Yüksek cari açık ve düşen kur
Aylardır piyasaları yorumlarken "yurt dışı piyasalardaki olumsuzluklardan etkilenen piyasalar..." diye cümleye başlıyorduk. Aslında piyasalar değil, borsa demek daha doğru olur. Çünkü borsa dışındaki para piyasaları yani döviz ve bono piyasaları çok da kötü değil. Bono piyasası Borsa endeksinin 58-59 binli seviyeleri zorladığı 2007 Kasım sonlarında spot bono piyasası 16 bileşikten işlem görüyordu. Geçen hafta borsa 40.954 son ayların en düşük, faizi ise en yüksek 16.98'i gördü. Borsaya gelen 18 000 puanlık satışa rağmen bono da sınırlı kaldı. Spot piyasada satıcıdan çok alıcı olması, sınırlı sayıda gelen satışlar hemen karşılanıyor.14 Ocak perşembe günü T.C. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplandı. Akşam saatlerinde açıklanan 0.25 puanlık indirim piyasa beklentilerini karşılamadı. Cuma gününe16.61bileşiklerden başlayan piyasa, gelen satışlarla haftayı 16.83'ten kapadı. Yur içi piyasalar günü kurtarmaya çalışırken krizin çıktığı ülke olan ABD Merkez Bankası FED 5.25 olan faiz oranında yüzde ellilik indirimle 3 puana çekerek piyasalara likit akışı sağlamaya ve yangını söndürmeye çalışıyor. Tahtakale döviz piyasası Geçen hafta 37 milyar dolar planlanan cari açığın -beklentinin biraz üzerinde- 38 milyar dolar gerçekleştiği açıklandı. 2008 yılı beklentisi ise 40 milyar dolar. Cari açığın yanı sıra 30 küsur milyar dolar da borç ödememiz var. 2008 yılı içinde 70 milyar dolara ihtiyacımızın olmasına rağmen YTL'deki artışın sürebileceği beklentisi de devam ediyor. Son yıllarda verilen ciddi açıkları sıcak parayla finanse ediyoruz . Bir yere kadar faydalı ancak kontrolden çıkarsa, ki çıktı çıkıyor, para girişinin bir an önce kontrol altına alınması gerekiyor. Faiz oranlarındaki makul düşüş para girişini sınırlar. Para girişindeki azalma YTL'nin değer kaybetmesine, yükselen kur da ithal kalemlerinde fiyat artışına neden olacağı gibi ihracatçının ve turizmcinin elini rahatlatacaktır. İthalat-ihracat dengesi düzelince bugün sıcak parayla karşıladığımız açık daha az olacak ve ürettiklerimizle finanse ettiğimiz için uzun vadeli korkumuz da olmayacaktır. Geçen yıl 38 milyar dolar cari açık vermemize, global krize rağmen dolar 1.25 YTL'nin, euro ise 1.78 YTL'nin üzerine çıkamıyor. Kısa vadede önümüze baktığımızda 70 milyar dolarlık finansman merkez bankasının elinde mevcut. Ancak Para Politikası Kurulunun üyeleri gibi ekonomide politika üretecek olan yetkililerin resme daha geniş bakmaları gerekiyor.