Takke düştü, kel göründü

Aylardır olumsuz gelen ABD ekonomik verileri ile mortgage fonlarındaki sıkıntılar, anormal şekilde artan ve varil fiyatı 80 dolarları bulan petrol... Hep düşerse global piyasalarda neler yaşanır denilen ancak düştüğü sıralarda kimsenin kılının kıpırdamadığı Çin borsasındaki yüzde kırklık düşüş... Likiditeye bağlı olarak artan risk iştahı sonucu ralli yapan borsalar... Bunları görüyorduk... Olumsuz açıklamaya rağmen yükseldi Yurt içinde biz, siyasi belirsizliklerle uğraşırken yurt dışı piyasalar olumsuzlukları dikkate almadı, aylarca borsalar zirve üzerine zirve yapıp durdular. ABD piyasalarından DJI endeksi 11750 punlık 14 Ocak 2000 tarihli zirvesinin ardından geçen yedi yıllık sürede 7560 puanı gördükten sonra 2006 yılı sonuna doğru aynı seviyeyi ikinci kez gördü. Sonra soluksuz yükselişine devam etmiş ve 17 Temmuz 2007 tarihinde 14.022 puanla en son tarihi zirvesini yapmış. Bir buçuk hafta boyunca 13.750 ile 14.000 puan aralığında dalgalanmış. Tabii ki bu dalgalanma esnasında epeyce hisse senedi yüksek fiyattan küçük yatırımcıya satıldıktan sonra birden bire mortgage fonları (yıllardır her geçen gün arttığından bahsedilen fonlar) daralmaya başladı. DJI endeksindeki düşüş hızlanınca global borsalarda ciddi düşüşler yaşandı. Piyasadaki likiditenin daralmasını önlemek için ABD Merkez Bankası FED'den faiz indirim kararı beklentisi piyasalara pompalanıyordu. FED'in, faiz indirmeyerek sadece piyasalardaki gelişmeleri takip etmeye devam edeceğini açıklamasının ardından piyasalar, beklentinin tersine gelen açıklamaya rağmen anlaşılmaz şekilde yeniden yukarı hareket etmeye başladı. 13.130 puana kadar gevşeyen DJI endeksi, 13.700 puanı zorlamaya başladı. DJI bir günde yüzde üç kaybetti Fransız BNP bankasından geçen hafta ortasında mortgage kredileriyle ilgili olumsuz açıklama gelince, yatırımcılar domino taşı etkisi ile 'diğer dünya ülkeleri de etkilenebilir mi' diye korkmaya başladı. Son gelişmenin ardından Avrupa Merkez Bankası piyasalara 94.8 milyar euro para sürdü. Bir gün sonra Amerika, Japonya ve Avusturalya merkez bankaları da piyasalara ciddi para sürdüler. Bir taraftan haber trafiği devam ederken başta Fransa olmak üzere Avrupa bölgelerindeki borsalar hızla düşmeye başladı. Düşüş diğer borsalarla birlikte İMKB'ye de yansıdı. Özellikle yıllık reel getirinin yüzde üçü geçmediği ABD piyasalarında DJI, Avrupa'nın ardından bir günde yüzde üç değer kaybetti. 13.700 puanı zorlayan DJI endeksi, bir gün sonra 13.057 puana kadar düştüyse de, gün sonuna doğru gelen alımlarla 13.200 destek seviyesinin üzerinden haftayı tamamladı. On beş günde her şey tersine döner mi? Köşelerden ve ekranlardan yansıyan yorumcuların takkeleri düştü, kelleri göründü. ABD ve dünya ekonomilerindeki sorunlara rağmen borsalardaki çıkışları, artan likiditeye ve risk iştahına bağlayan yorumcuların onbeş gün aradan sonra piyasaların ayakta kalabilmesi için Merkez Bankalarının müdahalelerine muhtaç olmalarını nasıl açıklayacaklar, inanın merak ediyorum.