır.
26) Sultan 3. Mustafa (1757 – 1774)
Askeri alanda önemli ıslahatlar yapılan bu dönemde, Mühendishane-i Bahri Hümayun kurulmuştur.
27) Sultan 1. Abdülhamid (1774 – 1789)
Küçük Kaynarca Antlaşması bu dönemde imzalanmış ve Kırım, Rusya tarafından işgal edilmiştir.
28) Sultan 3. Selim (1789 – 1807)
Osmanlı Devleti'nde yenileşme hareketlerinin öncüsü olan III. Selim, Nizam-ı Cedid ordusunu kurmuştur. Ancak Yeniçeri isyanıyla önce hapse atılan padişah sonrasında başka bir isyanla katledilmişti.
29) 4. Mustafa (1807 – 1808)
Yeniçeri isyanıyla tahta getirilen ve 1 yıl tahtta kalan IV. Mustafa, ayanların müdahalesiyle tahttan indirilmiş ve yerine Sultan II. Mahmud geçmiştir.
30) Sultan 2. Mahmud (1808 – 1839)
Sultan II. Mahmud döneminde Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması sayesinde devlet önemli bir ayak bağından kurtuldu. İlk resmi gazetenin çıkarılması ve tıp okulunun kurulması gibi önemli reformlar gerçekleştirilmiştir.
31) Sultan Abdülmecid (1839 – 1861)
Tanzimat Fermanı ve Islahat Fermanı gibi fermanlar bu dönemde ilan edilmiştir. Pek çok ıslahat ile Osmanlı Devleti önemli atılımlar sağlamıştır.
32) Sultan Abdülaziz (1861 – 1876)
Batı ile ilişkilerin geliştirildiği bu dönemde Danıştay ve Yargıtay kurulmuştur. Darbeyle tahtından edilmesi ve suikasde uğrayarak şehid edilmesi Osmanlı tarihinin dönüm noktaları arasında sayılmaktadır.
33) Sultan 5. Murad (30 Mayıs 1876 – 31 Ağustos 1876)
Sadece 93 gün tahtta kalan V. Murad, tahttan indirilmiştir. Tarihçiler V. Murad'ın aklı yerinde olmadığı ve psikolojik rahatsızlıkları sebebiyle meşru padişah sayılamayacağını ifade eder.
Onun döneminde ve Sultan Abdülhamid'in 93 Harbi'nin yaşandığı 1877-78 yılına kadar devletin idaresi 1. Meşrutiyet Hükümeti'nin elindedir. Bu hükümete de Mithat Paşa hükmetmektedir. Padişahlar semboliktir.
34) Sultan 2. Abdülhamid (1876 – 1909)
Osmanlı Devleti'nin dağılma döneminde en uzun süre tahtta kalan padişahlardan olan Sultan II. Abdülhamid, 93 Harbi olarak bilinen 1877-78 Osmanlı-Rus savaşı gibi bir mağlubiyeti kucağında buldu.
Rusların İstanbul Yeşilköy'e kadar ilerlediği bu savaşı denge siyaseti izleyerek yönetimi eline aldı. atlatan Sultan Abdülhamid, 30 yıl içinde Japonya'dan Afrika'ya, Yemen'den Kafkaslara kadar halifelik gücüne prestij katarak güçlendi. Ancak hem içten hem de dıştan gelen saldırılara karşı 1908 yılına kadar dayanabildi.
Bugün pek çok devlet kurumu ve özel girişim Sultan Abdülhamid döneminde yapıldı. Böylece Türkiye baştan sona inşa ve imar edildi.
35) Mehmed Reşad (1909 – 1918)
I. Dünya Savaşı'nın yaşandığı bu dönem, dünya siyasetinde büyük değişimlere sahne olmuştur. İttihad ve Terakki'nin yönetimde olduğu bu dönemde Mehmed Reşad sembolik padişahtır. Osmanlı Devleti 9 yıl içinde fiilen yıkılmıştır.
36) Mehmed Vahideddin (1918 – 1922)
Osmanlı İmparatorluğu'nun son padişahı olan Sultan Vahdettin, saltanatının ardından imparatorluk sona ermiştir.
'da Takip Edin!
