Önce enflasyon sonra büyüme! İşte Türkiye'nin 3 yıllık yol haritasında hedeflenenler

CEVDET FIRAT AYDOĞMUŞ'UN HABERİ- Türkiye’nin ‘ekonomideki 3 yıllık yol haritası’ olarak nitelendirilen ve 2025-2027 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program (OVP) açıklandı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde OVP’ye ilişkin bir sunum gerçekleştirdi. Yeni dönem OVP’de, enflasyonda tek hane hedefi için 2026 yılı hedefi korunurken, enflasyon beklentileri yukarı yönlü değişti. Yeni dönem OVP’de öne çıkan başlıklar şöyle:

ENFLASYON: OVP’de enflasyonda yüksek yönlü revizyona gidildi. Yeni OVP döneminde 2024 yılı için enflasyon oranının yüzde 41,5’e gerilemesi bekleniyor. Enflasyonun 2025’te yüzde 17,5 seviyesine inmesi hedefleniyor. OVP’de, ‘2026’da tek haneli enflasyon’ hedefi ise korundu. Enflasyonun 2026’da yüzde 9,7 ile tek haneli seviyelere gerilemesi ve 2027’de yüzde 7,0’ye gerilemesi öngörülüyor. Önceki dönem OVP’de Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) 2024 yıl sonunda yüzde 33, 2025 yılı sonunda yüzde 15,2, olması bekleniyordu. Enflasyonun yine 2026’da tek haneye düşmesi hedeflenirken, 2026 yılı sonunda TÜFE’nin yüzde 8,5 olması öngörülüyordu.
BÜYÜME: 2024 yılında büyüme oranının yüzde 3,5 oranında gerçekleşmesi bekleniyor. Bu çerçevede, önceki OVP’ye göre yüzde 0,5’lik bir aşağı yönlü revizyon söz konusu. Büyüme oranının 2025’te yüzde 4,0, 2026’da yüzde 4,5 ve 2027’de yüzde 5,0 seviyelerine çıkması planlanıyor.

İSTİHDAM: Geçen yıl açıklanan OVP’de işsizlik oranı hedefi 2024 için yüzde 10,3 olarak belirlenmişti. Bu yıl istihdamda pozitif yönde 1 puan değişim beklenirken, 2024’te işsizlik oranının yüzde 9,3 oranında gerçekleşmesi bekleniyor. İşsizlik oranının 2025’te yüzde 9,6, 2026’da yüzde 9,2 ve 2027’de yüzde 8,8 oranına gerilemesi öngörülüyor. Yeni OVP dönemi boyunca 2,3 milyon ilave istihdam oluşturulması bekleniyor. 2027 yılında istihdam oranının 34 milyon 941 bin kişiye kadar çıkması planlanıyor.

CARİ İŞLEMLER: 2023’te cari işlemler açığının milli gelire oranı yüzde 4,0 olarak gerçekleşmişti. 2024 yılının sonunda bu oranın yüzde 1,7’ye düşmesi bekleniyor. Cari işlemler açığının milli gelire oranının 2025’te yüzde 2,0 seviyesinde, 2026’da yüzde 1,6 ve 2027’de ise yüzde 1,3 seviyelerine gerilemesi hedefleniyor.

İHRACAT-İTHALAT: 2024 yılında ihracatın 264 milyar dolara yükselmesi, ithalatın ise 345 milyar dolara düşmesi bekleniyor. Program dönemi boyunca ihracatın kademeli olarak artması öngörülürken, 2025’te 279,6 milyar dolara, 2026’da 296,1 milyar dolara,2027 yılı sonunda ise 319,6 milyar dolara ulaşması hedefleniyor. Yeni OVP döneminin sonu olan 2027’de ithalatın ise 417,5 milyar dolara çıkması bekleniyor.

BÜTÇE DENGESİ: 2024’te bütçe açığının bu yıl bütçede öngörülen yüzde 6,4’lük hedefin altında, milli gelire oranla yüzde 4,9 düzeyinde gerçekleşmesi öngörülüyor. Bütçe açığının, 2025’te yüzde 3,1, 2026’da yüzde 2,8, 2027’de ise yüzde 2,5 olarak gerçekleşmesi bekleniyor. Geçen yıl, Merkezi Yönetim Bütçe Giderlerinin millî gelire oranı, yüzde 26,9 olarak planlanmıştı. Yeni program döneminde bu oran ise yüzde 25,4 olarak revize edildi.

