Kil tabletlerde bulunan 4000 yıllık yemek tarifi! 'Babil kuzu yahnisi' binlerce yıl önceye dayanıyor
Bil tabletlerinin okunmasıyla birlikte ortaya çıkan bilgilerden biri de Mezopotamya yemekleri oldu. Babil kil tabletlerinde yer alan bir yemek tarifi de sosyal medyada paylaşılmaya başlandı. "Babil kuzu yahnisi" (Babylonian Stew of Lamb) olarak bilinen tarif görenlerin iştahını kabartıyor.
Eski çağlarda yaşamış olan milletlere ait antik mutfakları hakkında çok fazla yazılı bilgi bulunmuyor.
Sanat ve arkeolojik kalıntılardan günümüze ulaşan mutfaklardan biri Mezopotamya mutfağı oldu. Mezopotamya'dan yemek tarifleri içeren üç kil tablet korunarak günümüze ulaştı.
Kil tabletlerle birlikte bize 4000 yıl önce neler yenildiğine dair bilgiler verilen tabletlerden birindeki "Babil kuzu yahnisi tarifi" sosyal medya şefleri tarafından uygulamalı olarak hazırlanıyor.
BABİL YEMEKLERİ
MÖ. 1750 civarına tarihlenen ve Akad dilinde yazılmış olan antik Babil mutfak tabletlerinden geriye sadece üç tane kaldı.
Bunlar dünyanın "bilinen en eski yemek tarifleri"ni ortaya koyuyor.
Yale'de Babil Koleksiyonu'nda muhafaza edilen tabletlerden biri ağır hasar görmüş olsa da et yemekleriyle ilgili üç tarif yer alıyor:
- Kil tabletlerde yazan yemek tariflerinden ilkinde hepsi de yahniye benziyor.
- İkinci tablet yedi adet kuş yemeği tarifi sunuyor ve bunların hazırlanışına dair ipuçları da veriyor.
- Üçüncü tablette 25 kısa güveç ya da çorba tarifinin adı yazılı halde yer alıyor.
BABİL KUZU YAHNİSİ
“Kuzu eti suyu. Et kullanılır. Su hazırlanır. Yağ ilave edilir. İnce taneli tuz, risnātu, soğan, Acem arpacık soğanı ve süt eklersiniz. Pırasa ve sarımsağı eziyorsun. ” -Yale Babil Koleksiyonu'ndaki Babil kil tableti
Uzmanlar Babil kil tabletlerinde yazan "Babil kuzu yahnisi" tarifine uzun zaman kafa yoruyor.
Sebebi ise kil tabletler tam değil; içlerinde delikler ve çatlaklar var. Bir başka problem de tüm malzemelerin bugün elimizde bulunmaması.
Bazı Babil kelimelerinin manası hakkında hâlâ tartışma olması tariflerin anlaşılmasını güçleştiriyor. Tabi kil tabletlerde ölçüler ve pişirme yöntemleri de yazmıyor.
Bunun üzerine Suriye, Ürdün, İran ve Türkiye'de asırlardır üretilen yöre yemeklerinin isimlerinden ve muhtevalarından yardım alınıyor.
Netice olarak Babil saray mutfağında yapıldığı düşünülen bir yemeğe en uygun tarif çözülüyor.
BABİL KUZU YAHNİSİ TARİFİ
Laphams Quarterly dergisine tarif hakkında bilgi veren uzmanlar "Babil kuzu yahnisi" tarifi için şunları söylüyor:
"Bu da basit bir tarif. Etin kesimi belirtilmemiş. Biz incik seçtik. Risnātu için, emmer unu ve yağ ile karıştırılmış ve daha sonra yemeğin içine ufalanmış küçük sert kırıntılar halinde kızartılmış haşlanmış arpa kullandık.
Et kuyruk yağında sotelenir ve ardından arpa ve sebzeler eklenir. Son olarak tam yağlı süt dökülür ve kırıntılar güveçte ufalanır. Tencere birkaç saat kaynamaya bırakıldığında süt kesilir, et ve tahıl yumuşar.
Ortaya çıkan yemek, ezilmiş pırasa ve sarımsağın biberli garnitürüyle servis edilir.
