Üç aylarda kaç gün oruç tutulur? Ramazan orucunun hikmet ve faziletleri

İslamiyette oruç, sadece açlık ve susuzluktan ibaret olmayan en mühim ibadetlerden biridir.

Kur'an-ı Kerim'de farz kılınan Ramazan orucu, hem şahsi hem sosyal açıdan birçok hikmet ve fazileti bünyesinde barındırır.

Bir de nafile ibadet olarak tutulan oruçlar vardır ki Peygamber efendimizin sünnetlerindendir. Sünnet oruçların başında da üç aylarda tutulan oruçlar gelir. 

ÜÇ AYLARDA KAÇ GÜN ORUÇ TUTULUR

Halk arasında “üç aylar” denilen hicri ayların isimleri sırasıyla “Recep”, “Şa’bân" ve “Ramazan” şeklindedir. İslâm dininde özel yerleri olan bu üç aylarda tutulması gereken oruç sayısı hakkında ilmihal kitaplarda gerekli bilgiler verilmiştir.

Fıkıh kitaplarında bünyesi zayıf olanın Şaban ayının 15’inden sonra oruç tutmayıp farz olan Ramazan orucuna hazırlanması tavsiye edilmektedir. Sağlığı yerinde olanlara da Şaban ayının çoğunu hatta tamamını oruçlu geçirebileceği bildirilmektedir.

RECEP AYINDA ORUÇ TUTMAK

Recep ayında oruç tutmak hakkında hadis-i şeriflerde şöyle buyruluyor:

Haram aylar, Receb, Zilkade, Zilhicce ve Muharremdir. [İbni Cerir]

Haram aylarda Perşembe, Cuma ve Cumartesi günleri oruç tutana iki yıllık ibadet sevabı yazılır. [Taberani]

Haram aylarda bir gün oruç tutup bir gün yemek çok faziletlidir. [Ebu Davud]

Receb ayında Allahü teâlâya çok istigfar edin; çünkü Allahü teâlânın, Receb ayının her vaktinde Cehennemden azat ettiği kulları vardır. Ayrıca Cennette öyle köşkler vardır ki, ancak Receb ayında oruç tutanlar girer. [Deylemi]

Cennette öyle köşkler vardır ki, onlara ancak Receb ayında oruç tutanlar girer. [Deylemi]

Allahü teâlâ, Receb ayında oruç tutanları mağfiret eder. [Gunye]

ŞABAN AYINDA ORUÇ TUTMAK

Ramazan ayından sonra İslam dininde en faziletli oruçlar arasında sayılan Şaban ayında oruç tutmak hakkında Buhari'de Âişe validemiz şöyle buyuruyor:

"Resulullahın, hiçbir ayda, Şaban ayından daha çok oruç tuttuğunu görmedim. Bazen Şaban ayının tamamını oruçla geçirirdi."

İlmihal kitaplarında Şaban ayında oruç tutmak hakkında şu bilgiler yer alıyor:

Şaban’da üç gün oruç tutana, Hak teâlâ Cennette bir yer hazırlar. [Ey oğul ilmihali]

Şaban ayında niçin çok oruç tuttuğu sorulduğu zaman Resulullah efendimiz buyurdu ki: Şaban, öyle faziletli bir aydır ki, insanlar bundan gâfil olurlar. Bu ayda ameller, âlemlerin Rabbine arz edilir. Ben de amelimin oruçluyken arz edilmesini isterim. [Nesai]

Ramazandan sonra en faziletli oruç, Şaban ayında tutulan oruçtur. [Tirmizi]

RAMAZAN AYINDA ORUÇ TUTMAK

Üç ayların sonuncusu olan ramazan ayında oruç tutmak her Müslümana farzdır. Ramazan ayında hilalin doğuşuna göre 29 veya 30 gün oruç tutulmaktadır. Bu ayda tutulan oruçların pek çok fazileti bulunuyor. Ramazanda oruç tutmak hakkında ilmihal kitaplarındaki hadis-i şeriflerden birkaçı şöyle:

