300 milyonluk Türk dünyası birbirini anlamıyor!
Bizim özetimiz bu cümle aslında… Biz büyük bir milletiz ancak çok büyük bir dil sorunumuz var ve bunu çözmek için de bir gayretimiz yok gibi!
Birkaç gündür Rus basınında Orta Asya’daki Türk Cumhuriyetlerinde Rus dilinin geleceği konuşuluyor. Özellikle yazarlar, siyaset bilimciler Rus dilinin yaygınlaşması için ne tür çalışmalar yapılması gerektiği hususunu tartışıyorlar.
Kırgızistan Cumhuriyeti'nin devlet dili hakkındaki son kararı üzerindeki tartışmalar bitmiş değil! Rusya diplomatik ve siyasi yollardan baskısını artırıyor. Dünyanın en geniş topraklarına sahip olan Rusya Federasyonu, “Rusça” konusunu millî bir mesele hâline getirmiş durumda!
Bizde de TDK elinden gelse kapıya kilit vuracak!
Türk dünyasının ilk ortak üniversitesi olan Türk-Kazak Ahmet Yesevi Üniversitesi neredeyse 30 yaşında! Hani insan şöyle düşünüyor: Bu üniversite Türkistan şehrinde. Türk-Kazak Üniversitesi olduğu için de bütün şehrin Türkiye Türkçesini bildiği hüsnüzannına kapılıyorsunuz! Ne yazık ki bu şehirde çok az insan Türkiye Türkçesini biliyor!
Ünlü Rus gazetesi İzvestiya, Türk Cumhuriyetleri özelinde Rusça ile ilgili geniş bir araştırma yazısı yayınladı. Araştırmaya göre, Kazakistan, Rusçanın en fazla konuşulduğu cumhuriyet ve nüfusun yüzde 90’ı Rusça biliyor. Ülkede Rusçanın en az konuşulduğu bölge ise Türkistan eyaleti! Kazakistan’da 5 milyon Rus var!
Kazakistan’ı Özbekistan takip ediyor. Bu ülkede 1 milyona yakın Rus yaşıyor ve nüfusun yüzde 50’si Rusça konuşuyor! Kırgızistan’da sadece 373 bin Rus var! Bu nüfus Kırgızca öğrenecek diye Rusya kıyameti koparıyor.
Türkmenistan’da 300 bin, Tacikistan’da 88 bin Rus var/mış... Her nedense Ruslar Tacikistan’ı pek tercih etmemiş. İlginç!
Biraz durun! Asıl şu rakamlar canınızı sıkacak. Kazakistan’da 3,6 bin, Özbekistan’da 1.200, Kırgızistan’da 751, Türkmenistan’da 71, Tacikistan’da 200 okul Rusça eğitim veriyor!
Başa saralım hemen, Türk-Kazak Üniversitesi’nin birçok bölümünde Türkçe eğitim verilmiyor! İlginç! Ve bu durum hiç kimseye dert olmuyor! Olsa çözülürdü değil mi?
İlgili araştırmada Rus dilinin Orta Asya’da tehlikede olmadığı, özellikle gençlerin en çok tercih ettiği dillerin başında geldiği, iş, üniversite gibi etmenlerin bu tercihte önemli bir faktör olduğu belirtiliyor. Son zamanlarda Türkiye ve Çin’in de bu ülkelerde etkili olmaya başladığının altı çiziliyor.
Hâsılı Moskova, Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde Rus dilinin yaygınlaşması ve tahtından inmemesi için durmadan okullar inşa ediyor, çeşitli yayınlar yapıyor, ders kitapları bastırıyor, gençleri teşvik ediyor!
Moskova’nın bu hassasiyeti bizim için ne ifade ediyor doğrusu merak ediyorum.
Kırgızistan-Rusya arasındaki dil tartışmasında Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Rusya’ya öyle politik öyle güzel bir cevap vermiş ki paylaşmadan geçemiyorum. Sadır Caparov; “Anayasada böyle bir norm var, bu yasa kalacak. Yasa, ana dilin tam olarak geliştirilmesinden söz ediyor. Bir Rus vatandaşını Rus dili öğretmeni olarak almak istediğimizi hayal edin. Kırgızca bilmediği için onu işe almayacak mıyız?” diye soruyor.
Bizim içimizden bazıları da vatanımızdaki Türkçemize başka dilleri 'kuma' getirmenin peşinde! Görüyoruz ki Türk dili gerçekten de sahipsiz! Millî bilinç, millî mefkûre olmayınca böyle oluyor işte!
Keşke bizim aydınlarımız da biraz daha büyük mefkûreler peşinde kafa yorsa, büyük düşünse, büyük hayal edebilse! Elin adamı bunu yaptığı için hâlâ imparatorluğunu koruyor, koruyabiliyor!
İçselleştirilmemiş milliyetçilikle de bir yere varılmıyor!
Vesselam...