"ENFLASYONDA TEK HANE BÜYÜMEYİ DESTEKLEYECEK"

Enflasyon hedefleriyle ilgili konuşan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, enflasyonun tek haneli seviyelere düşmesinin, fiyat istikrarını sağlayacağını ve uzun vadeli yatırım ortamını iyileştirerek ekonomik büyümeyi destekleyeceğini söyledi. Yılmaz “Bu projeksiyonlar, Türkiye ekonomisinin sürdürülebilir bir büyüme ortamına geçiş yaparken, enflasyonla mücadelede de kararlı bir duruş sergileyeceğini göstermektedir. Dezenflasyon sürecinin başarılı bir şekilde yürütülmesi, ülkemizin ekonomik istikrarını koruma ve refah seviyesini yükseltme hedeflerine ulaşmasına katkı sağlayacaktır. Enflasyonun tek haneli seviyelere düşmesi, yalnızca fiyat istikrarını sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda uzun vadeli yatırım ortamını iyileştirerek ekonomik büyümeyi destekleyecektir. Önümüzdeki dönemde, bu hedeflere ulaşmak için para, maliye ve yapısal reform ayaklarından oluşan bütüncül stratejimizle ve tüm ekonomik aktörlerle birlikte çalışmayı sürdüreceğiz” dedi.

"TEMEL ÖNCELİĞİMİZ FİYAT İSTİKRARI"

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kısa vadede temel önceliklerinin dezenflasyon, fiyat istikrarı ve enflasyonun düşürülmesi olduğunu söyledi. Şimşek “Fiyat istikrarı olmadan, sürdürülebilir yüksek büyümeyi sağlayamayız. Kalıcı refah artışı ve sürdürülebilir yüksek büyüme için, mutlaka enflasyonu tek hanelere indirip orada tutmamız, fiyat istikrarını sağlamamız lazım” diye konuştu. 2025 yılında negatif bir mali itki söz konusu olduğunu vurgulayan Şimşek “Yani, bütçe açığını azaltıyoruz. Bütçe açığının azalması demek, dezenflasyona, enflasyonun düşürülmesine güçlü destek demek” ifadelerini kullandı. Şimşek, maliye politikasının, dezenflasyona çok güçlü destek vereceğini söyledi. Vergi adaletiyle ilgili de konuşan Şimşek, şunları kaydetti: Vergide adaleti sağlamaya yönelik, hiçbir dönemde olmadığı kadar son bir yıl içerisinde bir çaba var. Rantın vergilendirilmesi hususunda çalışmalarımıza devam edeceğiz.

AÇIKLAMA SONRASI DOLAR DÜŞTÜ

2025 ve 2027 yıllarını kapsayan ekonomik hedefleri açıklayan Yılmaz, dolar kurunun bu yıl 33,2, 2025 yılı ortalamasının 42, 2026 ortalamasının 44,4 ve 2027 ortalamasının 46,9 TL olduğunu söyledi. Ardından da kur tahmini ve hedeflerinin olmadığını, böyle bir irade bulunmadığını ifade eden Cevdet Yılmaz “Kuru esas belirleyecek olan piyasadaki arz ve taleptir” açıklamasını yaptı. Bunun üzerine döviz kuru geriledi. Gün içinde en yüksek 34,0508 TL, en düşük 33,9680 TL’yi gören dolar, 33,9000 seviyesinde denge buldu.

İŞ DÜNYASI DEĞERLENDİRDİ

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan: Yeni OVP dönemi boyunca ekonomik büyüme, istihdam, finansal istikrar ve fiyat istikrarı hedeflerine ulaşmak için kapsamlı ve çok boyutlu bir yaklaşımın benimsenmiş olduğunu görüyoruz. Umuyoruz ki bu OVP de kararlılıkla uygulanacak.

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç: Ekonomik programın uygulama sürecinde sıra, zor kazanımları elde etmeye geldi. Kalıcı düşük enflasyona ivedi şekilde ulaşılması önemli. Zorlu hedeflere, iş dünyasının üretim ve istihdam hedeflerinden ödün vermeden ulaşmak daha da önemli.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe: OVP’ye göre 3 yıllık periyodun toplamında ihracatta 13 milyar, ithalatta 71 milyar dolarlık negatif hedef belirlendi. Toplamda dış ticaret hacminde ise düşüş beklentisi bulunuyor. Öte yandan ithalat bağımlılığının azalması, ihracatın finansmanı, hizmet ihracatında yeni hedefler, ihracatta yeşil ve dijital dönüşüme vurgu yapılması son derece önemli.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu: Açıklanan OVP, enflasyonla mücadele, öngörülebilirlik ve sürdürülebilir büyüme için önemli bir yol haritası sunmaktadır. Programın uygulanma sürecinde, finansmana erişimin kolaylaştırılması başta olmak üzere, reel sektörün sesine daha fazla kulak verilmesini ve kamu özel sektör istişaresinin artırılmasını önemli görüyoruz. Bizler de iş dünyası olarak, ülkemizin hedefleri doğrultusunda tüm gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz.