Hisseleri kaptırmayın
Haftanın gündemi çok yoğundu. Piyasalardaki yatırımcılarda yurt içinden ve dışından gelen siyasi ve ekonomik açıklamalar ve verileri yakından takip etmeye çalıştı. Yatırımlarını da bu veri ve açıklamalara göre yönlendirdi. Gelen açıklama ve verileri ben de geliş sıralarına ve piyasalardaki etkilerine göre yorumlamaya çalışacağım. DİE'nin ağustos verileri Geçen haftasonu DİE'den gelen ağustos ayı enflasyon verileri hakkında haftasonu çıkan yorumlar pek olumlu değildi. Medyada çıkan olumsuz yorumlar pazartesi günü piyasaların açılışı ile birlikte borsaya satışlar para piyasalarında ise özellikle dövize alışlar getirdi. Borsada İMKB 100 Endeksi haftaya 20.775 puandan başladı. Açılışla birlikte gelen satışların etkisiyle 200 puanlık bir değer kaybetti ve 20.572 puana kadar gevşedi. Bu seviyede İMKB 100 Endeksi'nin haftalık gördüğü en düşük seviye oldu. Dövizde ise euro-dolar paritesi 1.2050 noktasını muhafaza etmek şartıyla dolarda 8-10 bin TL'Lik artış euroda ise 10-13 bin TL'lik artışlar yaşandı. Gunter Verheugen'in açıklaması Pazartesi piyasaların kapanışının ardından AB Komisyonu Genişlemeden Sorumlu Komiseri Gunter Verheugen'dan çok olumlu bir açıklama geldi. Yapılan açıklamaya göre, Türkiye AB'den Aralık ayında müzakerelere başlama tarihi öncesinde bir engeli daha aşmış gibi görünüyordu. Bu da piyasaların coşması demekti. Öyle de oldu. Salı günü piyasaların açılışı ile birlikte borsaya alışlar, döviz piyasasına da satışlar getirdi. Borsaya gelen alımlarda en dikkat çekicisi işlem hacminin son ayların en yüksek seviyelerine ulaşması oldu. Günlük hacim 1.5 katrilyon TL oldu. Salı günü Hazine'de TL ve ABD doları cinsinden iki ihale düzenlendi. İki ihaleye beklenenin çok üzerinde katılım vardı. Üstüste gelen olumlu açıklamalarla İMKB 100 Endeksi, 21.000 puanı aştı ve günü 21.119 puanda tamamladı. Dövizde ise dolar hâlâ 1.500 bin TL'nin üzerinde hareket ediyordu. M.B'den kotasyon indirimi Çarşamba günü piyasaların açılışının hemen öncesinde Merkez Bankası'ndan aylardır beklenen kotasyon indirim haberi geldi. Geciken diyorum, çünkü M.B.'nın 2004 yılı içinde iki tane kotasyon indirim kararı vardı. En sonuncusunu 17 Mart'ta 2 puan olarak gerçekleştirmişti. Mart ayından sonra Türkiye'de olumlu gelişen ekonomik veriler geldikçe piyasalar 1 veya 1.5 puanlık bir kotasyon indirimi bekleniyordu. Piyasalardaki bu beklentiye rağmen M.B. yetkilileri sanıyorum FED veya petrol fiyatlarında esen fırtınanın dinmesini beklemeyi tercih ettiler. Bu arada Hazine'nin her düzenlediği ihalede çıkan bir kaç puanlık fazla faiz oranlarını düşündükçe de "Acaba Merkez Bankası yetkilileri biraz risk alıpta bu indirimi bir kaç ay önce gerçekleştiremezlermiy di? Hadi bir kaç ayı geçtik, bir gün önce 4 katrilyonluk ihale öncesi olamazmıy dı?" diye düşünmeden edemiyorum. Neyse... Bu haberde piyasalarda olumlu karşılandı. Yine borsada alışlar vardı. Günlük hacim yine 1.5 katrilyonun üzerine çıktı. İMKB 100 Endeksi yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Kapanışta yılın en yüksek kapanışı gerçekleşti. Bu arada para piyasalarındaki manzarada borsanın tam tersine düşüşler vardı. Spot piyasada Hazine bonoları bileşik faizleri %25'li seviyelere düştü. Dövizde ise dolar 1.500 binli seviyelerin altında seyretmeye başladı. Greenspan'dan açıklama Türkiye ile ABD'deki zaman farkından dolayı bizim piyasalarımızın kapanışına doğru, ABD'den ağustos ayı tarım dışı istihdam verileri açıklandı. Gelen bu verilerde piyasaların beklentisi doğrultusunda olumlu idi. Hemen ardından da Amerika Merkez Bankası (FED) Başkanı Alan Greenspan'dan önceki açıklamalarının tersine çok olumlu bir açıklama geldi. 23 Eylül'de FED, faiz artırıp artırmayacağını dünya kamuoyuna açıklayacak. Şimdi gelen bu veri ve olumlu açıklamalar sonucunda da piyasalar FED'in faiz artırımına gitmeyeceği, gitse de 0.25 puanı aşmayacağı beklentisiyle piyasalarda yeni bir beklenti oluştu. Greenspan'ın açıklaması sırasında bizim piyasalarımız kapalıydı. Ama yurtdışı piyasalarda euro-dolar paritesi hemen değişmeye başladı. Euro-dolar paritesi açıklama öncesi 1.2050 civarında seyrederken aynı gün 1.2250 seviyelerini aştı. Yine bir çok yatırımcı yeni yatırım kararları verdi. Ülkemizde de bir gün sonra dolarda pariteye bağlı olarak düşüş yaşandı. Gün içinde Tahtakale'de 1.486 bin TL seviyesi görüldü. Euro cinsinden tahvil ihracı Aylardır FED ve petrol fiyatlarından dolayı dünyada gelişmekte olan ülke piyasalarından para çıkışları yoğun bir şekilde yaşanıyordu. Eurobond'lar başta olmak üzere Türk piyasalırndan önemli bir çıkış yaşanmadı. Yabancı yatırımcıların da beklentisi hep AB ile Türkiye'nin görüşmeleriydi. Bu görüşmelerden de olumlu sonuç çıkma beklentisi. Son günlerde eurobond'la#da 30 yıllık 2030 vadeli Türk tahvillerine alımlar geldi. 137 dolara kadar da yükseldi. Geçen hafta da Hazine cinsinden yeni tahvil ihracı gerçekleştirildi. Bu da yabancı yatırımcıların 30 yıl gibi uzun sürede Türk ekonomisine güvenin bir göstergesidir diye düşünüyorum. Bundan bir iki yıl önce 1-2 yıllık ihraç gerçekleştimez iken bugün 30 yıllık ihracı rahatlıkla yapabiliyoruz. DİE'den sanayi üretim verileri DİE'nin açıkladığı sanayi üretim endeksi son on yılın en yüksek rakamı. Taşıma su ile değirmen döndürmeye çalışan ülke ekonomisinde bence en önemli verilerden biri diye düşünüyorum. Ülkenin refahının üretim ve ihracattan geçtiğine inanıyor, böyle olduğunu da savunuyorum. Artan iç ve dış borçları ödemek için yeni borçlanmalara gerek kalmadan ödeyeceğimiz günler yakındır inşaallah. Aylardır piyasalarda tartışılan cari açık büyüyor tartışmalarına da, sanayi üretimindeki artışın bir son verebileceğini söyleyebiliriz. Çünkü çıkan cari açığın büyük bölümünün sanayi yatırımlarına gittiğine dair bir sonuç çıkıyor. Ayrıca sanayi üretimindeki artışın ülkenin planlanan yıllık büyüme hedeflerinde de bir artış olabileceğinin bir göstergesi oluyor. Evet haftanın gündemi çok çok yoğundu. Özellikle yurt dışından gelen olumlu haberler ve yurt içinden gelen olumlu ekonomik verilerle piyasalarda iyi yönde etkilendi. Hafta başından cuma gününe kadar borsada İMKB 100 Endeksi yükseliş, cuma günü de kâr realizasyonları yaşadı. İMKB 100 Endeksi 20775 puandan başladığı haftayı 229 puanlık artışla 21004 puandan tamamladı. Dünya piyasalarında FED Başkanı Greenspan'ın açıklamasından sonra faiz artırımını erteleyebileceği beklentisi piyasalarda yeni bir beklenti oluşturdu. Bu beklentiyle birlikte pariteler değişti. Dolar dünya piyasalarında değer kaybetti. Yurt içi piyasaları da etkiledi. Tahtakale'de ve bankalar arası işlemlerde dolar 1.495 bin TL'den haftayı tamamladı. Önümüzdeki haftada AB ile ilgili siyasilerden gelebilecek açıklamalar piyasalarda yansıma bulacak.