Can çekişen Kars tabyaları: Vatan kurtarmaya hizmet ettiler, hayvan barınağına dönüştüler
Kars’ta şehir merkezine 8-10 km mesafede olan tarihi savaş tabyalarının içler acısı hâli çözüm bekliyor. Birer birer tahrip olarak kaybolduğu görülen tarihi yapılar vaktiyle vatanı kurtarmak için kullanılmışken yıllardır harabe halde duruyor.
Anadolu'nun savunulması ve bölgenin korunması için 18. yüzyıldan itibaren yapımlarına başlanan ve sayıları 46'ı bulan Kars tabyaları hakkında nasıl bir yol izleneceği yıllardır belirsizliğini koruyor.
Yıllardır can çekişen bu yapıların son halinin içler acısı vaziyette olduğu görülüyor.
Her hangi bir önlemin alınmadığı tabyalar bölgenin kültür ve turizmi açısından büyük bir potansiyel taşıyor.
Her biri savaşa dayanıklı olacak şekilde imar edilen taş yapıların bazısı hayvan barınağı olarak kullanılırken bazıları da defineciler kazı alanı olarak kullanılıyor.
Kars Kalesi ve etrafında yapılan tabyalar yok olurken, tabyaları korumakla mükellef olan kurumlar ise tarihi tabyaların yıkılmasına adeta göz yumuyor.
HAYVAN BARINAĞI TABYALARI
Taşları sökülen demir kapı ve pencereleri kesilen tabyalar kültürel anlamda turizme kazandırılmayı beklerken bölge halkı tabyaları farklı fonksiyonlarda kullanarak yaşatıyor.
Bunların bazıları günümüzde hayvan barınağı olarak kullanılıyor. Tabyaların hali o kadar kötü durumda ki hayvan barınağı olarak kullanılanlar şanslı olarak görülüyor.
Zira tabyaların önemli bir kısmı kimliği belirsiz kişiler tarafından define aramak için kazılıyor. Bu kazıların ardından binalar daha da tahrip olduklarıyla kalıyor.
Vatandaşlar tabyaların bir an evvel ilgili kurumlarca koruma altına alınmasını istiyor.
Kars tabyaları arasında; İnönü Tabyası, Karadağ Tabyası, Hafız Paşa Tabyası, Arap Tabyası, Gaziler Tabyası, Kerim Paşa Tabyası, Kanlı Tabya, Cenup Tabyası, Çukur Tabya, Fevzi Paşa Tabyası, Hüseyin Paşa Tabyası, Kerim Paşa Tabyası, Yusuf Paşa Tabya, Thomson Tabyası, Dik Tabya, Veli Paşa Tabyası, Şimendifer Tabyası, Çakmak Tabyası, Çifte Gögüs Tabyası, Muhlis Paşa Tabyası, Churcil Tabyası, Süvari Tabyası, Çim Tabya bulunuyor.
NE OLACAK KARS TABYALARININ HALİ?
Kars tabyalarının yıllardır bu atıl vaziyetteki hali resmi kurumlar tarafından da biliniyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın sitesinde tabyaların yıllar önce çekilen fotoğrafları bunu gösteriyor.
Bir Youtuber Kars tabyalarını gezerek görüntülüyor.
Geçen yıl bir otel projesi olarak tabyaların kullanılması söz konusu oluyor. Bu sayede tarihi yapılardan birinin hem turizme kazandırılması hem de harap halden çıkarılması düşünülüyor. Fakat proje faaliyete geçmeden iptal oldu.
Bunun sebebinin bölgenin ıssızlığı ve hareketsizliği, ulaşımın zorluğu gibi sebeplerle açıklanıyor.
Turizmin hareketlendirilmesini bekleyen Kars halkı, bu tabyaların farklı konsept ve projelerle değerlendirilebileceğini düşünürken tahribat her geçen yıl daha da artıyor.