Çoğul isim risnātu, rasānu (“ıslatmak, demlemek”) fiilinden türetilmiştir ve açıkça yemekteki bir işleve atıfta bulunur - “ıslatıcılar” veya benzerleri. Tahılı ıslatmak için sirke, su, süt kullanmış ve risnātu üretmek için basınçla birleştirmiş olabiliriz.
Diğer metinlerden ekmeklerin (kırıntıların) baharatlı ve çeşitli kokularda olabileceğini biliyoruz, ancak tarifte hiçbir şey belirtilmediğinden, yemeğin genel tadına en az müdahale etmek için nötr bir seçenek seçtik.
Kekleri et suyuna katmak için parçalayıp ufaladık ve doku için birkaç tanesinin yemekte kendi kendine çözünmesine izin verdik."
BABİL KUZU YAHNİSİ YAPILIŞI
Babil kuzu yahnisinin nasıl yapıldığıyla alakalı "Tasting History" sitesi şu tarifi veriyor:
Risnâtu için:
- Fırını önceden 425°F'ye (220°C) ısıtın.
- Arpa unu ve tuzu bir kapta karıştırın. Su ve yağı ekleyin ve cıvık bir hamur oluşturmak için karıştırın.
- Hamuru küçük kekler halinde şekillendirin. Astarlanmış bir fırın tepsisine yerleştirin ve 25 dakika pişirin. Fırını kapatın ve risnātuları kurumaları için orada bırakın. Peksimet kadar kuru olmamalarını, ancak kolayca parçalanabilecek kadar kuru olmalarını istersiniz.
- Risnâtu kuruduktan sonra ezerek iri bir toz haline getirin, ancak daha sonra kruton olarak kullanmak üzere biraz daha büyük parçalar bırakın.
Güveç için:
- Soğanı bir tavada az miktarda yağ ile yaklaşık 7 dakika veya yarı saydam hale gelene kadar soteleyin. Bir kenara koyun.
Soğan pişerken, yağın bir kısmını büyük bir tencerede eritin. Kuzu etini ekleyin ve üzerine biraz tuz serpin. Kuzu eti kahverengileşmeye başlayana kadar pişirin. - Sıcak suyu, tuzun geri kalanını ve yağın geri kalanını ekleyin. Bir taşım kaynatın, ardından ateşi kısın ve 5 dakika pişirin.
- Sotelenmiş soğanı, arpacık soğanı, sütü ve risnâtu kırıntılarının çoğunu ekleyin (birkaç büyük parçayı sonrası için saklayın). 20 dakika boyunca pişirin.
- Sarımsağı havan ve havan tokmağı ile ezin. Pırasayı ekleyin ve birlikte ezin. Bu karışımı güvece ekleyin.
- Bu noktada, güveçte daha fazla et suyu istiyorsanız daha fazla süt ekleyebilirsiniz. 20 ila 30 dakika daha veya kuzu eti güzelce yumuşayana kadar pişirin. Daha koyu bir güveç istiyorsanız kapağı kapalı bırakın.
- Kuzu eti yumuşadığında, tabağa alın ve büyük risnātu parçaları ve küçük doğramalarla süsleyin.
- Kuzu eti yumuşadığında tabağa alın ve isterseniz daha büyük risnātu parçaları ve küçük doğranmış pırasa ile süsleyin. Servis yapın.
Malzemeler
Risnātu
- 1 su bardağı (140 g) arpa unu
- 1/3 su bardağı (75 ml) su
- 1/4 fincan (60 ml) zeytinyağı
- 1/2 çay kaşığı tuz
Güveç
- 1 litre (1 L) sıcak su
- 1/2 fincan (100 g) yağ, bulabilirseniz yağlı koyun kuyruğundan kullanın, ancak normal koyun kuyruğu, donyağı veya domuz yağı gibi herhangi bir hayvansal yağ işe yarayacaktır
- 2 çay kaşığı deniz tuzu
- 1 soğan, doğranmış
- 1/4 fincan (50 g) doğranmış İran arpacık soğanı*
- 2 su bardağı (475 ml) koyun sütü veya inek ya da keçi sütü
- 1/2 su bardağı doğranmış pırasa
- 4 ila 5 diş sarımsak
- 450 g büyük lokmalık parçalar halinde kesilmiş kuzu eti
'da Takip Edin!
