Psikolojik hastalığı olanlara erken emeklilik!

Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan normal emeklilik için başta yaş şartı olmak üzere sigortalılık süresi ve prim şartlarının ikmal edilmiş olması gerekmektedir. Bununla birlikte “yaş” şartı aranmadan çok az primle erken emeklilik sağlayan malulen emeklilik uygulaması da bulunmaktadır.

 

Malulen emekli olamayanlar yine yaş şartı aranmadan engelli emeklilik yolunu deneyebilirler.

 

Üstelik sadece bedensel hastalık ya da engeli olanlar değil psikolojik hastalıkları olanlar da malulen erken emekli olabilmektedir. Vatandaşların çoğunluğu farkında değil ancak psikolojik hastalıkları nedeniyle emekli olanların sayısı azımsanmayacak kadar çok.

 

Psikolojik hastalıklar nedeniyle malulen emeklilik, bu sağlık sorunlarıyla mücadele edenler için düzenli emeklilik maaş güvencesinin yanı sıra prim ödemeden sağlık hizmetlerine erişim imkânı da tanımaktadır.

 

Bu yazımızda psikolojik rahatsızlıkları olanların malulen veya engelli erken emeklilik yollarını 28 yıllık SGK Başmüfettişlik tecrübemle püf noktalarıyla birlikte izah edeceğim.

 

 

 

 

PSİKİYATRİK HASTALIKLAR LİSTESİ

 

 

Aşağıda yer verdiğimiz psikolojik rahatsızlıklarıyla mücadele eden sigortalı bireyler için malulen emeklilik veya engelli emeklilik hayati bir öneme sahiptir.

 

 

PSİKİYATRİK HASTALIKLAR

Zekaya ilişkin olanlar

Ağır Düzeyde Çalışma Gücü Kaybına Neden Olan Durumlar   IQ 50 ve altı; öz bakımını kendi kendine yapamama (beslenme, tuvalet ve banyo vb.)  veya tek başına sokağa çıkamama veya evde tek başına kalamama   Orta Düzeyde Çalışma Gücü Kaybına Neden Olan Durumlar   IQ 51 -69; İşlevselliğin kavramsal pratik ve sosyal alanlarında ileri düzeyde kayba neden olduğu gösterilmiş olmalıdır.

Şizofreni ve alt tipleri

Ağır Düzeyde Çalışma Gücü Kaybına Neden Olan Durumlar   Tedaviye rağmen çalışma olanağı vermeyen   Orta Düzeyde Çalışma Gücü Kaybına Neden Olan Durumlar   Tedaviye rağmen kısmen çalışma olanağı veren

Şizoafektif bozukluk

Ağır Düzeyde Çalışma Gücü Kaybına Neden Olan Durumlar   Tedaviye rağmen çalışma olanağı vermeyen   Orta Düzeyde Çalışma Gücü Kaybına Neden Olan Durumlar   Tedaviye rağmen kısmen çalışma olanağı veren

Sanrısal bozukluklar

Ağır Düzeyde Çalışma Gücü Kaybına Neden Olan Durumlar   Tedaviye rağmen çalışma olanağı vermeyen   Orta Düzeyde Çalışma Gücü Kaybına Neden Olan Durumlar   Tedaviye rağmen kısmen çalışma olanağı veren

Atipik veya başka türlü sınıflandırılamayan psikozlar

Ağır Düzeyde Çalışma Gücü Kaybına Neden Olan Durumlar   Tedaviye rağmen çalışma olanağı vermeyen   Orta Düzeyde Çalışma Gücü Kaybına Neden Olan Durumlar   Tedaviye rağmen kısmen çalışma olanağı veren

Bipolar bozukluk

Ağır Düzeyde Çalışma Gücü Kaybına Neden Olan Durumlar   Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen, progresyon gösteren ve çalışma olanağı vermeyen   Hafif Düzeyde Çalışma Gücü Kaybına Neden Olan Durumlar   Tedavi ile işlevselliği kısmen düzelen

Beyin hasarı, beyin işlev bozukluğuna bağlı davranış bozuklukları

Ağır Düzeyde Çalışma Gücü Kaybına Neden Olan Durumlar   Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen ve çalışma olanağı vermeyen (organik kişilik ve davranış bozukluğu, frontal lob sendromu vb)   Hafif Düzeyde Çalışma Gücü Kaybına Neden Olan Durumlar   Tedavi ile işlevselliği kısmen düzelen ve tedaviye rağmen kısmen çalışma olanağı veren (organik kişilik ve davranış bozukluğu, frontal lob sendromu vb)

Şiddeti ağır ve içgörünün kaybolduğukronik obsesif kompulsif bozukluk, kronik travma sonrası stres bozukluğu ve komorbiditesi, tedaviye dirençli unipolar depresyon

Ağır Düzeyde Çalışma Gücü Kaybına Neden Olan Durumlar   Şiddeti ağır ve içgörünün kaybolduğu kronik obsesif kompulsif bozukluk, kronik travma sonrası stres bozukluğu ve komorbiditesi, tedaviye dirençli unipolar depresyon (İki ayrı grup antidepresanla etkin dozda 12 hafta kullanımına, en az bir BDT ya da başka bir psikoterapi yöntemine, en az 12 seans EKT tedavisine, en az bir güçlendirme veya kombine tedaviye rağmen iyileşmediği belgelendirilmiş olmalıdır), Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen ve çalışma olanağı vermeyen,

Beyin hasarı, beyin işlev bozukluğu ve bedensel hastalıklara bağlı ruhsal bozukluklar

Ağır Düzeyde Çalışma Gücü Kaybına Neden Olan Durumlar   Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen ve çalışma olanağı vermeyen (organik bipolar tiplerini içerir, organik sanrılı bozukluk, demansiyel ve amnestik v.b. tablolar)

Yaygın gelişimsel bozukluklar

Ağır Düzeyde Çalışma Gücü Kaybına Neden Olan Durumlar   İşlevselliği ileri düzeyde bozan otizm ve ilişkili bozukluklar

 

 

KENDİ ÖZEL ŞARTLARINIZA GÖRE ERKEN EMEKLİLİK

 

 

 

“Malulen ya da engelli erken emekli mi olayım?” diye soran okurlarımıza bu durum özel şartlarınıza göre değişiklik gösterir. Keza bazı sigortalıların her ikisine de başvuru hakları olduğu gibi bazıları ise sadece birine başvurabilir.

 

Malulen emeklilikte çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını kaybetmiş olmak temel şartıdır.

 

Engelli emeklilikte ise %40 oranında kayıpları olanlar da emekli olabiliyor.

 

Yukarıda saydığımız hastalıklarından birine veya birkaçına yakalanmış olup 10 yıllık sigortalılık süresi ile toplam olarak 1800 gün malullük sigortası primi ödemiş olan hastalar, bağlı bulundukları SGK müdürlüklerine müracaat edip malulen emeklilik için başvuruda bulanabilirler. 

 

NOT: Yazının devamına önümüzdeki pazartesi günü yer verilecektir.

 

 

 

İsa Karakaş'ın önceki yazıları...