İsa Karakaş

Kamuoyunda "Asker Torba Kanunu" olarak bilinen “Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”yle; Millî Savunma Bakanlığı kadro ve kuruluşunda görev yapan personele ilişkin bazı özlük haklarına ve statülerine dair düzenlemeler yapılması yanında uzman erbaş, er ve sözleşmeli erbaş, erlerin sözleşme fesih nedenlerinin ve bu hâllerde uygulanacak yaptırımlar ile askerî kaynaktan müfettiş alımına ilişkin usul ve esaslar ile adaylarda aranacak niteliklere kadar kapsamlı düzenlemeler öngörülmektedir.

İş mevzuatımızda; işçiler ile çırak, stajyer ve diğer uygulamalı eğitim alan öğrencilerin farklı esaslara tabi tutulduğu görülmektedir. Çırak ve stajyerler iş kanunu açısından işçi sayılmadığı gibi SGK açısından da emeklilik sigortası olan uzun vadeli sigorta kolları kapsamı dışında bırakılmışlardır.

SGK-Vergi ve diğer kamu borçlarının yapılandırılmasına ilişkin son 7 yılda 6 kez düzenleme yapılmıştır. Ayrıca bu düzenlemelerde ilave sürelerle uzatmalara gidilmiştir. Hâl böyle olunca mezkûr borç yapılandırmaları âdeta geleneksel hâle gelmiştir. Dolayısıyla bu yönde her 1-2 yılda beklentiler olmaktadır.

Hükûmet tarafından yüksek enflasyonla mücadele kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarının harcamalarında tasarruf sağlanması, bürokratik işlemlerin azaltılması ve kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanımına ilişkin olarak yeni tedbirler alınmıştır. Bu tedbirlerden en dikkat çekeni kamuya işe alımlarla ilgilidir. Başta 500 bini aşkın atama bekleyen öğretmen adayı, İİBF, SBF gibi sosyal bilimler alanında mezun olanlar ile mezun olacaklar ve KPSS sınavlarına girmiş ya da hazırlanmakta olanlar açısından büyük bir hüsrana ve ümitsizliğe sebep olmuştur.

OVP ve 12. Kalkınma Planında uzaktan, kısmi ve geçici süreli çalışma ile platform çalışması gibi yeni nesil esnek çalışma modellerinde yaşanan gelişmeler doğrultusunda iş dünyasının ihtiyaçları ve iş-özel hayat dengesi gözetilerek mevzuat düzenlemelerinin hızlı ve etkili bir biçimde hayata geçirileceği öngörülmüştür.

Sosyal güvenlik bütün vatandaşlarımız için temel haklar arasında bulunmaktadır. Ülkemizde çalışanların statüsüne göre kurulan sosyal güvenlik kurumları (işçilerin-SSK, memurların-Emekli Sandığı, esnaf ve diğer bağımsız çalışanların-Bağ-Kur) 20.05.2006 tarihinde yürürlüğe giren “Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı”na devredilerek ortadan kaldırılmıştı.

Sosyal güvenlik mevzuatımızda standart tek bir maluliyet uygulaması bulunmamaktadır. Statüye ve maluliyet nedenine göre değişen uygulamalar da bulunmaktadır.

Gazeteci hakları 72 yıllık “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun” muvacehesinde belirlenmektedir. Hâl böyle iken mezkûr kanun maalesef günümüz şartlarına cevap vermekte kifayetsiz kalmaktadır.

En son 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren net asgari ücret 17 bin 2 TL olarak uygulamaktadır. Aradan henüz 4 ay kadar zaman geçmesine rağmen yüksek enflasyon karşısında şimdiden %18,72 oranında eridi.

Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatı gereğince tüm emeklilerin her sene ocak ve temmuz aylarında maaşlarının güncellenmesi zorunlu bulunmaktadır.

Yapılandırma kapsamında bulunan ve taksitli ödeme seçenekleri ile borçlarını yapılandırmış olan işverenlerden SGK’ya intikal eden dilekçelerden ayrıca SGK ünitelerinden alınan yazılardan, 4/1-a kapsamında sigortalı çalıştıran işverenlerin 7. Taksit ödemesini yapılandırma genelgesinde yer alan hüküm uyarınca 2023 yılına ait taksit ihlali olarak değerlendirdikleri ve bu nedenle 2024 yılı için 3’ten fazla taksitin ödenmemesi sebebiyle yapılandırma anlaşmalarının bozulması durumuyla karşı karşıya kalınması üzerine işverenlerin mağdur olmaması için yeni düzenleme öngörülmüştür.

1 Mayıs günü bir asrı aşkın süreden beri dünya birçok ülkede emekçilerin birlik ve dayanışmasını ifade eden bayram olarak kutlanmaktadır.

Emeklilerin de belirli şartlarla kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler ile bunlara ait şirket ve diğer iştiraklerine ait iş yerlerinde çalışma imkânları bulunmaktadır.

Tüm çalışanların bedensel ve ruhsal sağlığının koruması hayati ehemmiyet arz etmektedir. Ayrıca çalışma hayatı ve özel hayat dengesinin sağlanması da elzemdir. Bu saiklerle dinlenmek tüm dünyada olduğu gibi çalışanlarımız için de yasal bir haktır. Özellikle senelik tatiller, belirli süre de olsa çalışanların iş stresinden uzak kalarak yeniden enerji toplamaları bakımından kritik öneme sahiptir. Ayrıca senelik izinler çalışanların mutluluğu ve iş performansına da pozitif etki etmektedir.

Geçtiğimiz günlerde geçen yıl gerçekleşen ekonomimizin performans neticeleri Cumhurbaşkanımız Erdoğan, tarafından da açıklandığı üzere; 2023 yılında ekonomi %4,5'lik büyüme sergilerken tarihimizde ilk kez millî gelirimiz 1,1 trilyon doları aşmıştır. Kişi başına düşen gelirde ise 13 bin dolar aşılmıştır.

TÜİK’in 30 Ocak 2024 tarihinde yayımlanan geçen yıla ilişkin yoksulluk ve hayat şartları istatistiklerine göre ülkemizde ikamet edilen konuta sahip olanların oranı geçen yıla göre 0,5 puan azalarak 2023 yılında %56,2 olarak hesaplanırken, kirada oturanların oranı %27,8, lojmanda oturanların oranı %0,9, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise %15,1 oldu.

2022/Ocak ayı Engelli ve Yaşlı Bülteninde yer verilen Ulusal Engelli Veri Sisteminde kayıtlı ve hayatta olan engelli sayısı; 1.414.643’ü erkek, 1.097.307’si kadın olmak üzere 2.511.950’dir. Dolayısıyla engelli vatandaşlarımızın sayısı azımsanmayacak kadar çok…

SGK mevzuatı gereğince her sene ocak ve temmuz aylarında SSK, Bağ-Kur ve memur emeklilerinin maaşlarının güncellenmesi gerekmektedir.

Mesleki ve teknik eğitim, ülkelerin kalkınmasında büyük ehemmiyet arz etmektedir. Özellikle iş gücünün niteliğinin artırılarak katma değer oluşturmasında ve dolayısıyla ekonomik gelişmede katkısı yadsınamaz.

Belirli hâllerde serbest çalışan esnaf-sanatkâr, şirket ortakları ve diğer kendi nam ve hesabına çalışanlardan asgari ücret ve düşük ücret üzerinden sigortalı gösterilenlerin belirli durumlarda çalıştıkça emekli aylıklarının artma yerine azaldığı maalesef bilinen bir gerçektir.