"Biz öncü olduk"

Aroma Ceo'su Mahmut Atom Duruk, köylüye dağıttıkları fidanlardan, voleybola yaptıkları desteğe kadar firmalarının başarı hikâyesini anlattı. Mahmut Atom Duruk Aroma Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Ceo'su. Akseki'den başlayan hayat hikâyesi, İstanbul'da başarı ile devam ediyor. 1954 yılında Konya'da doğdu. Pertevniyal Lisesi mezunu. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesini bitirdi. Deri sektörü ile başladığı ticari hayata Aroma ile devam ediyor. Ünlü Gelik lokantalarının da işletmecisi olan Mahmut Atom Duruk, başta voleybol olmak üzere Aroma olarak spora da büyük destek veriyor. 400 BİN FİDAN DAĞITTIK 3 yıl içinde köylüye bedelsiz 400 bin fidan dağıttık. Fidan senin, meyvesini kime satarsan sat dedik. Bu girişimimiz, devleti de harekete geçirdi. Bir elma 5 yılda meyve vermeye başlıyor. NEDEN VOLEYBOLU SEÇTİK? Voleybola çok destek verdik. Voleybol çok centilmen bir spordur. Şike, faul yoktur. Ekip çalışmasını artırır ve geliştirir. Aroma olarak sponsor olduğumuz ligden dünya şampiyonu çıktı. Çok gurur verici. Bu hafta bu sütunlarda Aroma Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Ceo'su Mahmut Atom Duruk'u ağırlıyoruz. Antalya Akseki'den başlayan başarı hikayesini bizlerle paylaştı. Özellikle gençlere önemli tüyolar verdi. İşte sayın Duruk'un ağzından hayat hikayesi: AKSEKİ NEDEN TİCARETİ BİLİR? Aksekiliyim. Aksekililer değişik olur. Neden mi? Özelliği ipek yolu buradan geçmiştir. Alanya - Konya arası ipek yoludur. İlk konaklama yeri ise Akseki'dir. Ticaret ve sanatkârlık buradan gelir. İnsanı daha çok ticarete ve sanata yakındır. 2-3 defa yangın olmuş, büyük göçler yaşanmıştır. İzmir'e, İstanbul'a.. İpek yolundan dolayı büyük bir yerleşim vardır. Sonra normal ulaşıma geçilince Akseki'nin önemi azalıyor. Yani esas problem tarla azlığı değil, normal ulaşıma geçilmesi Akseki'nin önemini azaltmıştır. Herkes bunu bilmez. Deniz yoluyla Alanya'ya gelen mal, Akseki'de geceleyip Konya'ya geçerdi. Kervanların geçtiği yol 70-80 km'dir. Tam bir günlük bir yoldur. Bu da 8 saatlik bir süredir. Sabah 6-7'de kervan Alanya'dan yola çıkıyor. Akseki'de konaklıyor. Zaten orada fil damları var şu anda. O dönemde Akseki'de öyle bir zenginlik var ki bu ticaretten dolayı... Yahudiler var, Macarlar var. Hatta zenci bile var. Çok kozmopolit bir yerdir. Çok zenginlik vardır. İşlemeler var. Eski evleri görseniz, şimdi çalıştırıyoruz turistik tesis olarak... İpek yolu bitince. Bir boşluk doğmuş. Herkes tarla yok der yanlış. Önce sanata yönelmişler sonra ticarete. AROMA'NIN BAŞLANGICI Bizim ailenin gelişimi şöyle. Önce Beyşehir'e oradan Konya'ya yerleşmişler. İşler kurmuşlar. Bursa'ya, oradan da İstanbul'a. Aşama aşama aynı İpek yolu gibi... Biz önce Aroma'nın İstanbul dağıtımını yapıyorduk. Aroma'nın her zaman yanında olmuştuk. Kuruluşundan itibaren. Türkiye'de özelleşen ilk firma Aroma'dır. 1990'dan beri biz yönetiyoruz. Hatta o dönemde özelleştirmenin ilk metni Aroma üzerine yazılmıştır. O günkü kapasitelere göre 10 ile 15 kat geliştirdik. Türkiye'nin meyve suculuğuna öncülük yaptık. Aroma'nın özelliği şuradan gelir. Bursa'nın ilk endüstriyel iki tesisi vardır. Biri çimento, diğeri Aroma'dır. Zaten Aroma ve çimento fabrikasının ilk ortakları aynı kişilerdir. Aroma'nın başlangıcı böyledir. Ben 1982'den beri yönetimdeyim. 