Yaz ishali

(Ankara'dan Halime Erol'un ishal ile ilgili sorusunu cevaplamaya bugün de devam ediyoruz) Yaz ishallerinin önemli etkeni bakterilerdir. Pişirilen gıdaların oda sıcaklığında uzun süre bekletilmesi, sıcaklar sebebi ile gıdaların çabuk bozulması, el temizliğine dikkat edilmemesi, tatil sebebi ile beslenme alışkanlıklarında değişiklikler olması ishalin ortaya çıkmasına sebep olur. Yaz ishallerinde önce hafif bir bulantı olur. Sonra şiddetli kusma ve kramp tarzında karın ağrısı meydana gelir. Yaygın eklem ve baş ağrıları olabilir. Halsizlik, baş dönmesi, tansiyonda düşme meydana gelir. Su kaybına bağlı dehidratasyon olabilir. Bunun şiddetine göre ağız mukozasında kuruma, göz küresinde çökme, deri elastikiyetinde azalma, idrar miktarında azalma olur. Daha fazla su kaybında şoka girebilir. Hastalık bu kadar ilerlemeden hemen tedbir almak lazımdır. İlk yapılacak iş ağızdan bol bol sıvı vermektir. Şekerli-tuzlu ishal tozları bu konuda oldukça faydalıdır. Eğer hasta çok kusuyorsa, ağızdan beslenemiyorsa, çok fazla su kaybı varsa mutlaka hastaneye yatırmalı ve damar yolu ile serum tedavisine başlamalıdır. İshalli olan çocukların sıvı tüketimi günde üç litreyi bulmalıdır. Az sıvı kaybı var ise 1.5 litre yeterli olabilir. İshalde şekerli gıdaları, yağlı yiyecekleri azaltmalı. Sindirimi kolay ve sıvı ağırlıklı beslenmelidir. En iyi besin yoğurt, ayran, meyve suları, karpuzdur. Tedavide prensip, kaybettiği sıvıdan fazla sıvı vermektir. El temizliğine çok dikkat etmelidir.Yemeklerden önce ve sonra eller mutlaka yıkanmalıdır. Tuvalete girip çıktıktan sonrada eller muhakkak sabunla yıkanmalıdır. Yemek yenilen kaplar, su içilen bardaklar temiz olmalıdır. Çocuklarımızı ishalden korumanın yolu onlara temizliği öğretmektir. Temiz olan kimselerin ishal olması zordur. Sokakta satılan gıdaları almamalı. Temiz olmayan lokantalara gitmemeli. Suyun temizini içmeli. Yenilecek gıdaları iyice yıkamalı. Denize gidecekse temiz yerlerde yüzmeli. Çocukta ishal başlarsa ve 24 saat içinde 7-8'den fazla büyük abdest yaparsa, kusma 2-3'den fazla olursa hemen hekime gitmelidir. Bunun altında olan sayılarda fazla telaşa kapılmamalı, bol bol sıvı, ağızdan ishal tozu ile yapılmış sıvılar vermelidir. İshal dikkatli tedavi edilmezse, su kaybı yerine konmaz ise ölümcül olabilir. İshale yakalanan beş yaş altı çocuklar iyi tedavi edilmezse ölüm riski artmaktadır...