Divriği'de tarih olmak

Bütün dikkatimizi ülkenin ekonomik durumunu tahlile yönelttiğimiz için çevremizde olup biten birçok güzelliğin de farkına varamıyoruz. Örneğin kimseyi sevmiyoruz, tarihi öğrenme çabalarımıza ara veriyoruz, hiç kimseyle konuşamıyoruz, kendimizden bile bıkıyoruz... Ama güzel şeyler oluyor ülkemizde; hem de çok güzel şeyler... Zaman zaman bu sayfada, Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı (ÇEKÜL) hakkında önemli haber ve yorumlara yer veriyoruz. Bugün de ÇEKÜL'ün dikkate değer bir araştırma sonucunu sizlere aktarmak istiyoruz. Geçen yıl içinde Sivas ve Divriği'de kamu-yerel-sivil kesimlerin ortak çabalarına dayalı olarak başlatılan "Sivas-Divriği Kültür Havzası'nın Kurtarılması-Yaşatılması-Tanıtılması Projesi"nin sonuçlarını açıklayan ÇEKÜL Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Prof.Dr. Metin Sözen, çalışma aşamasında kendilerine destek veren bütün kuruluşların gayretlerine teşekkür ediyor ve "darısı diğer araştırmalara" diyor. Bir ilk adım Anadolu'nun ortasında çok geniş bir sahayı kapsayan ve Kapadokya ile Doğu Anadolu arasında bir eşik konumunda bulunan "Sivas-Divriği Kültür Havzası"ndaki evrensel kültür varlıklarının, ilgisizlik sebebiyle harap olma naktasına geldiğini biliyoruz. Selçuklu-Osmanlı dönemlerinin dini ve sivil mimari eserlerinin bir an önce kurtarılmasına yönelik çalışmalara hız veren ve bu alanda ilk adımı atan ÇEKÜL Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Prof.Dr. Metin Sözen ile Mimar Sinan Üniversitesi'nden Prof.Dr. Cengiz Eruzun'un bizlere ulaştırdığı kısa rapor, geç kalınmış olmasına rağmen bölgeye dikkat çekmesi bakımından önem taşıyor. Alan çalışmaları ile desteklenen proje, özellikle Cumhuriyet'in ilk yıllarından sonra yaşanan tarihi yapılardaki gerilme, bozulma ve göç verme sürecini bütün yönleriyle anlatıyor. Ciddi kararlar Mahalli idarelerden temsilcilerin de katıldığı toplantılarda alınan kararlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz: Ulaşım ve konaklama sorununun çözülmesi ve yörenin kültür turizmine açılması; eski ev ve konakların restore edilmesi; havzadaki mimari örneklerin yeni yapılaşma ile mimari anlamda uyumun sağlanması; terkedilmiş ambar, fabrika gibi yapıların onarılması; Cumhuriyet İlkokulu'nun Onarımı; Anadolu'da başka örneği bulunmayan Abdullah Paşa ve Ayanağa Konakları'nın restorasyonu; 200 yıldır terkedilmiş ve yıkılma durumunda olan Kale Camii (1181) onarımı; Kale, Ulucami, Kümbetler ile Mengücekli dönemi hamam ve bedestenini içine alan "Eski Şehir" semtinde kazı, rölöve, restitüsyon ve restorasyon çalışmalarının yapılması; Madencilik Müzesi'nin kurulması vs...Bu kararlar, Sivas ve çevresini çok ilgilendiriyor. Sadece bu toprakları değil, kültür ve tarih geçmişi olan bütün şehirlerimizi de... Yetkililerin, alınan kararları fantastik birer yorumdan öte, hayata geçirilecek önemli uyarılar olarak algılaması ise en büyük temennimiz... (Geniş bilgi 0 212 249 64 64 numaralı telefondan alınabilir) Önemli bir rapor * Cumhuriyet'in 5. yılında imece usulüyle inşa edilen ilkokulun onarımının en kısa zamanda yapılarak Yaz Okulu Çalışmaları'na tahsis edilmesi ve ayrıca Divriği/Anadolu Araştırmaları ve Uygulamaları Merkezi'nin bu binada kurulması * Restorasyon sırasında Divriği yöresine özgü ahşap karkas-kerpiç dolgu, çamur-kireç sıvalı inşaat tekniğinin usta-çırak ilişkisine göre öğretilmesinin sağlanması * Anadolu'da bir başka örneği bulunmayan ve yıkılmak üzere olan Abdullah Paşa Konağı'nın restorasyon çalışmalarının yapılması * Ayanağa Konağı'nın rölövelerinin tamamlanıp en kısa zamanda projelendirilmesi ve Divriği Belediyesi'nce onarılması * Harap haldeki Divriği Kalesi'nin bir bütün olarak Kültür Bakanlığı'nca onarılması * 200 yıldır terkedilmişliği yaşayan Kale Camii'nin en kısa sürede programa alınıp restorasyon