Ramazan ayı mübarek bir aydır. Allahü teâlâ, size ramazan orucunu farz kıldı. O ayda rahmet kapıları açılır, Cehennem kapıları kapanır, şeytanlar bağlanır. O ayda bir gece vardır ki, bin aydan daha kıymetlidir. O gecenin [Kadir gecesinin] hayrından mahrum kalan, her hayırdan mahrum kalmış sayılır. [Nesai]

Ramazan ayında oruç tutmayı farz bilip, sevabını da Allahü teâlâdan bekleyerek oruç tutanın günahları affolur. [Buhari]

Ramazan ayı gelince, “Ey hayır ehli, hayra koş! Şer ehli, sen de kötülüklerden el çek” denir. [Nesai]

Ramazan bereket ayıdır. Allahü teâlâ bu ayda, günahları bağışlar, duaları kabul eder. Bu ayın hakkını gözetin! Ancak Cehenneme gidecek olan, bu ayda rahmetten mahrum kalır. [Taberani]

Ramazan-ı şerif ayı geldiği zaman, Allahü teâlâ meleklere, müminlere istigfar etmelerini emreder. [Deylemi]

Farz namaz, sonraki namaza kadar; Cuma, sonraki Cumaya kadar; ramazan ayı, sonraki ramazana kadar olan günahlara kefaret olur. [Taberani]

RAMAZAN ORUCUNUN ÖNEMİ

Ramazan ayında tutulan orucun çeşitli açılardan önemi bulunuyor. İslam alimleri ve hikmet ehli zatlar şu maddelerin altını çiziyor:

• Allah'a yaklaşma: Oruç, kulun Allah'a kulluk şuurunu güçlendirir ve O'na daha yakınlaşmasını sağlar.
• Sabır ve irade: Oruç, insanı sabırlı olmaya, nefsini terbiye etmeye ve iradesini güçlendirmeye teşvik eder.
• Empati: Oruç tutan kişi, aç ve susuz kalan insanların halini daha iyi anlar ve onlara karşı daha merhametli olur.
• Günahlardan korunma: Oruç insanı günahlardan korur, nefsi kötülüklerden alıkoyar.
• Birlik ve beraberlik: Bütün Müslümanların aynı zamanda oruç tutması, ictimai (sosyal) birliği güçlendirir ve beraberliği artırır.
• Sağlığa faydaları: Orucun, vücut için birçok faydası olduğu tıbbi araştırmalarla da desteklenmektedir. Bağışıklık sistemini güçlendirir, metabolizmayı hızlandırır ve bazı hastalıklara karşı koruyucu etkisi olabilir.

ORUCUN HİKMETLERİ

Oruç tutulmasının pek çok hikmeti bulunuyor. Birinci ve önemli hikmeti Allahü tealanın emri olduğu için tutulmasıdır. Bu ilahi emir sebebiyle bütün ibadetler şeksiz şüphesiz yerine getirilir. Bunun dışında hikmet ehli zatlar tarafından şu hikmetlerden bahsedilir:

• Nefs Terbiyesi: Oruç, insanın nefsini terbiye etmesi, kötü alışkanlıklardan kurtulması ve daha iyi bir insan olması için bir fırsattır.
• Şükür: Oruç, insanın sahip olduğu nimetlerin kıymetini anlamasını ve Allah'a şükretmesini sağlar.
• Halden anlamak: Oruç, zengin ile fakir arasında bir köprü görevi görür ve toplumsal eşitliği sağlar.

Bu hikmetlerin yanında orucun pek çok faydası bulunuyor. Sayfalarca anlatılan oruç ibadetinin faydaları üç grupta özetlenebilir.

• Manevi Faydalar: Oruç, insanın nefsini terbiye ederken maneviyatını dolayısıyla ruhunu güçlendirir, kalbini temizler ve Rabbine olan bağlılığını artırır.
• Fiziki Faydalar: Oruç, sindirim sistemini düzenler, vücudu detoks eder ve bağışıklık sistemini güçlendirir.
• Psikolojik Faydalar: Oruç, stresi azaltır, sabrı artırır ve kişinin kendiyle barışık, haddini bilen bir insan olmasını sağlar