1989'da özelleşti. Kuruluşu ise 1968'dir. O zamanlar daha Bursa - Ankara yolu bile yapılmamıştı. Biz ikinci nesiliz. Esas kurucu rahmetli babamdır. ŞEFTALİYİ SEVDİRDİK Biz Aroma olarak Bursa'nın şeftali meyvesinin sevilmesini sağladık. Türkiye'de en çok içilen meyve suyu şeftalidir. Türkiye'yi şeftali meyve suyuyla tanıştıran da Aroma'dır. Kalitesi çok iyidir. Şimdi yüzde yüzlere çıktı. Hiç şeker yoktur. KARAMAN'DA ELMACILIK Karaman'da elmacılığı başlattık. Karaman'ın iklimi değişti. Meyvecilik sayesinde. Şimdi bulutlar geliyor yağmur bırakıyor. Sloganımız şuydu: Karaman çöl olmasın. O proje tuttu. Şöyle tuttu. Devlet bizden sonra yüzde 50 hibe verdi meyve bahçelerine... Yüzde 50 de damlama sulamaya hibe verdi. Biz bir ışık yaktık. Devlet de bizi takip etti. Bu hükümet bir çok şeyde çok duyarlı. Bunu kabul etmek lazım. Her türlü olumlu hareketi güzel takip ediyor ve üzerine gidiyor. Eskiden böyle sonuçlar alınamazdı. Çok dikkatli takip ediyorlar. Biz bu projeye başladığımızda 2004'te bedelsiz 400 bin fidan dağıttık. 3 yıl içinde köylüye karşılıksız dağıttık. Bir elma 5 yılda meyve vermeye başlıyor. Şimdi meyvesini vermeye başladı. Biz köylüye meyveyi bize vereceksin diye zorlama da yapmadık. Fidan senin, meyvesini kime satarsan sat. Yalnız bunu dik dedik. Bizim bu hareketimiz, devleti de harekete geçirdi. Devlet de bir karar aldı dedi ki, ben sertifikalı fidanı yüzde 50 hibeyle vereceğim. Damlama sulamaya yüzde 50 hibe... Şimdi bu iki şeyi yapınca herkes ağaç dikmeye başladı. Şimdi fidan bulunmuyor. Sadece Karaman değil her taraf bütün Türkiye yeşermeye başladı. Devlet bunu 3 yıldır uyguluyor. Bu hükümetin iyi tarafı çok duyarlı olması. Bir tarafta olumluluk varsa, onu hemen uyguluyor. Bu hükümetin en büyük özelliği. Eskiden devletin bürokrat yapısına baktığımızda işadamını soyguncu olarak kabul ediyordu. İşadamı da devlette çalışan memura bir şeyden anlamaz diye bakıyordu. Üniversite de iş adamına bu mantıkla bakıyordu. Bu hükümet iş alemiyle çok güzel köprüler kurdu. Bizim sektör buna en güzel örnek. Kim kazandı. Herkes kazandı. Mesela şimdi Mersin'de de şeftalicilik başladı. Bizim havza Bursa idi, şimdi buna Mersin ilave oldu. Bunu bu hükümet yaptı. Yamaçlarda şeftali bahçeleri yayılıyor. MERKEZ BANKASI ÇOK DİNAMİK Bu hükümetin tek sıkıntısı cari açık. Ama bu hükümet bunu da çözer. Merkez Bankası Başkanı'nın çok başarılı olacak bir yapısı var bana göre. Bunu da çözecekler. Bakıyorsun, muhalefet de çok zayıf. Sonuçta hükümet başarılı. Alınan kararlar bizim sektör için çok yerinde. Ülkede koalisyon olmaması büyük şans. Benim Ankara ile pek ilgim yoktur. Ama şu gerçek. Devlet hızlı ve iyi hareket ediyor. Mesela şu sigara işini çözdüler. Kimin aklına gelirdi? Gıda ve meyve suyu sanayiinin daha da yukarı çıkacağı kanaatindeyim, Sadece çok tesis kuruldu. Devlet buna dikkat etmeli. Sanayiler birbirlerini öldürüyorlar. Rekabette ölçü kaçmamalı. Markasız bir ürüne yüzde 20 indirim verseniz bile insanlar almazlar. Marka olmak önemlidir. Ülkede makine sanayi çok gelişti. Eskiden hep ithal gelirdi. Şimdi İtalyan ve Alman makinelerle baş edebiliyoruz. AVRUPA'YI GENÇLER YAKALADI Bilgisayar teknolojisi dünyada henüz yeni sayılır. Avrupa firmalarında belli noktalarda yaşlı insanlar olduğu için bilgisayara çok geç geçiyorlar. Gençler ve genç firmalar bilgisayarı daha iyi kullanabiliyor. Türk firmaları genç olduğu için teknolojiyi çok çabuk alabiliyor. Mesela Kia, Mercedes'ten çok önce ve daha çabuk bilgisayar teknolojisini kullanmaya başladı. Mercedes bu kadar eski olduğu halde... Mekanik yapıyı bir türlü bırakamıyor. Bu kolay olmuyor. Bakın Türkiye çok genç. Bu Allah'ın bir lütfu. Bu genç neslin harekete geçtiği dönemde Türkiye koalisyonsuz