çalışmalarına başlanması * Eski Şehir ve Mengücek Kenti projesi kapsamında rölöve, restitüsyon ve restorasyon çalışmalarına başlanması * Çeşitli üniversiteler tarafından Divriği'nin Koruma Amaçlı İmar Planı çerçevesine alınması * Eski konutların ve bu konut dokularının korunması için restorasyon çalışmalarının belirlenmesi * Eski evlerin yıkılıp yeniden yapılması yerine, dönüşü olmayan kayıplara yol açmamak için restorasyon ve onarımların doğru yöntemlerle yapılması * Mengücekoğulları'ndan günümüze madenin birinci rol oynadığı Divriği'de bir Madencilik Müzesi'nin kurulması * Kültür Havzası'nın Sivas-Divriği çevresindeki Kangal, Alacahan, Kemaliye ile birlikte turizme açılması, bu konuda engel olarak görülen konaklama engelinin aşılması için Abdullah Paşa Konağı ile birlikte bazı evlerin onarılması EZBER Sivas'ta Yoksul Çocuklar Sivas'ta Ulu Camii avlusunda çocuklar Yalvaran gözlerle etrafa baka baka Açıyorlar küçük esmer avuçlarını: -Emmilerim sadaka! Emmilerim sadaka! Hükümet konağının yanında biri Bir kemik kalmış bir deri... 'Boya cila yimbeş, boya cila yimbeş' diye ağlıyor Ve daha fırça bile tutamıyor elleri. Garipler Pazarı'nda körpe çocuklar Yorgunluktan güzelim yüzleri al al... Öldüren bir çığlık dudaklarında: -Boş hamal! boş hamal! boş hamal! Nane satan su satan yetim çocuklar Şarkı söyleyemediler güneşe aya... Biliyorum ne masal dinlemeye doydular Ne oyun oynamaya... Bezirci'de, Yüceyurt'ta Altıntabak'ta... Çocuklar var incecik yüzleri nurdan Ama toz toprak içinde elleri ayakları Oyuncakları çamurdan... Ve günahkar çocuklar, suçlu çocuklar Mahkeme salonunda bakarım dizi dizi Bu suç bizim suçumuz, bu günah bizim Affedin bizi. Gökteki yıldızlar kadar sayısız Ah yurdumun kimsesiz ve yoksul çocukları Anladım farkınız yok koparılmış başaktan! Alın bu gözleri benden, alın bu yüreği artık Utanıyorum yaşamaktan. * Yavuz Bülent Bakiler DERS Siz şemsiye yapın Bir şemsiye tamircisi, şiirlerini incelemesi için dünya edebiyatının usta isimlerinden Shakespeare'e göndermiş ve yazarın görüşünü sormuştu. Shakespeare'in cevabı çok kısa oldu: - Siz şemsiye yapın, hep şemsiye yapın, yalnızca şemsiye yapın! YORDAM Güzel şiir, gerçek olmayanı terennüm eder, ama bu terennüm ettiği şey hem gerçekten daha güzeldir, hem de gerçekten daha gerçektir. * Turgenyev ARKA KAPAK Türkiye değişiyor mu? Türkiye'nin dışarıdan çekilmiş en net fotoğraflarından biri, Almanlar'ın prestijli yazarlarından Heinz Kramer'in "Avrupa ve Amerika Karşısında Değişen Türkiye" kitabı ile ortaya çıktı. Türkiye'de meydana gelen iç değişikliklerin ve soğuk savaşın sona ermesinden sonra dış politikasının aldığı yeni durum hakkında dikkat çekici tesbitler sunan yazar, farklı bir yorum da geliştiriyor. İlk bölüm, iç itirazlar ve kurulu düzen üzerinde yoğunlaşarak, sosyal ve ekonomik değişim ile siyasi karşılıkları inceliyor. İkinci bölümde, uluslararası politika içinde ülkenin milli çıkarlarını gerçekleştirmesini güçleştiren, Türkiye'nin dış ve güvenlik politikası ele alınıyor. Kitabın üçüncü bölümünde ise, Avrupa ve Amerika'nın Türkiye'ye yönelik politikaları analiz edilerek, ilişkilerin daha kalıcı bir şekilde yürütülmesi için yapıcı düşünceler üretiliyor. Kramer, "Türkiye, 21. yüzyılın meydan okumalarına karşı çıkabilmesi için radikal bir değişiklik sürecine girmek zorunda. Ancak ve ancak, yönetilenlerle yönetenler arasında yeni bir sosyal mukavele yapıldıktan ve yeni bir politik modelin temelleri atıldıktan sonra avantajlı jeostratejik konumunun getirdiği nimetlerden tam anlamıyla yararlanabilecektir" dediği kitabında, Türkiye'nin jeostratejik konumu, diğer ülkelerle ilişkileri, kültürel yapısı, iç ve dış sorunları üzerinde önemli tesbitlerde bulunuyor. En önemlisi de soğuk savaş sonrası Türkiye'nin alması gereken yeni vaziyeti sorguluyor. * (Timaş Yayınları, 0 212 665 35 56)