Kahrolsun!.. Çok yaşa!..

70'li yıllar... Tezkere alan er veya erbaş eve vasıl oldu mu mahallenin gençleri üşüşür, parkayı postalı kapışırlar. Parka kumaşı matah bir şey değildir, ısıtmaz ama "eptenaykırı"lara "cuk" uyar. Cepleri geniş ve kapaklıdır. Doldur doldurabildiğin kadar... Çakı, çakmak, susta, muşta, mınçaka... Palaskayı büzdün mü kola şişesine dönersin, "8" olursun anında. Kapşonun kaytanını çektin mi baban bile tanıyamaz, de ki Klux klux klan! Parka, ortak paydadır, sağcısı da giyer, solcusu da. Milliyetçiler siyaha boyatır, kızıllar hakisini kullanırlar. Gerilla hesabı, Che öyle giymiştir zira... Büyük şehirlerde kurtarılmış bölgeler vardır, militanlar haraç toplar, istihbarat yapar, hatta adamı evinden alıp halk mahkemesine çıkarırlar. O yıllarda rol yapabilmek hayati öneme haizdir... Solcular çevirdi mi "evrim, devrim, prolotarya", sağcılar çevirdi mi "kominisler Moskova'ya!" Diyelim bilmedik bir yere gittin, önce duvarlardaki sloganlara bakacaksın. Evet bu bir kanaat verir ama hata payı da olabilir. Belki "aşşamaalledekiler" akşamdan afişe çıktılar di mi ama? En iyisi tipleri kesmektir, tabii çaktırmadan! Peki insan yüzünden okunur mu? Okunur! Yoldaşlar Engels bıyığı bırakır, alt dudaklarını bile kapatırlar. Nasıl beslendiklerini hep merak etmişimdir, diyelim ayran içti, kesin battı bardağa... Milliyetçi gençler ise çengel bıyıklıdır, 40 adamıyla Çin sarayını basan Kürşat'ı örnek alırlar. BİLGİ Dernekler ve kitabevleri de semt hakkında fikir verir. Baktın Dev-Genç, Barış Berberi, Devrim Kırtasiye sola yat... Kızılelma Kitabevi, Semerkant Bakkaliye... Dön sağa. Harfleri karıştırmayacaksın ama, ÜGD ile İGD arasında dağlar vardır haberin ola! Şimdi özene bezene ev yaptırmış süt gibi mermerle kaplatmışsın, bi onlar slogan yazar, bi bunlar. Güzelim duvar batar gider, alaca bulaca... Kızıllar çok boya kullanır, fiyatları da zıplatırlar. Diyelim nalbura gittin, sarı, mavi, yeşil beşer kâat ama kırmızı istersen on lira! Etikete de meraklıdırlar. Cumhuriyet Ceridesini başlığı okunacak şekilde katlar, ceket ceplerine sokarlar. Berikilerin de yayınları vardır ama bu tür gösterileri basit bulurlar. BELGE Hatırlar mısınız bilmem Birinci sigarasının ön yüzünde "20 yuvarlak sigara" yazar. Buradaki 20 rakamı alengirlidir, kasketli bir bolşeviği andırırmış güya. Tersten bakıldığınızda "oy" diye de okunabilir. Solculara sorarsanız bu "oy" halkın çığlığıdır. Kaldı ki "Birinci" kelimesi "Biz İşçiler Rızkımız İçin Ne Cefalar İçindeyiz" cümlesinden mürekkeptir ayrıca. Öyle ya da böyle, devrimci dediğin Birinci tutar adama. (İç ceplerinde Kent Palmall taşıyorlarsa vebali boyunlarına). Ötekiler ise Bafra, Maltepe ile karşılık verirler. "Dumana duman!" Demokratlarla halkçıların kahveleri ayrıdır. Duvarlarda ya Menderes, Demirel posterleri olur, ya da İnönü, Karaoğlan... Müfrit partililer birbirleriyle selâmlaşmaz, bırakın alışverişi, cenazelerine dahi katılmazlar. Diyelim kıratçının oğlu, altıokçunun kızına sevdalandı... Ümitsiz vaka... Gençler kaçtıysa kaçtı, yoksa ne oğlanın babası gider talip olur, ne de kız evi sokar avluya. BÖLGE Militan takımı genelde derneğe takılır, mahalleye vaziyet eder, gelip geçeni durdururlar. Peki mimli mekânlar taranmaz mı? Taranır! İşte bu yüzden işini bilen cam önünde oturmaz, sandalyesini kolon arkasına çeker, masayı siper yapar. Sen hedefini küçült de, n'olur, n'olmaz! Hangi mihrakın işidir bilinmez, komşu vilayetler de hasım oldu bir ara. Misal Elaziz ayrı âlem, Diyarıbekir başka hava... Tunceli Hanya'ya gider, Erzincan Konya'ya... Karslıyla Erzurumlu aynı coğrafyanın çocuklarıdır ama... Büyük şehirler ise semt semt ayrılır. Öğrenci yurtları belirleyici unsurdur burada. Kadırga solun ocağıdır, Edirnekapı bozkurtlara yuva. ODTÜ, İTÜ, Ege Üniversitesinde Marksist olmayan okuyamaz. Yanlışlıkla girdin yandın, hiç uğraşma, git bavulunu topla, dooru garaja! Yaşa ya da kahrol... Ya bizdensin, ya onlardan. Karşı cenah kesin haindir, satılmıştır, işbirlikçidir, makûl bir şey söyleyemez asla! Otur bi dinle di mi... Derdi neymiş acaba? BİLGE! O yaz, çay ocağında çalışıyorum. Handa ağır bir abimiz var, sağcı. En sıkısından! Taksiciye yol tarif ederken bile "sola dönelim" demez, "Beyfendi lütfen sağın karşısına!" Kazan üzerinde iki demlik olur, tam elimi atarım "hayır" der "benimkini sağdan!" Halbuki sağdaki demlik harcıalem olur, gelip geçene çakılır, ona, buna... Özel harman soldadır... Dostlara, ahbaplara. Olacak bu ya, bi gün küçük sırrı fısıldadım ona. Enim konum bozuldu: "Koçum sen bizi sola mı mâhkum edeceksin yoksa?" -Yok abi ne haddimize? Estağfirullah! Bir müddet gözlerini kıstı, kafasını kaşıdı "İyisi mi sen benim çayımı yine sağdakinden koy" dedi, "sağdan ikinci olsun ama!"