Futbolun güç merkezleri

208 ülke, 13 bin 872 profesyonel kulüp, 13 bin başkan, 152 bin yönetici, yüz bine varan teknik adam, 1 milyona yaklaşan profesyonel futbolcu, menajerler, CEO'lar, avukatlar, milyarlarca taraftar vs... Özetle, "Büyük futbol ailesi"nden söz ediyoruz.

Küresel aktörler, dev kuruluşlar, hatırı sayılır sponsorlar ve dün de dikkat çektiğimiz gibi yıllık bilançosu: 5 milyar 718 milyon dolar olan FIFA forsu.  

İşte küresel aktörlerin iktidar oyunu da tam bu noktada başlıyor. 

Şenes Erzik'ten önce dünya futbolunu yöneten ilk spor adamımız Necdet Çobanlı'ydı. FIFA İletişim Departmanı'nın yöneticisiydi. Dünya futboldaki yenilikleri ancak onun imzasından sonra öğrenirdi. 1978 Arjantin, 1982 İspanya ve 1986 Meksika dünya kupalarının organizasyon komitelerindeydi. 1988'de "FIFA Şeref Üyesi" olarak taçlandırıldı. 

Los Angeles'ta yaşıyordu ancak kökleriyle bağını hiç koparmamıştı. Yılın 6 ayı Türkiye'deydi. Ailesine; "Beni Türkiye topraklarına defnedin!" diye vasiyet etmişti, öyle de oldu. 

Dönemin Başbakanı Turgut Özal ve Bakan Hasan Celal Güzel ile TFF'nin özerkliği için sık görüşürdü. 

O tarihlerde; sporda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne uygulanan ambargo vardı, hâlâ da devam ediyor. Bunu içimize sindiremiyorduk. 

Havelange İstanbul'da 

Merhum Özal'ın isteği üzerine Çobanlı; FIFA Başkanı Brezilyalı Joao Havalange'yi İstanbul'a getirmişti. Türkiye için bu bir ilkti. Üst düzey ağırlama gerçekleşti, bugünkü Swiss Oteli'nin olduğu Maçka'daki alanda TSYD Tesisleri vardı. Havelange'ın onuruna burada bir öğle yemeği verildi. Çobanlı, gazetecilere Kıbrıs ile ilgili soru sormamaları için ricada bulundu. 

Ancak genç bir gazeteci yasağı deldi, Çobanlı rahatsız olmuştu.

Havalenge fark etti ve dedi ki; "Eğer, Türkiye dışında Birleşmiş Milletlere mensup iki ülke KKTC'yi tanır ise biz de Kuzey Kıbrıs'ı programımıza alırız. Aksi takdirde bu konu gündemimize gelemez."

Meslek büyüğümüz Doğan Koloğlu, "Topu taca atıyor" diye fısıldadı, dayanamadım Çobanlı'yı soru yağmuruna tuttum. 

"Bu ülkede KKTC'ye uyulanan ambargo yüzünden size vatan haini gözüyle bakılıyor. Bu kadar yıldır FIFA'nın üst yönetimindesiniz neden bu haksız ambargoyu delmiyorsunuz? Ayrıca başkanlık için neden aday olmuyorsunuz? FIFA'nın başında neden bir Türk olmaz?" 

Beni severdi, tatlı sert kaşlarını çatarak derin bir "Ah!" çekti, FIFA'daki Türk Çobanlı,  "Benim bildiğimi bilseydiniz, bu soruları sormazdınız" anlamında manalı bir bakıştan sonra koluma girdi ve "Heyecanını anlıyorum ama prosedür bildiğin gibi değil" diye bilgilendirmeye çalıştı:

"FIFA'nın merkezi ne Paris ne de Zürih'tir. Gerçek merkez Roma'dır, onun karşısındaki yapı da Londra'dır. Futbol gerçekte bu iki noktadan yönetilir."

Hayli şaşırmışım; Necdet ağabey bir örnekle şaşkınlığımı gidermeye çalıştı:

"Nasıl ki, siyasette NATO ve CENTO varsa; futbolda da iki büyük güç var. Bunun dışında üçüncü bir gücün oluşumuna izin vermezler." 

Derin bir nefes aldı ve devam etti:

"Başkanlığa aday olmak ve başkan olmak başka şeyler. Aday olunur ama kazanma şansım olmaz. Çünkü ben Müslümanım. Ayrıca pasta giderek büyüyor (o tarihte 1.9 milyar dolar olan pasta şimdi 5.7 milyar dolar) ve onu bir Müslümana asla yedirmezler." 

