Şafiî fıkıh âlimi Muhammed el-Eşhâr

Muhammed el-Eşhâr, Şafiî mezhebi fıkıh âlimlerindendir. Lakabı Cemâlüddîn'dir. 945 (m. 1539) senesinde Yemen'de bulunan "Beyt-üş-Şeyh" köyünde doğdu. 991 (m. 1583) senesinde yine aynı yerde vefât etti. "KENDİNİ YÜKSEK GÖRME!" Zamanının âlimlerinden aklî ve naklî ilimleri tahsil eden Muhammed el-Eşhâr, ilk önce babasından ilim öğrendi. Mekke'ye gidip, İbn-i Hacer el-Heytemî, Allâme İbn-i Ziyâd gibi zâtlardan da ilim tahsîl etti. Hocalarından ve zamanının diğer âlimlerinden ilim öğretme husûsunda icâzet aldı... Muhammed el-Eşhâr hazretlerinin hikmetli sözleri çoktur. Buyurdu ki: "Eğer îmânın kâmil olmasını istersen, kendini Müslümanlardan yüksek görme! Peygamberimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdular ki: (Bir kişi îmânının kemâlini isterse, kendine insaf versin [Ya'nî tevâzu üzere hareket eylesin] ve fakir olduğu hâlde sadaka versin! Bu iki huy, îmânı kâmil derecesine yükseltir.)" Tevhîd, "Eşhedü en lâ ilahe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve resûlühü" demektir. Ma'nâsı şudur: "Hak teâlâ hazretleri birdir, şeriki ve benzeri yoktur ve Muhammed aleyhisselâm, sevgili kulu ve hak peygamberidir." Peygamberimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu ki: "Bir kimse, Kelime-i tevhîdi dese, Hak teâlâ hazretleri ile o kelime arasından perdeler kalkar ve kelime, doğrudan doğruya Allahü teâlâ hazretlerine gider. Allahü teâlâ buyuruyor ki: (Ey kelime, dur!) Kelime der ki: [Beni söyleyen kulu affetmeyince duramam!] Hak teâlâ hazretleri, o zaman buyurur ki: (İzzetim, celâlim, kudretim, kemâlim hakkı için beni zikreden kulumu affettim.)" Bu kelime-i tevhîdi söyleyen kulu kıyâmet gününde melekler ziyâret ederler. Hak teâlâ hazretleri Mûsâ aleyhisselâma meâlen; "Yâ Mûsâ, kıyâmet gününde meleklerin seni ziyâret etmesini istersen, Kelime-i tevhîdi çok söyle" buyurdu. "RÜYAMDA RÜKN-İ YEMÂNÎ YIKILDI" Bu mübarek zat, ömrünün sonuna doğru hastalandı. Buna rağmen, Fakîh Ahmed bin Muhammed Ebû Câbir, onun yanında uzun süre kalıp istifâde etti. Birçok faydalı husûsları yazdı... Nûr-üs-Sâfir adlı eserin müellifi anlatır: "Evliyânın büyüklerinden Muhammed el-Bekrî, Muhammed el-Eşhâr'ın vefâtından önce bana geldi ve; [Bu gece rüyâmda Kâbe-i muazzamanın (Rükn-i yemânî) köşesinin yıkıldığını gördüm] dedi. Ertesi gün Muhammed el-Eşhâr vefât etti."