Mehmet Oruç

Feyrûz bin Deylemî San'a'da bulunuyordu. Resûlullahın Peygamberliği haberi oraya ulaşınca, Vebr bin Yuhannis'in teklîfi üzerine Müslüman olmuş, hicretin onuncu yılında Medîne'ye gelerek Resûlullaha bî'at etmişti. Bi'attan sonra Peygamber efendimize, "Yâ Resûlallah! Biz, uzaklardan çıkıp geldik. Burada Müslüman olduk. Bize kim yardım edecek?" diye sordu.

Hazreti Habbâb her türlü tehlîkeye rağmen, Müslümanlığını açığa vurmaktan çekinmediği gibi, Kur'ân-ı kerîmi Müslümanlara öğretip, okutmak için de bütün gücünü sarf etmiştir. Resûlullah yeni Müslümanlara Kur'ân-ı kerîmi öğretme vazîfesini ona vermişti.

Mekke'de kendisini koruyacak kimsesi bulunmayan Hazreti Habbâb'a, müşrikler akıl almaz işkenceler yaparlardı. Habbâb bin Eret anlatır:

Hazreti Habbâb bin Eret, demirci olup, kılıç yapardı. Peygamber efendimiz onun dükkânına gider, onunla görüşürdü.

Köklü, sağlam, milli ve manevi değerlerle teçhiz edilen (donatılan) aileye sahip milletler, her türlü felaketlere karşı göğüs gererler. Sağlam temellere dayanmayan aileler ve topluluklar, en küçük bir zorlama karşısında dağılırlar.

Hazreti Abbâs, Peygamber efendimize yakınlığı ve fazîletlerinin çokluğundan dolayı herkes tarafından sevilen, sayılan, hürmet edilen bir kimse idi. Herkes kendisine imrenirdi. Dört büyük halîfe gibi büyük zâtlar, o gelince, hürmetlerinden ve tevâzularından ayağa kalkarlardı.

Hazreti Abbâs, Mekke'nin fethinden sonra yapılan Huneyn Gazâsında da, Peygamber efendimizin yanından ayrılmadı. İslâm ordusu, sabah gün ışımadan çukur ve geniş bir vâdiden aşağı iniyordu. Düşman ordusu, önceden oraya geldiği için, vâdinin her iki yanında gizlenip pusu kurmuştu.

Hayber Gazâsından sonra, Haccâc bin İlâtüssülem hazretleri, Peygamber efendimizin huzûruna gelip, "Yâ Resûlallah, benim Mekke'de çoluk çocuğum, mallarım var. Bunları buraya getirmek istiyorum.

Peygamber efendimizin amcası Hazreti Abbâs çok cömert idi. İkrâm ve ihsânları çok meşhûr idi. Fakîr, fukarâyı sevindirmeyi çok severdi. Özellikle köle satın alıp, azâd etmekten çok memnun olurdu.

Hazreti Abbâs, Bedir Savaşı esnasında daha Müslüman olmamıştı. Müşriklerin zoruyla savaşa sokulmuştu. Savaş sonunda, esîr edilip Medîne'ye götürüldü. Peygamber efendimiz kendisine buyurdu ki:

Peygamber efendimizin amcası Abbâs bin Abdülmuttalib, kardeşlerinin içinde en zengini idi.

Hazreti Abdullah bin Amr, misâfire ikrâmı çok severdi. Bununla ilgili buyurdu ki: Resûlullahtan şu hadîsi işittim: "Allaha ve âhiret gününe îmân eden, misâfirine ikrâm etsin! Allaha ve âhiret gününe inanan, komşusuna hürmet etsin! Allaha ve âhiret gününe îmân eden, ya hayır söylesin, yâhut sussun."

Abdullah bin Amr hazretleri, geceleri sabaha kadar namaz kılar, gündüzleri oruç tutardı. Harâmdan son derece sakınır, hattâ mubâhların çoğunu da terk ederdi. Kur'ân-ı kerîmi çok okurdu. Bazan gece lâmbayı söndürür, Allah korkusundan sabaha kadar ağlardı.

Hazreti Abdullah bin Amr bin Âs, Peygamber efendimizin yanında bulunup, bizzat işiterek çok ilim öğrenmiştir. Peygamberimizden işittiği her şeyi yazmak için izin istemiş ve aldığı müsaade üzerine pek çok hadîs-i şerîf yazmıştır.

Abdullah bin Abbâs nakleder: Resûlullah efendimiz buyurdu ki: Âdem aleyhisselâm yeryüzüne indirilince, İblîs, Allahü teâlâya,"Kullarına saâdet yolunu göstermek için kitap ve Peygamber verdin.

Abdullah bin Abbâs anlatır: Resûlullah efendimiz bana şöyle buyurdu: "Ey oğlum! Sana faydalı olacak ve Allahü teâlânın râzı olduğu birkaç şey öğreteyim mi? Sen Allahü teâlânın hakkını gözetirsen, O da seni gözetir. Genişlik vaktinde O'nu unutmazsan, sıkıntılı zamanında imdâdına yetişir. İnsanlar sana bir şey vermek için bir araya gelseler, o şeyi Allahü teâlâ takdîr etmedi ise vermeye güçleri yetmez. Bir şeyden seni men ettiklerinde, eğer Allahü teâlâ o şeyi takdîr etti ise, mâni olamazlar."

İbni Abbâs hazretleri, hadîs ilminde bir deryâ idi. Rivâyetleri Kütüb-i sitte denilen meşhûr altı hadîs kitabında yer almaktadır. Abdullah bin Abbâs hazretleri, ömrünün son günlerinde 7-8 gün hasta yattıktan sonra, 687 senesinde Tâif'te vefât etti. Cenâze namazını, Hz. Ali'nin oğlu Muhammed bin el-Hanefiyye kıldırdı ve buyurdu ki: - Bugün, bu ümmetin en âlimi vefât etti. Onun vefâtı Müslümanları çok üzdü.

İbni Abbâs hazretlerinin verdiği fetvâlar, fıkıh ilminin en kuvvetli temellerindendir. Halîfe Me'mûn zamanında toplatılan fetvâları, yirmi cildi bulmakta idi.

Abdullah bin Abbâs hazretleri, Muhâcir ve Ensâr-ı kirâmdan birçoklarıyla görüşür, onlara Resûlullahın gazâları ve inzâl olan sûreler hakkında suâller sorardı. İlminin çokluğu sebebiyle kendisine lakab olarak "Bahr-ül ilim" yanî ilim deryâsı denildi.

Resûlullah efendimiz Mekke'de iken, Abdullah ibni Abbâs'ın annesine, "Senin bir oğlun olacak. Doğduğu zaman bana getir!" buyurmuştu. Çocuk doğunca getirdiler, kulağına ezân ve ikâmet okuyup, ismini Abdullah koydular.