Rusya-Ukrayna Savaşı ve odunun önemli hâle gelmesi

Türkiye’de yaşı yeten herkes bilir. Eskiden evlerde soba varken yakacak kömür ve odun elzemdi. Anadolu’da evlerin kömürlükleri olur, kış gelmeden kömür ve odun alınırdı. 

 

Bazen babalar kendileri odun toplar ve keserdi. Evlerin altında, odunları koymak için yerler olurdu. Ne kadar doğru bilmiyorum ama 1930-40’lı yıllarda törenle kömürlükler açıldığı yazılır çizilirdi. 

 

Hâlâ Anadolu’da doğalgazın gelmediği yerlerde soba, kuzine var. Doğalgaz olup yüksek fiyattan dolayı soba yakanlar da az değil. Şehirlerde, özellikle 1990’lı yıllarla beraber soba unutulmuştu...

 

Bu, Türkiye’nin durumu. Avrupa soba, odun işini çoktan unutmuştu. Rusya-Ukrayna savaşıyla beraber ısınma sorunu ortaya çıktı. Enerji maliyetlerinin artması, insanları başka arayışlara itti. 

 

Avrupalı liderler peş peşe tasarruf tedbirlerini sıralarken, sanayi çarkları da yavaşlamaya başladı. Fransa dev cam üretim tesisine, enerji krizi dolayısı ile kilit vurdu... Hükûmetler tasarruf planlarını alırken, halkı, alternatif seçenekler olan kömür ve yakacak oduna yöneltti.

 

Bloomberg, gelişmeyi "Çaresiz Avrupalılar, ısınmak için dünyanın en eski yakıtına döndü" diye aktardı. Gaz kıtlığı nedeniyle odun talebinin arttığına dikkat çekildi.

 

Yazıda, "Berlin Tempelhof Havalimanı'ndan çok uzak olmayan Peter Engelke, çaresiz insanların stoklarını çalmasıyla ilgili endişeleri nedeniyle deposuna yeni bir güvenlik kapısı kuruyor. Risk altındaki değerli varlık yakacak odun” denildi. 

 

Avrupa, bu kış enerji ve muhtemelen elektrik kesintilerine hazırlanırken, Engelke'nin hamlelerinin Avrupa genelinde artan endişenin yansımalarından biri olduğu aktarıldı. 

 

Talaş fiyatları Fransa’da iki katına çıktı ve 600 avro oldu. Avrupa unuttuğu kavramlara geri döndü. Bu kış soba kurup, odun yakacaklar. Tüm Avrupa değil ama özellikle enerji faturalarının artması orta ve dar gelirli insanları çok zorluyor. 

 

Aynı sıkıntı bizde de var. Son yılların en zor kışı bu sene olacak... 

Satrançta hile iddiaları

Çocukluğumdan beri satranca meraklıyım. Eskiden satrançla ilgili dokümanlara ulaşmak zordu. Şimdi kolay. YouTube’da onlarca satranç kanalı var. 

 

Mihail Tal, Bobby Fischer, Capablanca, Spassky, Gary Kasparov, Viswanathan Anand, Magnus Carlsen gibi büyük ustaların geçmiş maçlarını izlemek büyük zevk. 

 

Bugünlerde satrançta hile iddiaları var. Malum bilgisayarlar gelişti, makineler artık en iyi hamleleri yapıyor.

 

Geçenlerde Norveçli dünya şampiyonu Magnus Carlsen, ABD'nin Missouri eyaletinde düzenlenen Sinquefield Kupası’nın üçüncü turunda yenildiği Niemann’ı hile yapmakla suçlayarak turnuvadan çekilmişti. Hans Niemann 19 yaşında Amerikalı usta. 

 

Hile iddiaları 6 Eylül’de, birçok kişi tarafından dünyanın gelmiş geçmiş en iyi oyuncularından biri kabul edilen Carlsen’in, Niemann’a yenilmesiyle gündeme geldi. Niemann iddiaları kabul etmiyor. Carlsen ise hile olduğu konusunda iddialı. 

 

Yapılan araştırmalarda hile olduğuna dair kanıt bulunamadı. 

 

Dünyanın en önemli satranç hilesi uzmanı kabul edilen Prof. Kenneth Regan, Niemann’ın masabaşı oyunlarının istatistiksel analizini yapmış ve hile yaptığına dair bir bulguya rastlamadığını açıkladı. (BBC Türkçe) 

 

Carlsen’in hile iddialarının temelinde Niemann’ın maçın ortalarında yaptığı mükemmel hamleleri gösteriyor. Bilgisayarlar da o hamleleri onaylıyor. Bir de geçmişte birkaç maçta Niemann hile yaptığını kabul etti ama artık yapmıyorum dedi. Şu ana kadar ortada delil yok. 

 

MS 6. yüzyılda ortaya çıkan satranç 15. yüzyıldan sonra Avrupalı soyluların vazgeçemediği oyun hâline gelmişti. Teknoloji geliştikçe hile iddiaları da çoğaldı. Eskiden herkes masabaşında oynar ve kalkardı. Bu zekâ oyunu umarım cazibesini kaybetmez...