Yeni adliye sistemi (1)

İstanbul'dan AK rumuzlu okuyucumuzun sorusu şöyle: Son yıllarda kanunlarda sürekli değişiklik yapılmakta. En son da Medeni Kanun'da yapılan taslak çalışma Meclis'e kadar geldi. Bunun arkasında da Ceza Kanunu'nda yapılacak değişiklikler gündemde. Keza, Anayasa değişikliğinin arkasından uyum kanunları çalışması yapılacak. Bu değişikliklerin nasıl ve ne kadar doğru yapıldığının tartışmasını hukukçular elbette yapacaktır. Ancak, bu kanunları uygulayacak olan adli mekanizmanın da yeniden gözden geçirilmesi gerekmez mi? Bu konudaki düşüncelerinize köşenizde yer verir misiniz? Cevap: Kıymetli okuyucumuz çok önemli bir konuya değinmiştir. Çünkü, kanunların uygulanmasında değerli hakim ve savcılarımıza büyük görev düştüğü gibi, bunların içinde bulunduğu adli sistemin de yeniden gözden geçirilmesinde büyük fayda vardır. Bilindiği üzere, şu anda halen aşağıdaki adli sistemler mevcuttur: 1- Adli Yargı Bu yargı içinde; * Sulh Ceza ve Sulh Hukuk Mahkemeleri * Asliye Ceza ve Asliye Hukuk Mahkemeleri * Ağır Ceza Mahkemeleri * Asliye Ticaret Mahkemeleri * Fikri ve Sınai Haklar Hukuk ve Ceza Mahkemeleri * Tüketici Mahkemeleri * İş Mahkemeleri * Cumhuriyet Savcılıkları * İcra ve İflas Müdürlükleri * İcra Tetkik Merci Hakimlikleri 2- İdari Yargı 3- Askeri Yargı 4- Vergi Mahkemeleri 5- Yüksek Yargı Organları * Yargıtay * Askeri Yargıtay * Danıştay * Sayıştay 6- Anayasa Mahkemesi 7- Devlet Güvenlik Mahkemeleri 8- Çocuk Mahkemeleri Görüldüğü üzere, çok dağınık bir yargı sistemi vardır. Keza, bu sistem içinde her mahkemeye ve hatta her dava konusuna kadar ulaşan neredeyse farklı yargılama sistemleri var. Basit Muhakeme Usulü, Seri Muhakeme Usulü, Yazılı Muhakeme Usulü, Sözlü Muhakeme Usulü, Ceza Muhakeme Usulü, İdari Yargılama Usulü vs. Bunların her birisinde de değişen dava süreleri, cevap süreleri, temyiz süreleri, hak düşürücü süreler; bu sürelerin tefhim ile başlayanı, tebliğ ile başlayanı gibi usuller gerçekleştirilmiştir. Bu denli karışık bir sistem içinde, yalnız vatandaşlar değil, zaman zaman hukukçular dahi boğulmaktadır. Bunun için, adli yargı sisteminin yeniden düzenlenmesinde zaruret vardır. Yeni düzenleme nasıl olmalının cevabını bir sonraki yazımızda vermeye çalışacağız. Saygılarımızla.