Biraz geç kalmadınız mı?

Yabancı yatırımcının kontrolüne geçen piyasalar içteki gelişmeleri dikkate dahi almadan yurt dışıyla başladıkları günü yine yurt dışıyla bitiriyor. Piyasada 'sosyete kağıdı' denilen hisse senetlerinin yüzde 90'ından fazlasının; yüzde 70'inin yabancı yatırımcının elinde olması nedeniyle borsanın tamamen dış piyasalarla birlikte hareket etmesi gayet normal. Ancak perşembe günü indirilen faiz oranlarına rağmen cuma günü faiz ve döviz piyasalarında yaşananlar, elindeki faiz kartını iyi kullanamayan Merkez Bankası (MB) yetkililerine aylardır bu köşeden yaptığımız uyarılarda ne kadar haklı olduğumuzu kanıtladı. Ne faizleri düşürdüler ne de sıcak parayı kontrol altında tutabildiler. Dolar sadece YTL karşısında kaybetti Ekim ayının sonunda 0.25 puanlık faiz indirimi yapan, daha sonra bu indirimlere ara vereceğini açıklayan ABD Merkez Bankası (FED), borsaların ciddi değer kaybının ardından 11 aralık toplantısında indirime devam edileceği beklentisini aşılayınca borsalar yükseldi. 11 aralık yaklaştıkça yükselişin devam edebilmesi için '0.25 puan değil 0.50 puanlık indirim gelebilir' beklentisi yayılmaya başladı. Öyle ki, Brezilya borsası Bovespa, tarihi zirve yaptı. 107 seviyesine düşen dolar/Japon Yeni geçen haftayı 113 seviyesinden kapadı. Uluslararası para birimleri karşısında değer kazanan dolar sadece YTL karşısında değer kaybetti. Hem de MB Para Politikası Kurulunun faiz oranlarını 0.50 puan düşürmesine rağmen... Japonya, ABD gibi gelişmiş ülkeler; şimdilerde de Çin, yıllardır düşük kur politikası uygulayarak ihracatını artırırken, biz dilimizden hiç düşürmediğimiz 'cari açık'a neden olan aşırı değerli YTL'deki artışın önüne geçemiyoruz. Sebep, gelişmekte olan ülkeler içinde bir eşinin ve benzerinin olmadığı yüksek faiz veriyor olmamız tabii ki. Otomotiğe bağlanmış Geçen yıl mayıs ayında uluslararası piyasalarda yaşanan krizde özellikle gelişmekte olan ülke piyasalarından para çıkışlarını önlemek için 'doğru kararla' yükseltilen faiz oranlarının, değişik bahanelerle bir türlü indirilmemiş olması. Yüksek faizli bono almak için gelen döviz, YTL karşısında yükselişini sürdürüyor. Gereğinden fazla sıcak para girişinin önüne geçmek için faiz oranını kontrollü şekilde indirmek gerekiyor. Geçen eylül ayında MB yetkilileri piyasaların beklemediği bir anda göstermelik de olsa 0.25 puanlık faiz indirimine giderek gecelik faizleri 17.5 den 17.25'e çekmesi piyasaları şaşırttı. İndirim öncesi 18 ile 18.5 arasında seyreden bileşik faizlerin hızla düşmesine neden oldu. Bir ay önce sürpriz yaparak asli görevi piyasalara lokomotiflik yapan MB'nin ekim ayı toplantısında çok daha yüksek faiz indirebilir beklentisiyle "üstteki grafikte oval olarak işaretlenmiş olan bölgeye" 15.79'lara kadar gevşedi. Seçimlerin başarıyla bitmesine, aylar önce aşırı düşen uluslararası borsaların yeni zirveleri zorluyor olmalarına rağmen ekim ayı toplantısının ardındanda kasım ayı toplantılarından sadece 0.50 puanlık indirim, MB'nin eylül ayında piyasaların üzerindeki olumlu etkisini sona erdirdi. Ekim ayını 15.97 bileşikle tamamlayan bono piyasası kasım ayının ilk günü 16. bileşiğin üstüne çıktı. Daha sonra da ay boyunca 16.5 ile 17.02 bileşikler arasında dalgalandı. Aylardır zamanı ve oranı belli olmayan elektrik artışını dahi dikkate alan MB yetkilileri beklentilerin üzerinde gelen kasım ayı enflasyon rakamlarına ve uluslararası borsalardaki geri dönüşlere rağmen son toplantısında otomatiğe bağlanmış gibi 0.50 puanlık indirim yaptı. Yaptı da ne oldu? Haftaya 16.54 bileşikten başlayan spot bono piyasası indirim öncesi 16.61 ile 16.39 bileşikler arasında hareket ederken geç kalınmış indirimin ardından cuma günü yükselişe geçti. Eylülde 18.5 civarında seyreden faiz oranlarının 15.79 bileşiklere kadar düşmesine sebep olan MB, elindeki faiz kartını zamanında kullanamadı. Aylardır aşırı tedbirli davranıp piyasaların geri döndüğü, olumlu havanın dağıldığı sırada gecelik faizi 15.75'e çektiği gün spot piyasada faizler 16.61'den haftayı tamamladı. Haftaya 16.54 bileşikten başlayan spot bono piyasasında faizler indirim öncesi 16.61 ile 16.39 bileşikler arasında hareket ederken geç kalınmış indirimin ardından cuma günü yükselişe geçti. Gün içinde 16.64 bileşiği gördükten sonra 16.61 bileşikten kapattı.