Bugün de tablo farklı değil. Güç paylaştırılmış...

Yolsuzluk... Kara para aklama... Şike iddiaları... Vergi kaçırma... FIFA kaynaklarını kendi çıkarları doğrultusunda kullanma. Dünya Kupası'nı bir ülkeye verirken diğer federasyonları seçimlerde rüşvet karşılığı yönlendirme... 

Dosya öyle kabarık ki.... FIFA soruşturmasında rüşvet trafiğini belgeleyen 12 ayrı dosya var...

1.COPA AMERICA: G.Amerika Futbol Konfederasyonu Başkanı Nicolas Leoz'a hatırı sayılır miktar ödeme. 2007 Copa America için Venezuela Federasyon Başkanı Rafael Esquivel'e, 1.7 milyon dolar.

2.GOLD CUP: Traffic şirketi, Kuzey ve Orta Amerika Futbol Konfederasyonu Başkanı Jack Warner ve Genel Sekreter Chuck Blazer'a yüz binlerce dolar.

3.LIBERTADORES KUPASI: Yayıncı şirket, Başkan Leoz'un Paraguay ve İsviçre'deki hesaplarına 2 milyon dolar yatırdı.

4.BREZİLYA KUPASI: Brezilya Futbol Federasyonu Başkanı Jose Maria Marin, 2013-22 Brezilya Kupası yayın haklarını için 986 bin dolar alıp, iki kişiyle paylaştı.

5.BREZİLYA-NIKE: Nike, 1996'da Brezilya Futbol Federasyonu, ile 10 yıllık forma ve malzeme anlaşması karşılığı bir İsviçre bankası hesabına Traffic Brazil şirketi için 40 milyon dolar yatırdı.

6.2002-14 DÜNYA KUPASI ELEMELERİ: Traffic şirketi, Karayip ve Trinidad'ın Dünya Kupası Elemeleri haklarını 2002-14 arası satın aldı. CONCACAF Başkanı Warner'ın hesabına 4.7 milyon dolar yatırdı.

7.2010 OYLAMASI: Jack Warner, Dünya Kupası oylaması için 10 bin dolarlık zarflar halinde rüşveti, Güney Afrika'nın yöneticisinden aldı. Chuck Blazer, 10 milyon dolar karşılığında ayarlandı.

8.KUZEY VE ORTA AMERİKA: Kosta Rika Federasyonu Başkanı Eduardo Li, 2009'da 2018 Dünya Kupası Elemeleri hakları için 3 milyon dolar rüşvet istedi. Traffic, Li ve Nikaragua Futbol Federasyonu Başkanı Julio Rocha'nın 1.3 milyon dolarlık isteklerini yerine getirdi.

9.FIFA BAŞKANLIK SEÇİMİ: Asya Futbol Konfederasyonu Başkanı Mohamed bin Hammam'ın FIFA Başkanlığı'na adaylığıyla rüşvet trafiği başladı. Jack Warner'ın organizasyonuyla, FIFA yöneticilerine 40'ar bin dolar rüşvet ödendi.

10.KARAYİP ELEMELERİ: Kayman Adaları Futbol Federasyonu Başkanı Jeffrey Webb, Dünya Kupası Elemeleri hakları için Traffic ABD'den 3 milyon dolar rüşvet aldı. Paranın bir kısmı, Webb'in havuzunu yapan şirketin ABD'deki hesaplarına aktarıldı.

11.GOLD CUP ŞAMPİYONLAR LİGİ: Kuzey ve Orta Amerika Konfederasyonu Genel Sekreteri Enrique Sanz, ABD şirketi Traffic'ten 2013 Gold Cup, 2013-15 Şampiyonlar Ligi'nin hakları için 1.1 milyon dolar, 2015, 17, 19, Gold Cup ve altı sezonluk Şampiyonlar Ligi için 2 milyon dolar rüşvet aldı.

12.COPA AMERICA 2015-23: Kuzey ve Orta Amerika Konfederasyonu (CONMEBOL) Copa America'nın hakları için Datisa adlı şirketle 352.5 milyon dolara anlaştı. 110 milyon dolar rüşvet konfederasyon yetkililerine dağıtılacak.

Bütün bunlara rağmen "Bir dönem" daha dedi Blatter. Ne için?

Bu ihtirası, "Faul, FIFA'nın Karanlık Yüzü" kitabının yazarı Andrew Jennings, bir cümle ile özetledi:

"Blatter'de profesyonel hayatta kalma uzmanının bitmemiş enerjisi ve içgüdüsü var."