Yüksek kur kaçışı zorlaştırır

Piyasaların gündeminde hafta boyu yurt dışı piyasaların yanı sıra içerde hiç beklemedikleri stopaj indirim haberi ve Merkez Bankası'nın dövize müdahalesi gibi konu başlıkları vardı. 13 Haziran tarihinde 1.62 YTL'nin üzerine çıkan dolar kuruna Merkez Bankası'ndan bir müdahale gelmişti. Müdahalenin ardından piyasada 1.58 YTL'ye kadar ancak gevşeyen dolar geçen sürede yeniden yukarıyı zorlarken diğer taraftan da "Merkez Bankası'ndan yeni bir müdahale gelir mi?" tedirginliği vardı. Bir kaç gün ilk müdahale seviyesi olan 1.62 YTL'ye yaklaştıkça tedirginlik arttı. Bu seviyenin aşılmasının ve beklenen müdahale gelmemesinin ardından kurdaki artış hızlandı. Dolar bir iki günde 1.7525 YTL'ye kadar yükseldi. Piyasalar Merkez Bankası'ndan dövize satım yönünde müdahale beklerken hiç beklemedikleri stopaj indirim haberi geldi. Bu yıl yürürlüğe giren %15'lik stopaj oranları uluslararası piyasalardaki son gelişmeler üzerine yerli yatırımcıya %10 oranına düşürülürken yerleşik yabancı yatırımcıdan alınmayacak açıklaması geldi. Perşembe günü piyasalar açılmadan hemen önce Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ve ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan birlikte yaptıkları basın toplantısında yeni stopaj oranlarını açıkladılar. Bu açıklamaların ardından açılan piyasalarda faiz ve borsa kısa süreli yükseliş yaşarken döviz piyasası tepkisiz kaldı. Çıkış hızlandı Bir gün önce 20 seviyesinin üstünde kapanan bileşik faizler, 18 bileşiklere kadar düşerken borsada endeks 35.500 seviyesine kadar sert bir yükseliş denedi. Döviz piyasasında alternatif piyasalardaki coşkulu seyir yoktu. Daha çok sakin ve yatay bir açılışın ardından piyasalarda yaşananları takiple yetindi. Günün ilerleyen saatlerinde hazine bonolarında ve borsadaki alımların devam edeceği beklentisinin tam tersine borsa endeksinin 35.000 ve üzeri, oyuncular tarafından satış fırsatı olarak değerlendirilmesi diğer yatırımcıların moralini bozdu. İkinci seans satışlar hızlanınca endeks 33.000 seviyelerine doğru geri çekilmek zorunda kaldı. Benzer görüntü faizlerde de yaşandı. 18 seviyesine düşen faiz oranları gün sonuna doğru yeniden yükselişe geçerek 21 bileşiklerin üzerine çıktı. Alternatif piyasalardaki satış baskısı döviz piyasasına alım getirdi. Gün içinde 1.64 YTL civarında yatay seyrederken alternatif piyasalardaki satışlar dövize alımları getirdi. Dolar günü 1.69 YTL den tamamladı. Müdahaleler cılız kaldı Cuma akşamı Merkez Bankası Başkanı'nın Londra'da katıldığı toplantıda "Piyasalardaki likidite ihtiyacından dolayı gerekirse dövize müdahale edebiliriz" açıklamasının ardından cuma günü müdahale geldi. Banka'nın gün içinde piyasalara 1 milyar dolar satmasına rağmen doların fiyat 1.7525 YTL'ye kadar yükseldi ve haftayı 1.7135YTL'den kapadı. Son iki hafta MB piyasaya döviz satış yaparak iki kez müdahale etti. Ancak müdahalelerin piyasaya etkisi cılız kaldı. "Piyasadaki fiyatlar yukarı gitmeğe devam ediyor" şeklinde Merkez Bankası'nı eleştiren yorumlar var. Banka'yı savunmak bana düşmemiş ancak olup bitenleri de iyi anlamakta fayda var. Merkez Bankası'nın geçmiş açıklamalarını dikkatle okur ve anlamaya çalışırsak; yetkililerin dünya piyasalarında yaşananları yakından takip ettiklerini göreceğiz. Banka'nın elinde ciddi miktarda döviz olduğunu biliyoruz. Müdahaleler esnasında bir değil beş milyar dolarlık müdahale etse ne olurdu? Dolar 1.6 YTL ve altına gevşeyebilirdi. Dünya piyasalarındaki sermaye hareketleri sürdüğü müddetce yabancı yatırımcının çıkışı bitmeyecektir. Düşen kuru tutmak için önümüzdeki günlerde düşük kurdan MB daha fazla döviz satması gerekecek. Dünya piyasalarındaki sermaye hareketleri yatışmadan düşüşler kısa süreli olur. Yükselen faizler, düşen hisse fiyatlarının yanı sıra kurun yüksek seyri her geçen gün yatırımcının piyasalardan çıkmasını zorlaştırıyor. Kaçmayı düşünen yabancının elini kolu bağlanıyor. MB yetkilileri bu durumun farkındalar. Acele edip fiyatları düşüreceğim diye yabancıya düşük kurdan döviz satmak istemiyorlar. Dünyada para çıkıslarının ardından gerçekleştirilecek ciddi bir müdahale, kuru istenilen seviyeye getirir.