Mehmet Oruç

En güzel huy olan adâlet olmayınca, açıkgözler, başkasının hakkına saldırır. Zulmedenler olur. Bir leşe toplanan köpeklerin birbirlerine hırlamaları gibi, aralarında döğüşme başlar.

Adâlet, iyi huyların en şereflisidir. Âdil kimse, insanların en iyisidir. İki şeyin yâ kendileri veya sıfatları eşit olur. Benziyen yerlerinde birleşmişler demektir. Demek ki adâlet, birlikten, doğmaktadır.

Kahramanlığa, yiğitliğe benziyen kötü huy da vardır. Çok kişi, dünya mâlını, mevkiini ele geçirmek, kısa yolden köşeyi dönmek için tehlikeye atılır.

insanı, hayâ, iffet sahibi gibi gösteren kötü huylar vardır: mesela, kötü iş yapmazlar. Şehvetlerinin arkasından koşmazlar. Ağır başlı, fazîletli, ilim ve güzel ahlâk sâhibi görünürler.

Her iyi huyun zıddı, karşılığı olan sayısız kötü huy vardır. Çünkü iyilik demek, tam orta yol demektir. Ortanın sağında, solunda olmak, iyilikten ayrılmak olur.

insan, yaratılışta iki taraflıdır. Ona hidâyet, üstünlük tarafını tanıtabilmek ve bunu kuvvetlendirmeğe çalışmasını sağlamak için, bir rehber lâzımdır.

Kötü huy bir hastalıktır, tedavisi gerekir. Her hastalığı tedavi ettirmek için o hastalık üzerinde ihtisas sahibi olan tabibe gitmek lâzımdır.

"Ey Âdem oğulları! Her secde edişinizde güzel elbiselerinizi giyin; yiyin, için, fakat israf etmeyin; çünkü Allah israf edenleri sevmez!" (Araf, 31)

Kalbi, ruhu hasta eden kötü huylardır. İnsana dünyada ve âhırette zarar veren her şey, kötü ahlâktan meydana gelmektedir. Yâni zararların, kötülüklerin başı kötü huylu olmaktır.

İslamiyeti kılınç kuvveti ile yok edemeyeceklerini anlayanlar dini bozmak için kaleyi içeriden fethetmeye karar verdiler. Bunun için dinde "bid'at" ve "reform" üreten bozuk fırkalar, akımlar ortaya çıkarttılar.

insanın ahlâkını düzeltebilmesinde ruh ve kalbin önemli bir yeri vardır. Bunun için ruh ve kalb nedir bunu bilmek gerekir. Kalb ile yürek aynı şey değildir.

Büyük İslâm âlimi İmâm-ı Gazâlî hazretleri insanları dört kısma ayırmaktadır: Bunlardan birinci kısımdakiler, dünyada yemek içmek ve zevk etmekten başka bir şey bilmeyenlerdir.

Müslümanların ihtiyâçlarını karşılamanın ve onları sevindirmenin ve güzel ahlâklı olmanın önemiyle ilgili hadis-i şeriflere bugün de devam ediyoruz...

Müslümanların ihtiyâçlarını karşılamak ve onları sevindirmek ve güzel ahlâklı olmak çok kıymetlidir.

İnsanlara yapılan iyilikler, âhiretin azaplarından kurtulmaya ve Cennet nimetlerinin artmasına sebep olur. Peygamberimiz bunu şu hadis-i şerifi ile çok güzel bildirmiştir: "Allahü teâlâ, kullarının ihtiyâçlarını yaratır, gönderir.

İslâm ahlâkı ile ahlâklanmış bir Müslüman, farzları yapar, haramlardan kaçınır. Haramlardan kaçınmak da, iki türlüdür: Birinci kısmı, yalnız Allahü teâlânın hakkı olan, Onun emri olan günahlardan kaçınmakdır. İkinci kısmı, insanların, mahlûkların hakları da bulunan günahlardan kaçınmakdır.

"Ey eshabım! Şunu iyi bilin ki, Allahü teâlâ, eski kavimleri halkın arasında adalete riayet etmedikleri için perişan ve helâk etmiştir. Onlar, içlerinden itibarlı biri suç işlediği zaman ceza vermezlerdi; fakat zayıf biri aynı suçu işleyecek olsa, bunun hakkında tereddüt etmeden cezasını tatbik ederlerdi..."

İslâm ahlâkı ile ahlâklanmış bir Müslümanın nasıl olması lazım geldiği bildiren hadis-i şeriflerde şöyle buyurulmuştur:

Adâlet, ilim ve teknoloji zirvedeyken Osmanlı zirvedeydi. Adâlet ve teknoloji çökmeye başlayınca, Osmanlı çöktü. Ortaya aydın-dindâr çatışması çıktı. Aydın dinsiz, dindar cahil olunca çöküş kaçınılmaz oldu...

Müslümanların öğrenmeleri lâzım olan bilgilere "İslâm ilimleri" denir. İslâm ilimleri ikiye ayrılır: Din bilgileri ve Fen bilgileri. Fen bilgilerine "Hikmet" denir.