hükümetlere kavuştu. Bir 4 yıl daha koalisyon yok. Belki bir 4 yıl daha böyle gidecek. Türkiye'nin bu gidişle önünü kimse kesemez. Gelecekten çok umutluyum. Onlarca yılda yapamadığımızı genç nesil birkaç yılda yapacaktır. Türkiye ciddi bir gelişmişlik gösteriyor. Her sektörde bunu görmek mümkün. GELİK MARKADIR Bu işlerin ilk kurucusu rahmetli babamdır (Ömer Duruk). Enver Ören beyle de çok iyi arkadaştılar. Gelik'te bizim ortağımız da vardır. Kastamonuludur. Kuyu kebap Kastamonu'nundur. Gelik'i Gelik yapan kalitesi olmuştur. Aroma'da, kebapta, deride hep kalite sayesinde başarılı olduk. Para pul arkasından geliyor. İstanbul'a turizmden gelen para 9 milyar dolar olmuş. Otellerde yer yok. Kaliteli hizmet bunu sağladı. İstanbul'a yapılan hiçbir yatırım boşa gitmez. Ailemizden aldığımız ilk terbiye doğru ve dürüst çalışmak oldu. Sonra sözünde durmak, sonra erken kalkmak. Bir çok kriz atlattık. Ben aşağı yukarı Kıbrıs hadisesinden beri iş alemindeyim. 36 yıllık vergi mükellefiyim. Yıkılmadık. Bütün mesele dürüstlük ve sözünde durmak. Gençlere diyorum parayı hesap etmeden çalışın. Kaliteye dikkat edin. Para arkadan gelir. Sevdiğiniz işi yapın. Türkiye çok değişik bir ülke. Çok farklı insanlar ve ırklar var. Bütün insanları ayırım yapmadan sevmek lazım. Bütün insanlar aynı şekilde karşılanmalı. İnsanlar içinde ayırım yapmamak lazım. O dindar bu böyle, şu böyle dememeli. Bu topraklarda yaşayan bütün insanları bir görmeli. Bize bu başarıyı getirir. Kategorik ayırım her şeyi bozar. Çok tehlikeli. Sabah siftah yapmayan karşı komşusuna siftah yaptıran bir ecdadımız var. Biz bunu takip etmeliyiz. EN BÜYÜK EKSİĞİMİZ Türk insanının en büyük eksiği birbiriyle rakip olup karşıdakini aşağı çekmek. Bu çok büyük eksikliktir. Ama yeni nesil daha iyi. Bir arada hareket etmenin güzelliklerini yaşıyor. Kalkıp da diğer tarafı aşağı çekmek sonuçta size mutlaka zarar verir. Derneklerde çok çalıştım. Meslek örgütlerinde çok yer aldım. Buralarda çalışmaktan maksadım insanları bir araya getirmek. Birbirini yıpratmamaktı. Bir arada olunca her şey kazanılıyor. KAZLIÇEŞME GÜNLERİ İlk deride işe başladım. Çok zor ve meşakkatli bir iştir. Üniversite hayatım Kazlıçeşme'de geçti. Kimyasallar içinde boğuştuk. Kanserojen maddeler içinde. O dönemde insanlar para kazandığı için o kokulara aldırış bile edilmiyordu. Deri çok para kazandıran bir işti. Deri toplam ihracaatın dörtte biriydi. O yıllarda toplam 2 milyar dolar olan ihracaatın 500 milyon doları deridendi. Şehrin içinde de bu yüzden kalmıştı. Bedrettin Dalan zamanına kadar. Kimse dokunamıyordu. Babamın ilk işi dericiliktir. Deride çok iyi bir ismimiz vardır. Daha sonra biz de deriyi tasfiye ettik. Şikesi, faulu olmayan en centilmen spor voleyboldur Aroma olarak spora çok destek veriyoruz. Özellikle voleybola çok destek verdik. Gençlerin bedensel gelişimini istedik. Voleybol çok centilmen bir spordur. Şike olmaz. Faul yoktur. Ekip çalışmasını artırır ve geliştirir. Aileler çocuklarını rahatlıkla gönderiyor. Bakın, Mehmet Ali Aydınlar da voleyboldan futbola geçti. Voleybol son yıllarda çok sevildi. Bunun da bizim sponsorluğumuzda olmasından mutluyuz. Dünya şampiyonu bu ligden çıktı. Bu kolay değil. Federasyon Başkanı çok başarılı. Yerli oyunculara ve yerli antrenöre çok değer veriyor. Bir tarafa yazın, iddialı bir söz söyleyeceğim. Voleybolda 10 yıl sonra dünyada Türkiye 1 numara olacak. Akseki'de dağ sporu seçmelerini yaptırıyoruz. Motosiklet takımımız çok başarılı oldu. Elma ve şeftalinin stresi azaltmasının katkısı büyük.