Necmettin Batırel

Türk ekonomisi 2021 yılında destan yazıyor...

Eylül ayında merkezî yönetim bütçe dengesi, 23,6 milyar TL, faiz dışı denge 9,5 milyar TL açık verdi. Faiz dışı harcama artışının hızlanmasına rağmen vergi gelirlerinin kuvvetli seyri ve vergi dışı gelirlerden yüksek katkının etkisiyle bütçe performansı iyileşti. Böylece ocak-eylül döneminde merkezî yönetim bütçe giderleri 1 trilyon 52 milyar lira, bütçe gelirleri 991 milyar lira, bütçe açığı 61 milyar lira oldu. Faiz dışı fazla ise 81,2 milyar TL olarak gerçekleşti...

Merkez Bankası’nın yeni politikası açıklandı:

​Avrupa ve Amerika Türkiye’ye resmen savaş ilan etti.

Merkez Bankası yine sürpriz yaptı, piyasalara kontra yumruk vurdu. Herkes 50-100 baz puan beklerken faizi 200 baz puan aşağı çekti, %18’den %16’ya indirdi

Türk ekonomisinin ne kadar hızlı büyüdüğünü ispat eden en önemli ölçü bir ülkede faaliyet gösteren şirketlerdir. Şirketler üretim kervanındaki kuruluşlardır.

Merkez Bankasında 3 üye değişti diye ortalığı yangın yerine çevirdiler!.. Kurlarla birlikte ülkenin risk primini de yükselttiler. Merkez Bankası Başkanları faiz kararlarını tek başına vermiyor. Para Politikası Kurulu ile birlikte alıyor. Merkez Bankasının kararlarının oy birliği ile çıkması çok önemli. Neden? Çünkü oy çokluğu ile sonuca ulaşılması kararın piyasa üzerindeki etkisini zayıflatır. Piyasa bu durumda "Siz kendi aranızda aldığınız karar üzerinde ittifak sağlayamamışsınız, benim nasıl inanmamı bekliyorsunuz?" diye düşünür. Tabii başkanın da otoritesi ciddi anlamda zedelenir.

Enflasyon dünyanın en büyük problemi...

Merkez Bankası’nın 1,5 yıl aradan sonra 100 baz puanlık faiz indirimi ekonomide doping etkisi meydana getirdi. Sırasıyla anlatalım…

Türkiye için artık yaşanan hızlı büyümeyi sürdürmek enflasyonu düşürmekten daha önemli hâle geldi... Günümüzün en büyük problemi, fiyat artışları değil işsizliktir. Bunu azaltmanın en kısa yolu da büyümenin artmasına bağlıdır. İşsiz kalan vatandaş enflasyonu çok daha derinden hisseder. Şu anda resmî kayıtlara göre 3 milyon 900 bin kişinin işi yok. Ancak gerçek rakam 5 milyonun üzerinde...

Türk ekonomisi artan rezervleri, güçlü güven ortamı ve dış ticaret açığındaki daralmayla istikrar kazanıyor. Merkez Bankasının 100 baz puanlık faiz indirimine gittiği hafta yerli yatırımcı 2,1 milyar dolar sattı.

Faiz yukarıda kalmalı, yoksa batarız diyen ekonomist bozuntularının suratlarından düşen bin parça. Türkiye dünyanın en yüksek faiz veren 10 ülkesinden biri.

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu bazı çevrelerin inatla sabit kalacağını öngördüğü faiz oranlarını %19’dan %18’e indirerek cesur bir karar aldı.

Piyasalar iki önemli gelişmeye kilitlendi. Birincisi doların uluslararası borsalardaki yönünü belirleyecek, ABD Merkez Bankasının çarşamba akşamı açıklayacağı karar... İkincisi TL’nin değerini etkileyecek. Perşembe günü saat 14.00’teki Para Politikası Kurulunun kararı...

Türkiye’nin iki yakası bir araya geldi. Ağustos ayında merkezî yönetim bütçesi 40,8 milyar lira fazla vererek tek kelime ile dudak uçuklattı.

AK Partinin iktidara geldiği 2002 yılında Türkiye’nin nüfusu 65 milyon 600 bindi. Bugün 83 milyon 500 bin... 19 yılda 17 milyon 900 bin kişi çoğaldık.

Dünyada gıda krizi yaşanıyor. Pandemi sonrası karantina tedbirlerinin ortadan kalkmasıyla hem talep patladı, hem de iklim değişikliğinin getirdiği kuraklık yüzünden üretimde büyük azalma yaşanıyor. Maliyetler yükseldi… Üretici enflasyonu sadece bizde değil tüm dünyada rekor kırıyor…

Türkiye’nin tarım ihracatı ocak-ağustos döneminde 17 milyar 953 milyon dolara ulaşarak tarihin en yüksek seviyesine ulaştı. Sevinelim mi üzülelim mi? Tarıma bağlı sektörler arasında en fazla ihracatı 5 milyar 580 milyon dolarla hububat bakliyat yağlı tohumlar ve mamullerinde gerçekleşti.

Türk ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 21,7 ile dünyanın en hızlı büyüyen ikinci ekonomisi oldu. İngiltere %22,2 ile birinci oldu.

ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Jerome Powell tüm dünyanın merakla beklediği konuşmasında yeni bir şey söylemedi, tahvil alımlarının 2021 yılında azaltılmaya başlanacağını ancak faiz oranlarının 2023’ten önce değiştirilmeyeceğini enflasyonun hedef olan %2 seviyesine çekileceğini anlattı... Piyasalar bu değerlendirmeyi "güvercin" olarak algıladı, Michigan Üniversitesi Tüketici Güven Endeksi 70,3 ile son 10 yılın en düşük seviyesine indi, dolardaki kayıplar arttı altın yükseldi. Powell, ABD’de yılda bir defa düzenlenen Jackson Hole Ekonomi Politikasının Sanal Sempozyumu'ndaki açıklamasında, "Tahvil alımlarını azaltmaya bu yıl başlamak uygun olabilir. Bu azaltım doğrudan faiz artırım zamanlaması sinyali değil. Delta varyantı risk oluşturuyor, enflasyonun geçici olduğunu görebiliyoruz. Yüksek enflasyon problem olursa FED kesinlikle tepki verir” dedi. FED’in bilançosu şu anda 8,5 trilyon dolara ulaşmış durumda. Pandemi öncesi bu rakam 4,5 trilyon dolardı. 1,5 yılda yoğun tahvil alımıyla 4 trilyon dolarla rekor düzeyde arttı.